අර­ගල බිමයි මාධ්‍ය­ නිදහසයි... | සිළුමිණ

අර­ගල බිමයි මාධ්‍ය­ නිදහසයි...

 

සු­ගිය 09 වැනිදා ලංකාවේ දස­තින් කොළ­ඹට පැමිණි ජන­තාව ජන අර­ග­ල­යට සහ­භාගී වූ අයුරු මුළු රටම දැන­ගත්තේ ජන­මා­ධ්‍ය­වේ­දීන්ගේ තොර­තුරු වාර්තා­ක­ර­ණ­යත් සම­ඟය. සෑම අස්ස­කට මුල්ල­කට රිංග­මින් ජීවිත අව­දා­නම නොතකා ඔවුන් කළ කාර්ය­භා­රය අති විශි­ෂ්ටය. යුද බිමේ­දීත් ගැටු­ම­ක­දීත් හදිසි අන­තු­ර­ක­දීත් ආප­දා­ව­ක­දීත් සත්‍ය තොර­තුරු ජන­තා­වට දැන ගැනී­මට හැකි වන්නේ දිවි පර­දු­වට තබා මාධ්‍ය­වේ­දින් සිදු කරන වාර්තා­ක­ර­ණය නිසාය. ප්‍රජා­ත­න්ත්‍ර­වාදි සමා­ජ­යක් සක්‍රීය කිරී­මට මාධ්‍ය නිද­හස අත්‍ය­වශ්‍ය බව ජාත්‍ය­න්තර වශ­යෙන්ද පිළි­ගෙන තිබෙන්නේ එබැ­විනි.

 

එහෙත් පසු­ගිය 09 වැනිදා මෙරට මාධ්‍ය­වේ­දින් පිරි­ස­කට පොලිස් ප්‍රහා­ර­ය­කට මුහුණ දීමට සිදු වූයේ සිය රාජ­කා­රිය කරන අත­ර­වා­ර­යේ­දීය. එදින රාත්‍රි 7.00 ට පමණ කොල්ලු­පි­ටියේ පිහිටි වැඩ බලන ජනා­ධි­පති අග්‍රා­මාත්‍ය රනිල් වික්‍ර­ම­සිං­හගේ පුද්ග­ලික නිවස ඉදි­රි­පිට ඇති වූ කල­හ­කාරි සිද්ධිය ආව­ර­ණය කිරී­මට ගිය මාධ්‍ය­වේ­දිහු මෙසේ පොලිස් පහ­ර­දී­මට ගොදුරු වූහ. මෙම අමා­නු­ෂික පහ­ර­දී­මට ලක් වු මාධ්‍ය­වේ­දින් 7 දෙනෙක් තුවාල ලබා රෝහ­ල්ගත කරනු ලැබීය. ඉන් සිව් දෙනකු සිරස මාධ්‍ය ජාල­යට අයත් වන අතර ඊට මාධ්‍ය­වේ­දි­නි­යක් ද අයත් වෙයි. ඈ නිව්ස් ෆස්ට් මාධ්‍ය­වේ­දි­නි­යක ලෙස සේවය කරන සරසි පීරිස් ය. සිරස මාධ්‍ය ජාලයේ කැමරා ශිල්පි වරුණ සම්පත් සහ යු.ඩී. සිදු­ජය, සිරස වෙබ් මාධ්‍ය­වේදී ජනිත මෙන්ඩිස් සෙසු අය වෙති.

මෙම මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහ­ර­දීමේ සිද්ධි­යට අදා­ළව සහ එම පහ­ර­දීම වැළැ­ක්වී­මට කට­යුතු නොකි­රීමේ හේතුව මත ආය­තන සංග්‍ර­හය මඟින් පොලි­ස්ප­ති­ව­රයා වෙත පැවරී ඇති බල­තල ප්‍රකා­රව හා රාජ්‍ය සේවා කොමි­ෂන් සභාවේ ආව­රණ අනු­මැ­ති­යට යටත්ව වහාම ක්‍රියා­ත්මක වන පරිදි පොලිස් විශේෂ කාර්ය බළ­කා­යට අනු­යු­ක්තව සේවය කරනු ලබන ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් අධි­කාරි රොමේෂ් ලියගේ මේ වන විට වැඩ තහ­න­ම­කට ලක් කර ඇත.

