ලයිසන් කරපු නැති මේ වාහනවල පොත්ටික ෆයිල් ටික විනාශ කරන්න, මෝටර් රථ කොමසාරිස් තුමාගෙන් අපූරු යෝජනාවක් ඇවිත් තිබෙනවා. ලංකාවේ අවුරුදු පණහට වැඩි කිසිදු ලියවිල්ලක් විනාශ කරන්න බැහැ කියා නීතියක් තිබෙද්දි, අවුරුදු 80 - 90 කට වැඩි පැරැණි මේ වාහනවලට අදාළ ලියවිලි විනාශ කරන්න හදන්නෙ කොහොමද? ඒක රටේ නීතියටත් පටහැණියි.
නිදහසේ මහපාරේ දුව යන්න සවි ශක්තිය තිබුණත්, ඔවුන්ට වෙලා තියෙන්නෙ හැමදාම වගේ මුළු ගැන්විලා ඉන්න.
ඒත් එහෙම නොවන එක දවසක් අවුරුද්දට සැරයක් උදාවෙනවා කියලා දැන් ඔවුන් දන්නවා.
ඒ, තමන්ගෙ අයිතිකරුවො එහෙමත් නැතිනම් පැරැණි කාර් හිමියන්ගේ සංගමයේ (Vintage Car Owner’s Club) සාමාජිකයො, තමන්ගෙ පැරැණි වාහනේට දක්වන අසීමිත ආදරය සහ සැලකිල්ලත් ඒ වාහන පෙරදැරි කරගෙන යන දුර ගමනත් නිසා.
පසුගිය දිනෙක, කොළඹ නිදහස් චතුරස්‍රයේ සිට අනුරාධපුරය දක්වා පැරැණි වාහන 22ක් ගමන් ඇරැඹුවේ, මේ අවුරුද්දට යොදාගත් ඒ දුර ගමන යන්න.
ඔස්ටින්... බේබි ඔස්ටින්... බෝට් ටේල්... වොක්ස්වෝල්... ස්ටෑන්ඩර්ඩ්... වූල්ස්ලි සහ කොල්ලෑව හෙවත් කරත්තය සහිත B.SA - M21 බ්‍රිතාන්‍ය යුද හමුදාවට අයත්ව තිබූ මෝටර් සයිකලයත් ඒ වෙනුවෙන් පෙළගැහුණේ, සිය වාහනය වගේ ම, සතුටයි ආඩම්බරයත් පෙරටු කරන්.
Vcoc හෙවත් Vintage Car Owner’s Club අවුරුද්දක් පාසා සංවිධානය කරන මේ රැලියට සහභාගි වෙන්න ඔවුන් සූදානම් වෙන්නෙ කලක පටන්.
රටේ කොතැනක හරි කවුරු කවුරු හරි ළඟ සැඟවිලා සුරැකිලා තවමත් ආරක්ෂිතව ඉන්න මෙවැනි පැරැණි කාර් එළියට ගන්න, මේ සංගමයේ සභාපති, නීල් ප්‍රනාන්දු සමඟ වෛද්‍ය කාලිංග ගිනිගේ මහතා ඇතුළු සංගමයේ ජ්‍යෙෂ්ඨයන් මහා වෙහෙසක් දරනවා. ආසාව උවමනාව තිබුණත් මේ බොහෝ අයට එළිපෙහෙළියට එන්න බැරි ප්‍රශ්න මහා හුඟක් තියෙනවා, කියලයි ඔවුන් කියන්නේ.
“අවුරුදු සියයකට වැඩි වයසක් ඇති මේ බොහෝ වාහන රැකුණේ අයිතිකාරයො දෙතුන් දෙනකුගෙ අතින් අත ගිහින්. ඒ විදියට කාලෙන් කාලෙට අතින් අතට යද්දි පොත් අස්ථානගත වෙනවා. මොකද, මේ සමහර වාහනවල අයිතිකරුවන් මිය ගිහින් අවුරුදු ගණනාවකට පස්සෙයි, පවුලේ අය වාහනේ කාට හරි විකුණන්නෙ.
