* මහවැලි වතුර නෑ... වගා කරන්නේ අහස් ජලයෙන්...
* ඉරිඟු වගා කරලා තියෙන්නෙ මුදල් පොලියට අරගෙන...
* රසායන ද්‍රව්‍යවලට නිරපරාදයේ වියදමක්...
* ගමෙන් වැඩි පිරිසක් ණයකාරයන් වෙලා...
දිඹුලාගල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයේ කජුවත්තෙ පදිංචි වෙලා ඉන්න හැමෝම ගොඩ ගොවිතැන් කරන මිනිස්සු. අපට මහවැලි වතුර ලැබෙන්නෙ නැහැ. වැස්ස නැතුව අපේ වගාව කන්න තුනක් පාළු වුණා. යහමින් වැහි වැටුණ මේ මාස් කන්නෙ සේනා දළඹුවා අපිව මහ පාරට ඇදලා දැම්මා... අරලගංවිල, කජුවත්ත පදිංචි පී.ජී.ඩේවිඩ් බඩඉරිගු වගාවට සිදුවූ දළඹු හානිය ගැන දුක්මුසු ස්වරයෙන් කතා කරයි.
මෙවර යහමින් වැටණු වර්ෂාවත් සමඟ කජුවත්තේ වැඩි පිරිසක් බඩ ඉරිඟු වගාවට යොමු වූහ. ගොවි සිත් සතුටු කරමින් සරුවට වැඩුණු බඩඉරිඟු වගාවට සේනා දළඹුවාගේ හානියත් සමඟ ගොවියෝ කබලෙන් ළිපට වැටුණෝය.
“මම මේ කන්නයේ ඉරිගු කිලෝ 20ක් හැදුවා. සියයට පනහේ දායකත්වය මත මහවැලියෙන් බීජ ලබාගෙනයි මේ වගාව ආරම්භ කළේ. ඉරිඟු වගාව ආරක්ෂා කරගන්න යූරියා යෙදුවා. වගාවට දැන් මාස දෙකකට ආසන්නයි. වගාවේ ආදායම ලබාගන්න සූදානමින් ඉන්න අවස්ථාවේ තමයි පණුවෙක් වගේ සතෙක් ඇවිත් ඉරිඟු වගාව විනාශ කළේ. මේ නිසා මට රුපියල් ලක්ෂ දෙකක විතර පාඩුවක් වුණා. ඉරිඟු වගාව විනාශ කරන්න ආව පණුවා සේනා දළඹුවා කියලා මහවැලියේ මහත්වරු අපිට දැනුම් දෙන විට අපි මහ පාරට වැටිලා ඉවරයි.”
මහවැලි සී කලාපයේ කජුවත්ත ගම්මානයේ ජනතාවට පානීය ජලය ලැබී නැත. වගා කටයුතු සඳහා වාරි පද්ධතියකින් ජලය ලැබෙන්නේ ද නැත. ඔවුහු අතිදුෂ්කර ජීවිතයක් ගෙවමින් අඹු දරුවන් පෝෂණය කරති. මාස් කන්නයේ ලැබෙන වර්ෂාව ඔවුන්ගේ ජීවන තත්ත්වය තීරණය කරයි. නමුත් මේ වසරේ මාස් කන්නය ඔවුන්ගේ ජීවිතවලට කණකොකා හඬා ඇත.
එම්.එස් දයාවතී අංක 351 කජුවත්ත පදිංචිව සිටියි. සේනා දළඹුවා තම බඩ ඉරිඟු කරලත් එක්ක තමන්ගේ අනාගතයම ගොදුරුකරගත් බව කියන්නේ හැඬූ කදුළෙනි.
“මහවැලි වාරි පද්ධතියෙන් ජලය ලබා ගත නොහැකි කජුවත්ත ගම්මානයේ ජනතාව ජීවිතය ගැට ගසා ගන්නේ ගොඩ ගොවිතැනෙන්. කජුවත්ත ගම්මානයේ තිබෙන්නේ අක්කර හත හමාරේ ඉඩම්. මේවා රජයෙන් ලබා දුන්නේ කජු වගාවටයි. කජු වගාව අසාර්ථක වූ නිසා අපි මාස් කන්නයේ ඉරිඟු කුරක්කන් සහ එළවළු වගා කරනවා. මාස් කන්නයේ ලැබෙන ආදායම අපිට අවුරුද්දක් ජීවත් වෙන්නත් මදි. ජීවත් වෙන්න අපි පුදුම විදිහට දුක් විඳිනවා. අපේ වාසානාවට මේ කන්නයේ වර්ෂාව ලැබුණු නිසා හොඳ ආදායමක් ලබා ගන්න හිතාගෙන ඉරිඟු වගාව ආරම්භ කළා. අපි කබලෙන් ළිපට වැටුණා. සේනා දළඹුවා මගේ ඉරිගු වගාව අක්කර පහම විනාශ කරලා ඉවරයි. වගාවට සල්ලි පොලියට ගත්තා .රත්තරන් බඩු උකස් කළා. සේනා දළඹුවා විනාශ කරන්න රසායනික ද්‍රව්‍යවලටත් විශාල මුදලක් යෙදුවා. දැන් කිසිම ආදායමක් නැතුව අපි අනාථ වී ඉන්නවා. ”
මහවැලි සී කලාපයේ වෙහෙරගල කොට්ඨාසයට අයත් කජුවත්ත ගම්මානයේ වැඩි පිරිසකගේ වගාවට දළඹු හානිය සිදු වී ඇති බව මහවැලි අධිකාරියේ නිලධාරීහු පවසති. විශේෂ දැනුවත් කිරීම් වැඩ සටහන් ආදිය පවත්වමින් දළඹු මර්දනයට මේ අය ගොවීන් සමඟ වෙහෙසෙනු දැක ගත් හැකිය. හානි වූ වගාව පෙන්වමින් අරලගංවිල කජුවත්ත පදිංචි ආර්.එම්.සෝමාවතී කතා කළේ බොඳවන දෙනෙත් රත් පැහැ වෙද්දී ය.
