ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයේදී කවුරුන් ජනාධිපති ධුරයට පත් වුවත්, ඒ ජනාධිපතිවරයාට හෝ රටට හෝ මුහුණ දීමෙන් වැළකී සිටිය නොහැකි අභියෝගයක් තිබේ. ඒ, දේශගුණික වෙනස්කම්වල ප්‍රතිඵලවලට මුහුණ දීමට සිදු වීමේ අර්බුදයයි. අප කැමැති වුවත් අකැමැති වුවත් ලෝකයේ අනිවාර්යයෙන් සිදු වන විනාශකාරි ක්‍රියාවලියක් එහි ඇති බව මේ වන විට විද්‍යාත්මකව තහවුරු වී හමාරය. අපි දවසින් දවස මේ අර්බුදයේ ගිලෙන්නෙමු; ඊට මුහුණ දෙන්නෙමු.
තාක්ෂණය අතින් ලෝකය කොතරම් ඉදිරියට ගියද, දේශගුණික වෙනස්කම් හේතු කරගෙන ලොව ඇති වෙමින් පවත්නා සිතාගත නොහැකි අන්දමේ කාලගුණික පෙරළි, ස්වාභාවික විපත් සහ ලෙඩ-රෝග ඇතුළු සංකීර්ණ අර්බුද නිසා පැනනඟින දැවැන්ත බලපෑම පාලනය කිරීමට නූතන තාක්ෂණය වත් ප්‍රමාණවත් නොවන තැනකට පැමිණ ඇත.
දේශගුණික වෙනස්කම් හෝ ඒ පසුපස අද එන ස්වාභාවික විපත් අපේ රටේ වැරදිවල පමණක් ප්‍රතිඵලයක් නොවේ. මේ තත්ත්වයට හේතු වී ඇති ප්‍රධාන කරුණ වන්නේ මිහිතලය උණුසුම් වීමේ ක්‍රියාවලියයි. එයට බලපෑවේ සීමාවක් නැති මිනිස් අවශ්‍යතා නිර්මාණය කිරීම සඳහා වූ දැවැන්ත කාර්මිකකරණය හේතුවෙන් අහිතකර වායු වායුගෝලයට මුදාහරිනු ලැබීමයි. මේ තත්ත්වය හරිතාගාර ආචරණය ලෙස 80 දශකයේදී ලෝකයේ විද්‍යාඥයන් අතර පුළුල්ව කතා-බහට ලක් වූ අතර, ඒ සම්බන්ධ නිල මට්ටමේ පුළුල් සාකච්ඡා සිදු වන්නේ 1992දී බ්‍රසීලයේ රියෝ ද ජැනයිරෝ නගරයේ පැවැති මිහිතල සමුළුවේදීය. මෙහිදී ඇති කරගත් එකඟතා ඇතුළු නෛතික රාමුව නිල වශයෙන් එළිදැක්වෙන්නේ 1997දී ජපානයේදීය. එහිදී ලෝකයේ කාබන් ඇතුළු හරිතගාර වායු පිට වීම අඩු කිරීම සඳහා ඉලක්ක සහ දේශගුණික විපර්යාස අවම කිරීමට අදාළ ගෝලීය පියවර ඇතුළත් කියෝතෝ සම්මුතිය සකස් කළද ලොව වැඩිම හරිතාගාර වායු පිට කරන්නා වූ ඇමෙරිකාව ඇතුළු ප්‍රධාන පෙළේ රටවල් කිහිපයක්ම එයට එකඟතාව පළ කළේ නැත. එහෙත් හිතුවක්කාර ඇමෙරිකාවටද අද දේශගුණික විපර්යාසවලින් මහත් වේදනාවට ලක් වන්නට සිදුව ඇත්තේ පෙර නොවූ-විරූ ආකාරයෙන් ගංවතුර, චණ්ඩ මාරුත එරට ජනතාවට සහ එරට ආර්ථිකයට දැඩි සේ වින කරන නිසාය.
මෑත කාලය පිළිබඳ සැලකීමේදී මේ අභියෝගයේ උච්ච මට්ටමට අප පැමිණ තිබේ. කවරදා වත් දිය නොවෙතැයි සිතා සිටි මහා හිම කඳු දිය වෙමින් තිබේ. දේශගුණික වෙනස්කම් පිළිබඳ පුළුල්ව අධ්‍යයනය කරන විද්‍යාඥයන් පවසන්නේ කාර්මිකකරණය සිදු වීමට පෙර සිට මේ වන විට ගෝලීය උණුසුම ආසන්න වශයෙන් සෙල්සියස් අංශක එකකින් පමණ ඉහළ ගොස් ඇති බවයි. මේ යන ආකාරයට අඛණ්ඩව එය වර්ධනය වුව හොත් වසර 2030ත්-2050ත් අතර කාලයේ ලෝකයේ උණුසුම සෙල්සියස් අංශක 1.5කින් පමණ ඉහළ යනු ඇති බව ඔවුන්ගේ පුරෝකථනයයි. මෙය ඇතැමකුට වායු සමන යන්ත්‍රයේ කාමර උෂ්ණත්වය හෝ තම වාහනය තුළ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක එකකින් දෙකකින් ඉහළ පහළ දැමීම තරම් සුළුවෙන් වැටහී-යා හැකිය. එහෙත් මේ පසුපස සිදු වන ගෝලීය පාරිසරික පද්ධතිවල වෙනස්කම් නොගිණිය හැකි තරම් විශාලය. අද බටහිර රටවල ගම් පළාත් එක්වර හටගන්නා ළැව්ගිනි හේතුවෙන් අළු-ධූලි බවට පත් වන්නේත්, මහා චණ්ඩමාරුත හමුවේ විනාශ වී යන්නේත් ක්ෂණික ඇද-හැළෙන දැඩි අකල් වැසි නිසා කොළඹ නගරය විනාඩි කිහිපයකදී වතුරෙන් යට වන්නේත් මේ ක්‍රියාවලියේ ප්‍රතිඵල නිසාය.
