මනසින් උසස්ම සත්ත්වයා මිනිසා යැයි කීවද බොහෝ අවස්ථාවල මිනිසාට පාඩම් ඉගෙන ගැනීමට සිදුවන්නේ සතුන් ගෙනි. උගත් බුද්ධිමත් මිනිසාට ඉතා හොඳ වැදගත් පාඩම් කියා දෙන්නේ තිරිසනුන් නම් මිනිසාගේ බුද්ධිය තරාතිරම හා මනුස්සකම ගැන යළි යළිත් සිතා බැලිය යුතු වෙයි.
වවුනියාවේ වෙප්පන්කුලම ගම්මානයට බොහෝ දෙනෙක් මේ දිනවල ඇදී යන්නේ සතුන් දෙදෙනෙකුගෙන් පාඩම් ඉගෙන ගැනීමටය. බොහෝ මිනිසුන් මේ සතුන් දෙදෙනාගේ ක්‍රියාකාරකම් හා හෙයියම්මාරු දැක කොක් හඬලා සිනාසෙනවා මිස එතැනින් ද පාඩමක් ඉගෙන ගන්නා බවක් පෙනෙන්නට නැත.
වෙප්පන්කුලමේ සුන්දරම්පිල්ලේගේ නිවෙස මේ දිනවල පොඩිත්තන්ගෙන් පිරී ඉතිරී ගොසිනි.ඒ ආදරය දයාව කරුණාව හා එකිනෙකාට ගරුකරන අන්දම කියා දෙන සතුන් දෙදෙනෙකුගේ හුරතලය බැලීමටය.
‘බෝරා’ නමින් හදුන්වන්නේ බල්ලෙකි. විවිධ වර්ගවල සුවි‍ශේෂ බල්ලන් සිටියත් මේ බෝරා නිකම්ම නිකන් ‘වල්ටේෂන්’ බල්ලෙකි. ඒත් බෝරා ක්‍රියාවෙන් පෙන්වන්නේ ‘බලු වැඩවලට’වඩා ඉතා හොඳ ගති ගුණය. ‘කන්නන්’ යනු දෙමළ පිරිමි නමක් වුව වෙප්පන්කුලමේ සුන්දරම්පිල්ලේගේ නිවෙසේ සිටින කන්නන් පුංචිම පුංචි රිලා පැටියෙකි.
සත්ත්ව ලෝකයේ හැසිරීම් ගැන කියන මිනිසා විස්තර කරන්නේ බල්ලාත් රිලවාත් එකිනෙකාට විරුද්ධ වූ සතුරු සතුන් දෙදෙනෙකු බවයි. මේ කතාවේ සත්‍යතාව වන්නියේදී දක්නට ලැබෙයි. වන්නියේ හේන් ගොවියන් තම හේන රිලවුන්ගෙන් ආරක්ෂා කරගැනීම සදහා යොදා ගන්නේ බල්ලෙකි. මුළු හේනේම අස්වැන්න ගෙට ගන්නා තාක් හේනේ ප්‍රබල ආරක්ෂකයා බල්ලාය.
බල්ලෙකු සිටින හේනකට රිලවුන් එන්නේ කලාතුරකිනි. රිලා රංචුව දුටු විගස බල්ලා ඔවුන් පසුපස ලුහු බදියි. රිලා රැළ දුවන්නට පටන් ගන්නේ පණ එපා කියමිනි. මේ යුද්ධයේදී රිලවුන්ට බල්ලාගෙන් ගැලවීමට ඇති එකම අවස්ථාව වන්නේ ගසකට නැඟ ගැනීම පමණි. බල්ලාගේත් රිලවාගේත් ජීවිතවල හතුරුකම මේ තරම් ඈතට දිව ගියත් වවුනියාවේ වෙප්පන්කුලමේ සිටින බල්ලාත් රිලවාත් අතර ඇත්තේ අපූරු මිතුදමකි. පුදුම සෙනහසකි.