“අපිට ජීවත් වීම සදහා කිසිදු පහසුකමක් නැහැ. අති දුෂ්කර ගම්මානයක් විදිහට තමයි කජුවත්ත හඳුන්වන්නේ. නියම වේලාවට වර්ෂාව නොලැබුණොත් කන්න බොන්න නැතුව බඩගින්නේ මැරෙන්න සිද්ද වෙනවා. කන්න තුනකින් වර්ෂාව නැතිව හිටිය අපිට කීයක් හරි හොයාගන්න පුළුවන් කියලා හිතාගෙන රත්තරන් බඩු උකස් කරලා බැංකුවලට ණය වෙලා පටන්ගත්ත ඉරිඟු වගාව විනාශ වෙලා ඉවරයි. අපිට වෙනත් භෝගයක් වගා කරන්න කාලයක් නැහැ. ඒ සල්ලිත් නැහැ. අපට වල් අලින්ගෙන් නිරන්තර හානි සිද්ද වෙනවා. මේ දුක් කරදර මැද ඉරිඟු වගාව කළත් සේනා දළඹුවා හෙනහුරෙක් වගේ ඇවිත් අපේ ඉරිඟු වගාව එහෙම පිටින්ම විනාශ කළා.
සේනා දළඹුවාගේ හානිය ගැන වෙහෙරගල මහවැල් කොට්ඨාසයේ කළමනාකාරවරිය වන ආර්.එම්.එස් රත්නායකගේ හඬ මෙසේ අවදි විය.
“පවුල් 475ක් කජුවත්ත ගම්මානයේ පදිංචිව ඉන්නවා. මේ අයට අක්කර හත හමාර බැගින් ඉඩම් මහවැලි අධිකාරිය විසින් කජු වගාවට ලබා දුන්නා. නමුත් එය සාර්ථක වුණේ නැහැ. එම නිසා අතිරේක භෝග වගා කිරීම සඳහා අපි උපදෙස් ලබා දුන්නා. කජුවත්ත ගොවීන් හරිම දක්ෂ පිරිසක්. මාස් කන්නයේ සාර්ථකව වගා කටයුතු කරනවා. මේ කන්නයේත් සාර්ථකව වගාව පටන් ගත්තා. නොසිතූ ලෙස සේනා දළඹුවා වගාව ආක්‍රමණය කළා. නමුත් දළඹුවා පරදා ජීවිතය ජයගන්න මහවැලි අධිකාරීය උපදෙස් ලබා දෙනවා.”
දළඹු හානිය මර්දනය කිරීමට ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග මොනවා දැයි මහවැලි සී කලාපයේ නේවාසික ව්‍යාපාර කළමනාකාර විමල් කුමාර කත්‍රීආරච්චිගෙන් විමසුවෙමු. ගොවි ජනතාව වෙනුවෙන් ඒ මහතාගේ හඬ මෙසේ විය.
“ මහවැලි සී කලාපයේ අක්කර 3500කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් මෙවර මාස් කන්නයේ බඩ ඉරිඟු වගා කළා. ගම්මානයක් ලෙස වැඩිම ප්‍රමාණයක් වගා කළේ කජුවත්තේ. සේනා දළඹු හානියත් එක්කම කජුවත්ත ජනතාවගේ අක්කර 2500ක පමණ බඩ ඉරිඟු වගාවේ විශාල ප්‍රමාණයකට හානි සිදු වුණා. කෘෂි රසායනික සඳහා මුදල් විශාල ලෙස වැය කිරීම හරිම අපරාධයක් වී තිබෙනවා. දළඹුවා මර්දනය කිරීමට රසායනික ද්‍රව්‍යවලට යොදවන මුදල් නතර කරලා ස්වභාවික පරිසරයෙන් සපයා ගන්නා කෘමිනාශකම යෙදිය යුතුයි. සියලුම ගොවි මහතුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ හිතුමතේට රසායනික යොදන්න එපා. හැකි තරම් නිර්දේශීත රසායනික ද්‍රව්‍යම වගාවට යෙදිය යුතුයි.
මෙම සතාගේ හානිය පිළිබඳ වෙහෙරගල, මහවනාවෙල , සඳුන්පුර සහ ගිරාදුරුකෝට්ටේ යන මහවැලි කොට්ඨාසවල ජනතාව දැනුවත් කළා. සේනා දළඹුවාගේ හානිය පාලනය කිරීම අසීරුවෙන් කළා. නමුත් තවම අවදානම අඩු වී නැහැ. වගාවට නිර්දේශීත රසායනිකම යොදන්න කියා ඉල්ලා සිටිනවා.”
මාස් කන්නයේ වැටෙන වැහි බින්දුවෙන් ජීවිතය ගැට ගසාගන්නා කජුවත්තේ අසරණ මිනිසුන්ට හෙට දවස ගැන බලාපොරොත්තුවක් නැත. සේනාට ඔවුන්ගේ අනාගතය විනාශ කිරීමට ඉඩ නොදිය යුතුය. බලධාරීන් කජුවත්තේ මිනිසුන් ගැන විශේෂ අවධානය යොමු කළ යුතුය.
ප්‍රසන්න සිල්වා
ඡායාරූප - දිඹුලාගල සමූහ