පසුගිය මාස දෙකේ අයිස්ලන්තයේ ග්ලැසියර දිය වී යෑමත්, ඇමසන් වනයේ හටගත් මහා ගින්නත් ලොව සමස්ත පාරිසරික පද්ධතිවලට සිදු කරන නස්පැත්තිය විද්‍යාඥයන්ට සිතාගැනීමට වත් නොහැකි මට්ටමක පවතී.
මේ මහා ව්‍යවසන හමුවේ මේ වන විට ලෝකය ඊට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට පටන් ගෙන තිබේ. එක් එක් රටවල ආණ්ඩු වෙත මේ දේශගුණික බලපෑම්වලට හේතු වන සාධක පිළිබඳ ජනතා විරෝධය එල්ල වීමට පටන් ගෙන තිබේ.
අප රටේ ඇතැම් වෘත්තිකයන් තම වැටුප සහ වෘත්තීය වරප්‍රසාද වෙනුවෙන් සමස්ත ජනතාව පීඩනයට පත් කරමින් වැඩවර්ජන සිදු කරද්දී, දේශපාලකයන් තම වාසි උදෙසා මේ දුෂ්ට වෘත්තීය සමිති නායකයන් හසුරුවද්දී ලොව බොහෝ තැන්වල අද වැඩවර්ජන විරෝධතා දියත්ව ඇත්තේ මේ දේශගුණික බලපෑම්වලින් පෘථිවිය බේරාගැනීමේ අවංක චේතනාව පෙරදැරිවය.
මේ ධරණීය කතිකාවට මෑතකාලීනව අමතක නොවන ආදර්ශයක් සපයන්නේ සොළොස් හැවිරිදි ස්වීඩන ජාතික පාසල් සිසුවියක වන ග්‍රේටා තන්බර්ග්ය. ඇය දේශගුණික විපර්යාසවලට හේතු වන කරුණු පාලනය කරන්නැයි තම රජයට සහ ලෝකයට බලපෑම් කරමින් පසුගියදා දැඩි විරෝධතාවකට එළඹුණාය. මේ නිසා ලෝකයේම අවධානය දිනාගත් ඇයට ඇමෙරිකනු කොංග්‍රසය ඇමතීමට අවස්ථාවක් සලසා දුන්නද, අහිතකර වායු විමෝචනය කරන ගුවන් ගමන්වලට විරෝධය දක්වමින් ඇය එය ප්‍රතික්ෂේප කළාය. මේ නිසා ඇයට වායු විමෝචනයෙන් තොර, විශේෂ පරිසර හිතකාමි යාත්‍රාවකින් ස්වීඩනයේ සිට ඇමෙරිකාවට ඒමට පහසුකම් සැලසිණි. මේ අතර බ්‍රිතාන්‍යයේ පරිසර සංවිධාන එරට භාණ්ඩාගාරය ඉදිරිපිට රුධිරයට සමාන දියරයක් ඉස, දේශගුණික විපර්යාසවලට හේතු වන ව්‍යාපෘති සඳහා මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන නොදෙන්නැයි විරෝධතා දැක්වූයේ ඉකුත් සතියේය.
කනගාටුවට කරුණ අප රටේ ජනතාවගෙන් බහුතරය මේ දේශගුණික විපර්යාස හෝ එවැනි තත්ත්ව හමුවේ අපේ වගකීම් සහගත බව පිළිබඳ අවබෝධයකින් තොර වීමය. මෙරට පාසල් සිසුන්ට පවා ඒ පිළිබඳ පවතින විෂයයික දැනුම මෙන්ම ඒ සම්බන්ධ ප්‍රයෝගික ප්‍රවේශයද ප්‍රමාණවත් නොවන බව පැහැදිලිවම පෙනී යන කරුණකි. අපට මේ සම්බන්ධයෙන් විවිධ ප්‍රවේශවලට යොමු වීම සඳහා මෙය තීරණාත්මක කාලයකි. විශේෂයෙන් එළඹෙන ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වන අපේක්ෂකයන්ට තම ප්‍රතිපත්ති මාලා තුළ මේ පිළිබඳ පැහැදිලි ප්‍රතිපත්ති සඳහන් කළ හැකිය; ඒ වෙනුවෙන් කැප විය හැකිය. එය රටක් ලෙස මේ ගැන අවධානය යොමු කරවන තීරණාත්මක සාධකයක් වනු නිසැකය.
