මැති සබයේ පැරණි කතා කියමින් සිටි අප පසුගියදා කථාකළේ රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභා යුගයේ හොරණ මන්ත්‍රී ඒ.පී. ජයසූරිය හා ජා ඇල මන්ත්‍රී ඩී.පී. ජයසූරිය මහතා අතර ඇති වූ අරගලයයි. අද කථා කරන්නේ ද ජා ඇල මන්ත්‍රීතුමා සම්බන්ධ සිද්ධියකි. ජයසූරිය තම පුත්‍රයකුගේ වරදක් පිට ඔහු සමඟ කිසිම සම්බන්ධයක් නොපැවැත්වීය. මේ පුත්‍රයා හදිසියේම මිය ගියේය. එහෙත් ඔහු තමා මුලදී සිටි මතයේම සිටි නිසා පුත්‍රයාගේ මළගමටද ගියේ නැත. එදා කථානායක වූයේ ඇල්බට් එෆ්. පීරිස්ය. කථානායක ලේකම් තුමා මේ මළගමට පසුදින පාර්ලිමේන්තු කැන්ටිමේ කෑම ගනිමින් සිටියදී අල්ලපු මේසයේ සිටි ජයසූරිය දුටුවේය.
“මන්ත්‍රීතුමා මොකද පුතාගෙ මළගෙදර නොසිටියෙ? අපි බැලුව නේ මන්ත්‍රී තුමා කොහේද කියලා” කථානායක ලේකම් ජයසූරිය මහතාගෙන් ඇසීය. “පර බල්ලා තොට මොකටද ඒකෙ වගක්? තෝ ඔහොම ඇහැව්වට තොගේ මහ එකාවත් මගෙන් ඔය කථාව ඇහුවෙ නැහැනේ” කියමින් මන්ත්‍රී කථානායක ලේකම්ගේ මේසයට පැන්නේය. කෑම පිඟාන පැත්තක දමා කථානායක ලේකම් පැන දිව්වේය.
දිනක් මන්ත්‍රණ සභාවේ සිදුවූ විවාදයකදී කථානායකවරයාට සුන්දරලිංගම් පාලනය කරගත නොහැකි විය. අනවශ්‍ය කථාව දිගින් දිගට කරගන යාම නිසා එය නවත්වන ලෙස කථානායකවරයා කොතෙක් කියා සිටියත් සුන්දරලිංගම් ඇසුවේ නැත. අවසානයේ මන්ත්‍රණ සභා ගොඩනැඟිල්ලෙන් මන්ත්‍රීවරයා ඉවත් කරන ලෙස කථානායකවරයා පොලිසියට නියෝග කළේය.
පොලිසිය පැමිණ සුන්දරලිංගම් ඔසවාගෙන ගියේය. අතර මඟදී පොලිස් නිලධාරීන්ගේ නොසැලකිල්ලෙන් තමාගේ හිස සභා ගැබේ වූ පුටුවල ගැටෙන්නට ඇතැයි සුන්දරලිංගම්ට සිතුණි. ඔහු කෑ ගැසීය.
“අයිසෙ, අයිසෙ, බලාගෙන ඔළුව හැප්පෙන්න පුළුවන් මේ ඔළුව අනික් ඔළු වලට වඩා වටිනව.”
සුන්දරලිංගම් මන්ත්‍රණ සභාවෙන් එළියට ගෙනගොස් තාත්පයද පසුකර පදිකවේදිකාවේ තබා පොලිසිය ඉවත් විය.
සුන්දරලිංගම් මන්ත්‍රණ සභාවේ සිටි අමුතුම පුද්ගලයෙකි. ඔහු මුලදී කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස විශ්ව විද්‍යාලයේ සිටියේය. පසුව දිසාපති කෙනෙකු විය. දිසාපතිවරයකු ලෙස සිටියදී තුවක්කු බලපත්‍ර අත්සන් කරන්නට යොමුකොට තිබූ ලිපිගොනුව දුටු ඔහු “මම දිසාපති වුණේ තුවක්කු ලයිසන් අත්සන් කරන්නට නොවේ” යැයි කියා එම තනතුරින් ඉල්ලා අස්විය. වෙළෙඳ ඇමති ලෙස පත්වූ පසු මෙබඳුම ප්‍රශ්නයක් පිට දමා ඉන් ද ඉල්ලා අස්වී පසුව සාමාන්‍ය මන්ත්‍රීවරයකු වූ කෙනෙකි. ඔහු තමා එකඟ නොවන ප්‍රතිපත්තියකට විරුද්ධවීම වශයෙන් කිහිප වරක්ම මන්ත්‍රී පදවියෙන් ඉල්ලා අස්වී නැවතත් වවුනියා අසුනේ මන්ත්‍රීවරයා ලෙස පත්වූ පුද්ගලයෙකි.