බෝරාත් කන්නනුත් එකිනෙකා කෙරෙහි දක්වන්නේ අසීමිත භක්තියකි. ඔවුන් දෙදෙනා එකිනෙකාට ගරු කරන්නේ මිනිසුන් තුළ නොමැති ඒ ගුණධර්මය සියලු දෙනාටම ප්‍රායෝගිකව කියා දීමෙනි.
නිවෙසට යන කවරකු හෝ මේ දිනවල බෝරා කියා කතා කළත් කන්නන් කියා කතා කළත් දෙදෙනා පැමිණෙන්නේ එකවරය.
කවුරුන් හෝ කුමක් හෝ දීමට දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකුට කතා කළ සැණින් රිලා පැංචා බල්ලාගේ කරට ගොඩ වෙයි. බල්ලාගේ කරෙන් ඉතා තදින් අල්ලා ගන්නා රිලා පුංචා අශ්ව රේස් පදින්නාක් මෙන් ගමනට සැරසෙයි. ‘කීක්’හඬින් රිලා පුංචා දමන ශබ්දයෙන් කියන්නේ ඔහු සූදානම් බවයි. දැන් ගමන කොතරම් හදිසි වුවත් ඔවුන් දෙදෙනාම යන්නේ මේ විදිහටය.
වෙප්පන්කුලමේ සුන්දරපිල්ලේගේ නිවෙසට එන පොඩිත්තන්ට මේ රංගනය පෙන්වා බෝරාටත් කන්නන්ටත් දැන් හොඳටම හති වැටිලාය. මේ කතාව සිය දහස්වාරයක් යන එන මිනිස්සුන්ට තොරතෝංචියක් නැතුව පවසා සුන්දරපිල්ලෙටද නිවනක් නොමැත.
"මේ බලුපැටියා අපි ගෙදර හැදුවා. එයා සැර නෑ. ගෙදරට කවුරුවත් ආවට බුරන්නේවත් නෑ. මගේ දුවගේ පුතාගේ පොඩි ළමයි ඉන්නවා. ඒ අය ඉස්කෝලේ ඇරිලා ආව ගමන්ම මේ බල්ලා අල්ලගෙන අස්සයා පිටේ යනවා කියලා පිටේ නගිනවා. බල්ලට මොන අස්ස ගමන්ද ඌ කම්මැලියා නිදා ගන්නවා. එතකොට පොඩි අය ඌට ගහනවා. ඒත් සද්දයක් නෑ ඔහේ ඉන්නවා. මේ ළමයින්ම තමයි ඌට බෝරා කියලා නම දැම්මේ. බෝරාත් ළමයින්ට ආදරෙයි ළමයිනුත් බෝරාට ආදරෙයි.
දැන් මාසෙකට විතර උඩදි අපේ ලොකු පුතා කැලේට ගියා කුකුල් කූඩුවකට කෝටු කපන්න. කූඩුව හදලා තිබුණේ කෝටු ටිකක් මදි කියලා ඒක කපන්නයි එයා ගියේ.
එයා එනකොට කෝටුත් එක්ක මේ පුංචි රිලාපැටියා අරන් ආවා. එයා කිව්වේ ගහකින් වැටිලා හිටියා හරියට ඇවිදගන්නවත් බෑ ඒක හන්දා අරන් ආවයි කියලයි. මම බැන්නා උඹට මොළේ නැද්ද මේ බල්ලෙක් ඉන්න තැන කොහොමද රිලවෙක් හදන්නේ බෝරා ඕකාව එක කටට ගිලියි කියලා.
පුතා මොකද කළේ කුකුල්ලු දාන්න හදපු කූඩුවට තවත් කෝටු ටිකක් ගහලා රිලා පැටියා ඒකට දැම්මා. අපේ ළමයින්ටත් ගමේ ළමයින්ටත් දැන් හැම වෙලාවෙම වැඩේ මේ කූඩුවේ ඉන්න රිලවට එක එක දේවල් ගෙනැත් කවන එකයි සෙල්ලම් කරන දිහා බලාගෙන ඉන්න එකයි තමයි.