ආසාව තියෙන කෙනා ගත්තට, සමහර විට වාහනේ පොත නැහැ. ඉතින්, රෙජිස්ට්‍රේෂන් ප්‍රශ්න. ඊළඟට රෙපෙයාර්වලට යද්දි දැනුම තියෙන ටින්කර් බාස්ලා නැහැ. අමතර කොටස් නැහැ. සමහර දේ එංගලන්තයෙන් ම ගේන්න ඕනෙ. ටයර් එකක් ගෙවුණොත් ටයර් නැහැ. ගෙන්වනකොට මිල අධිකයි...”
ලස්සනට පේන, පෙළ ගැහිලා එකට යනකොට මොකක්දෝ මහා අභිමානයක් හිතට දැනෙන මේ පැරැණි කාර්, මේ තරම් ප්‍රශ්න ගොඩකට මුහුණ පාලා තියෙන වග නම් කාටවත් හිතෙන එකක් නැහැ. මොකද, කොළඹ සිට අනුරාධපුරයට යනකල් ගමනේ, මේ පැරැණි කාර් දැකගන්න අතරමග නැවතීගෙන හුන් මහා සෙනඟ දක්වපු ප්‍රතිචාර නිසා. ඔවුන් පාරට ආවේ පවුල් පිටින්. පුංචි පැටව් කරපින්නන්.
සතුට... විමතිය... ආස්වාදය... ඔවුන්ගෙ දෑස්වල පොදිකනවා.
“අම්මෙ මේ කාර් කොහේද තියෙන්නෙ...”
“මේ අපේ රටේ තිබුණු ඒවද තාත්තේ...”
පුංචි කොලුපැටවුන්ටත් ප්‍රශ්න ගොඩයි.
තරුණ ගැටව් කාර් එක්ක, සෙල්ෆි ගහන්නත් පෙළ ගැහිලා. මේ තරම් දුර ගමනක් එක දිගට යන්න, මේ සමහර කාර්වලට පුළුවන්කමක් නැහැ. මහන්සිය ඔවුන්ටත් දැනෙනවා. කිලෝමීටර දහයෙන්... විස්සෙන් තැන තැන නවත්වා ගිමන් හරින්න... රත්වූ එන්ජින්වලට වතුර දමන්න මේ බොහෝ සාමාජිකයන්ට සිද්ධ වුණේ ඒ නිසා.
1926 ට අයත් නීල් ප්‍රනාන්දු මහතාගේ නිල් පැහැ ඔස්ටින් සෙවන් වාහනේ සිට 1956 දක්වා අවුරුදු 30ක පරාසයක දිවෙන අති පැරැණි, එහෙත් ඉතා හොඳ ධාවන තත්වයේ කාර් මෙවර රැලිය හැඩ කළේ, විවිධ හැඩයෙන්. විවිධ මෝස්තරයෙන්. සමහරවිට ඡායාරූපයක හෝ පිංතූරයක පමණක් දැක තිබූ මෙවැනි කාර්, එදා මහ පාරේ සිටි බොහෝ දෙනා හැබෑවට ම දුටු පළමු වතාවත් මෙය වන්න ඇති.
එංගලන්තෙ වාහන හැදූ මුල් කාලෙ ම අපේ රටටත් ගෙන්වූ මේ බොහෝ වාහන, තවමත් අයිතිකරුවො ළඟ ලංකාවෙ කොහෝ හරි තිබෙනවා. මේකෙන් මොන තරම් ඉතිහාසයක් කියැවෙනවද...
ඒකෙන් කියන්නේ, එහෙම ගෙන්වන්න තරම් සල්ලිය බාගෙ තිබූ ව්‍යාපාරිකයෝ ඒ කාලෙ අපේ රටෙත් හිටියා. කියන එක. තේ වතු, රබර් වතු හිමියෝ, රේන්ද මුදලාලි, වතු අධිකාරි සුදු මහත්වරු, ඒජන්තවරු... හුඟ දෙනෙක් පාවිච්චි කළේ මේ එංගලන්ත කාර්. කතා කරන්න පුළුවන් නම්, මොන තරම් ඉතිහාසයක් මේ පැරැණි කාර් ටික, අපිට කියාවිද...