නුවරඑළිය ආසනයෙන් මන්ත්‍රණ සභාවට පැමිණ සිටි අභය ගුණසේකර නම් වූ මන්ත්‍රීවරයෙක් විය. මේ මන්ත්‍රීවරයා මුලදී පොලිස් පරීක්ෂකවරයෙකි. එදා මන්ත්‍රීවරයකු දුටුවිට පොලිසියේ ඉහළම නිලධාරියා වුවද සැලියුට් කොට ආචාර කිරීම පුරුද්දකි. එක් දිනක් පොලිස්පතිවරයා වූ සුදු ජාතිකයා මන්ත්‍රණ සභා දොරටුවේ විය. මන්ත්‍රීවරයා සිය මෝටර් රථයෙන් මන්ත්‍රණ සභා දොරටුව අසලට පැමිණියේය. සුදු ජාතික පොලිස්පති මන්ත්‍රී තුමාගේ මෝටර් රථයේ දොර ඇර ආචාර සමාචාර පැවැත්වීය.
“මේ බලා ගනින්. මම ඉස්සර පොලිස් පරීක්ෂකයකු හැටියට සිටි කාලයේ උඹට සැලියුට් කරනවා. කාලෙන් කාලෙට ඔහොම තමයි.” මහ හඬින් සිනාසෙමින් කීය.
අභයගුණසේකර මන්ත්‍රීවරයා එක්තරා අන්දමක නිර්භීත පුද්ගලයෙකි. එවක නුවරඑළියේ සිටි දිසාපතිවරයාද සුදු ජාතිකයෙකි. මේ සුදු ජාතික දිසාපතිවරයා මන්ත්‍රීවරයා එතරම් සැලකිය යුතු පුද්ගලයකු ලෙස සැලකුවේ නැත.
“මේ සුද්ට මම පාඩමක් උගන්වනවා” යයි සිතූ මන්ත්‍රීවරයා, දිසාපතිවරයා තම ආසනයේ සංචාරය කරන දිනකදී තම හිතවතුන් ලවා පාරට ගස් කප්පවා දමා ඔහු යන මාර්ගය වසා දැමීය.
දිසාපතිතුමාට යාමට පාරක් නොවීය. ඔහු ආරච්චිලලා කැඳවීය. “මට යන්න පාර සුද්ද කර දීපල්ලා” යයි ඔහු ගෝරනාඩු කළේය.
“ඒක අපිට කරන්න බෑ. මන්ත්‍රී හාමුදුරුවොත් කිව්ව නම් අපිට එයිට පිටින් යන්න විධියක් නැතැ”යි ආරච්චිලලා කියන්නට වූහ.
සුද්දා මන්ත්‍රී තුමා හමුවී “අභය ගුණසේකර මහත්මයා මට යන්න පාර සුද්ධ කර දෙනවාදැ” ඇසීය.
ඉක්මනට මේ දිසාපති තුමාට යන්න පාර සුද්ධ කරලා දීපල්ලායයි හිතවතුන් කැඳවූ මන්ත්‍රීවරයා කෑ ගැසීය. පැය භාගයක් යන්නට පෙර අතර මඟ සියලු බාධක ඉවත් විය.
කථානායක ලෙස ඇල්බට් ඇෆ්. පීරිස් එක් දිනක් මන්ත්‍රණ සභාවෙහි විශාල කලබලයක් විය. ආණ්ඩු පක්ෂයේ හා විරුද්ධ පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරු අතර වූ විවාදය නිසා මන්ත්‍රණ සභා ශාලාව එකම ගාල ගෝට්ටියක් විය. ආණ්ඩු පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරයකු කථා කරන්නට නැගිටින විට, විරුද්ධ පක්ෂයේ දෙතුන් දෙනෙකු නැගිට බාධා කරති. එය කථානායකවරයාට පාලනය කර ගත නොහැකි විය. අරගලය නතර කරන්නට බැරිවූ තැන කථානායකවරයා කළේ, සෙංකෝලය එතැනම තිබෙන්නට හැර සභා ශාලාවෙන් පිටව යාමය.
මේ වනවිට සභාවේ කථා කරමින් සිටියේ, සෝමවීර චන්ද්‍රසිරිය. විරුද්ධ පක්ෂයේ සිටි එ‍ඩ්මන්ඩ් සමරක්කොඩි කථානායක අසුනේ හිඳ ගත්තේය. සෝමවීර චන්ද්‍රසිරි නව කථානායකවරයාට සුභ පතා දීර්ඝ කථාවක් පැවැත්වීය. “මේක පොදුජනයා ලැබූ ජයග්‍රහණයක්. පොදුජනයා වෙනුවෙන් කැපවී කටයුතු කරන අපේ පක්ෂයේ කෙනෙක් නව කථානායකවරයා වීම අප කාටත් සතුටක්” යයි ඔහු කියාගෙන ගියේය. සභාව දෙස බැලූ සෝමවීර දුටුවේ විරුද්ධ විපක්ෂ මන්ත්‍රීන් හැර ආණ්ඩු පක්ෂයේ කිසිවකු සභාව තුළ නොසිටි අන්දම ය.