අපේම නෑයෙක් හිටියා කන්නන් කියලා . දැන් එයා මෙහෙ නෑ. එයා ඉන්නේ මාතලේ .පොඩි අය කිව්වේ මේ රිලා පැටියගේ මූණත් කන්නන් මාමා ගේ වගේමයි කියලයි කොහොම හරි පොඩි අයම තමයි මෙයාට කන්නන් කියලා නම දාලා තියෙන්නේ.
දවසක් පොඩි ළමයි අතින් කූඩුව ඇරිලා රිලවා පැනගෙන එළියට ආවා.ළමයි කෑ ගැහුවා රිලවා පැන්නා රිලවා පැන්නා කියලා.හොඳ වෙලාවට මම ගෙදර හිටියා. මම එක පාරටම පැනලා බල්ලගෙන් අල්ලගෙන ළමයින්ට කිව්වා රිලවා කූඩුවට දාන්න කියලා.
රිලවා ළමයි අල්ල ගත්තා. බල්ලා රිලවා දිහා බලාගෙන කෙළ ගිලිනවා. මට ලොකූ බයක් ඇති වුණා. දැන් මේකා පැනලා අල්ලගෙන කයි කියලා. මම ළමයින්ට සැර කළා. ඔය රිලවා කූඩුවට දාන්න කියලා. ළමයි එහෙම කළේ නෑ. මම ඕනේ එකක් කියලා බෝරාව අත ඇරියා. අනේ ඌත් රිලා පැටියා දිහා බලාන උන්නා නිකමටවත් බිරුවේ නෑ.
බෝරා නගුට වන වනා රිලවා දිහා බලනවා. රිලා පැටියා ගුලි වෙලා බයේ ඉන්නවා. ඔහොම ඉන්නකොට ළමයි තමයි රිලා පැටියව බෝරා ළගට කිට්ටු කළේ වෙනසක් නෑ දෙන්නම හිටියා. ළමයි මේ දෙන්නම එක ළගට තියනවා ගන්නවා. ඔහොම සෙල්ලම් කළා. අනේ එදාම මේ දෙන්නා යාළු වුණා.
දැන් මේ දෙන්නා ගමන් යන්නේ එකට. දෙන්නම කන්නේ එක පිඟානේ. රිලව් නාවන රටක් නෑනේ මහත්තයෝ දැන් බෝරාව නාවනකොට කන්නන් රිලා පුංචවත් නාවන්න ඕනේ.
දැන් මමවත් පුතාවත් මේ දෙන්නා ගැන බලන්නේ නෑ. ඒකට දැන් මුළු ගමේම ළමයි ටික ඉන්නවා. ඉස්කෝලේ ඇරුණු ගමන් එයාලගේ වැඩේ මේ දෙන්නගේ හුරතල් බලන එක.
මේ අය ඉස්කෝලේ ගිහින් මේ කතාව කියලා. දැන් කට්ටිය එනවා මේ දෙන්නව බලන්න. හැබැයි ඉස්සරවෙලා බලන්න ආව අය නිකන්ම ආවත් දෙවනි සැරේ එනකොට මේ දෙන්නට කන්න මොනව හරි අරන්ම තමයි එන්නේ.
බිස්කට් බනිස් කියන දෙවල් මේ දෙන්නට පෙන්නන්නම බෑ. දෙන්නම එකතු වෙලා තමයි කන්නේ. බෝරාට එව්වා බිම දාගෙන කන්න කන්නා ඉඩ දෙන්නේ නෑ. කන්නා අතින් තමයි බෝරාට කවන්නේ. මේක මහා පුදුම බැඳීමක්. ඉස්සර ආත්මෙක මේ දෙන්නම මිනිස්සු වෙලා ඉන්න ඇති කියලයි හැමෝම කියන්නේ.”
කවුරුන් කුමක් කීවත් අපට මේ දෙදෙනාගේ බැඳීම අවබෝධ කරගත නොහැකිය.
දෙදෙනා එකට එක්ව හැසිරෙති. නමුත් මිනිසුන් තුළ නොමැති බොහෝ ගුණ ධර්ම අපට කියා දෙති.
රසුල දිල්හාර ගමගේ