ඒත් ඛේදවාචකය එය නෙවෙයි, හැම පැරැණි දේ ම සුරකින අපේ රටේ, පුරාවිද්‍යාව ඒ වෙනුවෙන් ම කැපවන රටේ... එයින් දශමයක් හෝ පැරැණි කාර් වෙනුවෙන් නොකරන එක.
“දැන් තියෙන ක්‍රමය අනුව ලියාපදිංචිය සහ වාර්ෂික බලපත්‍රය ලබා ගැනීම අපට විශාල ප්‍රශ්නයක්. පවතින තත්ත්වය තමයි, 1927 අවුරුද්දේ වාහනයකට පොත නැත්නම් 1927 ඉඳන් 2019 දක්වා ඒ මුළු කාලයටම ලයිසන් එකේ හිඟ මුදල් ගෙවන්න ඕනේ. එංගලන්තෙදි වාහනේ හදන්නවත් එහෙම මුදලක් යන්න නැතිව ඇති. අනික, එහෙම ගෙවන්න වෙන්නේ, පාරේ දුවලත් නැතිව. වතුවල ගරාජ්වල ඔහේ ගාල් කර තිබෙන මෙවැනි වාහන හාර පන්සියයක් පමණ තවමත් ලංකාවෙ තියෙනවා. මේක රටේ අතීතයට කරන මහා අපරාධයක්.”
විදේශිකයන් මේ වගේ වාහන රැලි බලන්න හරි කැමැතියි. ඒ වුණත් අපේ වියදමින් අපේ ඇ‍ඟේ උණට මේවා කරන්නෙ මහා ප්‍රශ්න ගොඩක් මැද්දේ, රටකට අයිති වස්තුවක් අපි මේ සුරකින්නේ. ආණ්ඩුව දැන්වත් මේ ප්‍රශ්නයට හරි පිළියමක් දෙන්න ඕනේ.
සංගමයක් වශයෙන්, අපේ විනෝදාංශය කරගෙන ගියාට මේ වාහන ප්‍රකෘති තත්වයට ගන්න, අපි හැම කෙනකුට ම අඩුම තරමේ පුද්ගලයන් හතරපස් දෙනෙක්වත් සේවයේ යෙදෙනවා. ටින්කරින් බාස් කෙනෙක්, පිංතාරුකරුවෙක්, කුෂන්කරුවෙක්, එන්ජින් බාස් කෙනෙක්... ඔය වගේ කිහිපදෙනෙකුගේ සේවය ඕනේ. මේවා රැකියා අවස්ථා.
ඒ වගේම, සංචාරක කර්මාන්තයට විශාල ලෙස මේ පැරැණි කාර් දායක කර ගන්න පුළුවන්. ඇයි මේවා බලධාරින් නොහිතන්නේ. ආණ්ඩුවට කිසිදු වියදමක් නොකර, අපේ උදව්වෙන් ම රටට මේ දේ කරගන්න ඔවුන්ට පුළුවන්. දැන්වත් ඒ සඳහා ඔවුන් දෑස් ඇරිය යුතුයි.
“වාහන තාක්ෂණය හදාරන තරුණයන්ට පවා මේවායින් කොයිතරම් දේ ඉගෙන ගන්න පුළුවන්ද... මේ කාර් බොහොමයකට ලයිට් නැහැ. ඉස්සර, භූමිතෙල් සහ ගෑස් ලාම්පු තමයි දෙපැත්තෙ ලයිට් විදියට පාවිච්චි කළේ. ඊට පස්සෙ ඩයින‍මෝ තාක්ෂණයට දියුණු කළා. බ්‍රේක් තිබුණේ, කේබල් බ්‍රේක් හැටියට. ඊට පස්සෙ හයිඩ්‍රොලික් බ්‍රේක් විදියට දියුණු කළා. ගියර් බොක්ස් වුණත් එහෙමයි. ඉලෙක්ට්‍රික් කාර්, හයිබ්‍රිඩ් කාර් පදින රටක තව ම මේ වගේ සරල තාක්ෂණයෙන් දුවන කාර් ටිකක් තියෙනවා කියන්නේ, රටක් හැටියට මොනතරම් වටිනා දෙයක්ද.