මේ විහිළු රැස්වීම පැවැතියේ සුළු වේලාවකි. එදා මෙය නැරඹූ ගැලරියේ සිටි පිරිස පුදුමාකාර විනෝදයක් ලැබූහ. වරප්‍රසාද කැඩීමේ චෝදනාවක් එල්ල වුවද සමරක්කොඩි නිවැරදිකරු විය. සභාව නිත්‍යානුකූලව කල් නොතබා කථානායකවරයා පිටව ගිය නිසා සභාව පවත්වා ගැනීම මන්ත්‍රීවරුන් සතු යුතුකමක් බව තීරණය විය.
රොබට් ගුණවර්ධන හැමදාම පාහේ මන්ත්‍රණ සභාවේ ගෝරියකට පැටලෙයි. තමන්ට නොගැළපෙන යමක් කාගෙන් හෝ කියවුනොත් ඊට විරුද්ධ වෙමින් කෑ මුර ගැසීම ඔහුගේ සිරිතයි.
එක් දවසක් කථානායකවරයා රොබට් එළියට දැමීය. කථානායකවරයා මේ අවස්ථාවේ හොඳටම කලබල විය. මේ නිසා රොබට්ට මන්ත්‍රණ සභාව තහනම් කිරීම, දින ගණනක් හෝ සති ගණනක් යයි කීමට අමතක විය. පොලිස් නිලධාරීන්ගේ කරපිටින් එළියට ගිය රොබට් තමාට මන්ත්‍රණ සභාව තහනම් කළේ දින කාලවේලාවක් නියම නොකර බව දැන ගත්තේය. එළියේ මොහොතක් සිටි ඔහු භාෂා පරිවර්ථකගේ දොර හැරගෙන නැවත මන්ත්‍රණ සභාවට පැමිණ අසුන් ගත්තේය. රොබට් ගුණවර්ධන මන්ත්‍රණ සභාවෙන් එළියට දැම්මේ කිසිම සඳහනක් නොකර බව දැනගත් කථානායකවරයා රොබට්ගේ පැමිණීම දුටුවත් කර කියාගත හැකි කිසිවක් නොවූයෙන් නිහඬ විය.
මන්ත්‍රණ සභා රැස්වීම් පැවැත්වෙන හැම මොහොතකම සෙංකෝලය ද එහි වෙයි.
සභාව කල්දමන විටකදී හැර මන්ත්‍රණ සභාවේ ඇති සෙංකෝලය සමහර දිනවල දිවා ආහාර වේලාවට මන්ත්‍රණ සභාව කල් තැබූ විට මුරට කවුරුන් හෝ තබා යාම සිරිතය. එක දිනක් දිවා ආහාර වේලේ මන්ත්‍රණ සභාවේ තිබූ සෙංකෝලය සවස මන්ත්‍රණ සභා රැස්වීම අරඹන විට එහි නොවීය. කවු‍දෝ සෙංකෝලය හොරෙන් ගෙනගොස් ඇත. මෙය ඇත්තේ වේත්‍රධාරියා භාරයේය. වේත්‍රධාරී තැන හොඳටම කලබලවී සිටී. වගකීම පැවරෙන්නේ තමා පිට නිසා මේ සිද්ධියෙන් ඔහු හොඳටම තැතිගෙන සිටියේය. යම් විධියකින් සෙංකෝලය නැතිවූවොත් සභා වාරය පැවැත්වීමට නොහැකිවේ. මෙය මුළු රටම කලඹන සිද්ධියක් වන බව ඔහුට විශ්වාසය. කලබලවී සිය සහායකයන් සමඟ මුළු සභා ශාලාවම පීරා බැලූ ඔහුට මන්ත්‍රණ සභාවේ පිටුපස පුටුවක් යට සෙංකෝලය තබා තිබෙනු සොයා ගත හැකි විය. තව මොහොතක් පමාවූවා නම් මන්ත්‍රණ සභා ශාලාවෙන් සෙංකෝලය පිටමං කරනු ඇත.
එ‍සේ වූවා නම් පාර්ලිමේන්තු ඉතිහාසයේ මෙය අමුතුම සිද්ධියක් වනු ඇත.
එදා මන්ත්‍රණ සභාව තුළ වාර්තාවක් තබා දිග කථාවක් කරන්නට මන්ත්‍රීවරයකු කල්පනා කළේය. මේ වාර්තාගත කථාව යම් විධියකින් එක දිගට නොකර අතර වාරයේ කැඩුණොත් තම වාර්තාවට එය බාධාවක් වෙතැයි ඔහු සිතුවේය. නිතර නිතර මුත්‍රා කරන්නට කැසිකිළියට දුවන්නට පුරුදුව සිටි මේ මන්ත්‍රීවරයා යම් විධියකින් තම වාර්තාවට මේ මුත්‍රා කරන්නට යාම නිසා බාධාවක් වෙතැයි සිතා ටින් එකක් රැගෙන ආවේය. එදා මන්ත්‍රණ සභාවට අසුන් පනවා තිබූ ආකාරය අනුව යටින් ටින් එකක් තබාගෙන මුත්‍රා කළත් කිසිවකුට නොපෙනේ. කෙසේ වුවත් මන්ත්‍රීවරයා පැය ගණනක් දිග කථාවක් පවත්වමින් වාර්තාවක් තැබීය.