පරණ බිල්ඩින්, ඇණයක්වත් ගහන්න දෙන්නෙ නැතිව, සුරකින අ‍ෙප් රටේ මුද්දරවලට, කෝච්චිවලට... තව මොනවට ද කෞතුකාගාර නැත්තේ.
ඒත්, මේ තරම් වාහන දුවන රටක, යුගයක් එකලු කළ මහා ඉතිහාසයක් දරාගෙන ඉන්න පැරැණි වාහනවලට කිසිම සැලකීමක් නැහැ.
ලයිසන් කරපු නැති මේ වාහනවල පොත්ටික ෆයිල් ටික විනාශ කරන්න, මෝටර් රථ කොමසාරිස් තුමාගෙන් අපූරු යෝජනාවක් ඇවිත් තිබෙනවා. ලංකාවේ අවුරුදු පණහට වැඩි කිසිදු ලියවිල්ලක් විනාශ කරන්න බැහැ කියලා. නීතියක් තිබෙද්දිත්, අවුරුදු 80 - 90 කට වැඩි පැරැණි මේ වාහනවලට අදාළ ලියකියවිලි විනාශ කරන්න හදන්නෙ කොහොමද? ඒක ශ්‍රී ලංකාවේ නීතියටත් පටහැණියි. ඔහු දක්වන හේතුව තමයි, මේ ලියවිලි සඳහා ඉඩකඩ යනවා කියන එක, ඔහුට එහෙම ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා නම්, ඒවා CD තැටි තාක්ෂණයට අපේ වියදමින් මාරු කර දෙන්නම්. CD ටිකක් තියාගන්න ඉඩකඩක්, ඔය තරම් විශාල ආයතනයක හොයාගන්න බැරි වෙන්නෙ නැහැනේ...”
වෛද්‍ය කාලිංග ගිනිගේ මහතා පවසන්නේ, ඉතිහාසයක වටිනාකම නොදන්නා නිලධාරින්ගේ අමනෝඥ ක්‍රියා නිසා මෙරට පැරැණි කාර් හිමියන් පත්ව ඇති බරපතළ ගැටලු ගැන.
බලපත්‍ර ගැනීමත්, අයිතිය මාරු කර ගැනීමත් පහසු කර, පසුගිය විස්තර නැති වාහනවල ලියාපදිංචිය නීත්‍යානුකූල කර ගැනීමත්, අමතර කොටස් ගෙන්වීමේදී යම් සහනයක් ලබා ගැනීමත් සඳහා සංගමයක් වශයෙන් තමන් ඉදිරිපත් කර ඇති යෝජනාවලට ආණ්ඩුව කන් දෙන තුරු, ඔවුන් බොහෝ වෙර වෑයමින් මේ සඳහා උත්සාහ දරයි.
මේ සඳහා උනන්දුවක් ඇති පරම්පරා දෙකක් මේ වන විටත් ඔවුන් බිහිකර තිබීම ද විශේෂත්වයක් වන අතර, මේ රැලියට ද, ඒ තරුණ සහ නව යෞවන දරුවන් සහභාගි වූයේ, ඒ බව හැබෑවක් කරමින්.
සරල වාහන තාක්ෂණයක සිට සංකීර්ණ තාක්ෂණය දක්වා ආ ගමනේ, තරුණ ඔවුන්ටත් ගන්න දේ බොහෝමයි, කියලයි නීල් මහතා පවසන්නේ.
ඡායාරූප - රංජිත් අසංක