"මාධ්‍ය­වේ­දින්ගේ කාර්ය­භා­රය වෙන්නේ ජන­තා­වගේ තොර­තුරු දැන­ගැ­නීමේ අයි­තිය සාක්ෂාත් කිරීම. ඒ සඳහා ඔවුන් ජීවිත අව­දා­නම නොතකා කට­යුතු කර­නවා. එය තවත් විදි­හ­කින් විස්තර කර­නවා නම් ජනතා පර­මා­ධි­පත්‍ය ඉෂ්ට කිරීම හැටි­යට හඳු­න්වන්න පුළු­වන්. ජනතා පර­මා­ධි­පත්‍ය කියන්නේ ජන­තාව විසින් ව්‍යව­ස්ථාව, විධා­යක හා අධි­ක­ර­ණය භාර­දීපු අය මොන­වාද කරන්නේ කියලා දැන­ගැ­නී­මට ජන­තා­වට ඇති අයි­ති­ය­ටයි. ඒ සඳහා ක්‍රියා කරන මාධ්‍ය­වේ­දි­යාට වගේම මාධ්‍ය කාර්ය­ය­ටත් සම­හරු බයයි. මම දැකලා තියෙ­නවා මඟ­තොටේ ඉන්න සම­හරු යම් යම් සිද්ධි ජංගම දුර­ක­ත­න­ව­ලින් රූගත කරලා වෙබ් පිටු­වල පළ කර­නවා. එය මාධ්‍ය­වේ­දි­යාගේ කාර්ය­භා­ර­යක් නිසා ඔහු මාධ්‍ය­වේ­දි­යකු නොවු­ණත් පහර දෙනවා. ඔවුන් බය මාධ්‍ය­වේ­දියා කියන පුද්ග­ල­යාට නොවෙයි. මාධ්‍ය­වේ­දි­යාගේ කාර්ය­භා­ර­යට. අසා­ර්ථක පාල­න­යක ප්‍රධාන ක්‍රම­වේ­ද­යක් තමයි මර්ද­නය කිරීම. මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහ­ර­දී­මෙන් කිය­වෙන්නේ එයයි. මෙහි යටි අරුත තමයි අපි එක්ක හැප්පෙන්න ආවොත් වෙන දේ මේකයි කියලා සංඥා­වක් දීම. එක්කෙ­න­කුට පහර දුන්නාම අනිත් අයට උණ ගැනෙ­නවා කියලා ඔවුන් දන්නවා. මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහර දීමේදී ඔවුන්ගේ වාර්තා­ක­රණ අයි­තිය කියන මානව හිමි­කම උල්ලං­ඝ­නය වෙනවා. ඒ විත­රක් නොවෙයි, රටේ පුර­වැ­සි­යන්ගේ තොර­තුරු දැන­ගැ­නීමේ අයි­ති­යත් උල්ලං­ඝ­නය වෙනවා. ඒ නිසා මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහ­ර­දී­මට එරෙ­හිව මාධ්‍ය­වේ­දින් විත­රක් නොවෙයි. රටේ පුර­වැ­සි­ය­නුත් නැඟී සිටිය යුතුයි". යනු­වෙන් පැව­සුවේ මානව හිමි­කම් පිළි­බඳ නීතිඥ උදුල ප්‍රේම­රත්න ය.

වධ දීමට සහ අනි­කුත් ක්‍රෑර අමා­නු­ෂික හෝ නින්දිත කැල­ඹී­ම­කට හෝ දඬු­ව­ම්ව­ලට එරෙ­හිව වූ සම්මු­ති­යක් 1984 දෙසැ­ම්බර මස 10 වැනි දින නිව්යෝක් නග­ර­යේදී අත්සන් කෙරුණු අතර 1994 ජන­වාරි මස 3 වැනි දිනැති වූ ද එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවි­ධා­නයේ මහ ලේක­ම්ව­රයා වෙත 1993 දෙසැ­ම්බර් මස 29 වැනි දින තැන්පත් කරන ලද්දා වූ ද එක­ඟ­වීමේ සාධන පත්‍ර­යක් මඟින් ශ්‍රී ලංකාව ඉහත කී සම්මු­තිය පිළි­ගෙන ඇති හෙයින්ද ඉහත කී සම්මු­තිය ශ්‍රී ලංකා­වට අදා­ළව 1994 පෙර­වාරි මස 2 වැනි දින සිට බලා­ත්මක වීම ආරම්භ වී ඇති හෙයින්ද ඉහත කී සම්මු­තිය යටතේ ශ්‍රී ලංකාවේ බැඳීම් ක්‍රියා­ත්මක කිරීම සඳහා ව්‍යස්ථා­මය විධි­වි­ධාන පැන­වී­මට අව­ශ්‍යව ඇති හෙයින්ද වධ හිංසා­වට ලක්වීම වැළැ­ක්වීම පිළි­බ­ඳව පාර්ලි­මේ­න්තුව අනු­මත කළ නීති­යක් තිබේ. එවැනි නීති­යක් තිබි­යදී පොලිස් නිල­ධා­රින් විසින් එළවා එළවා අමා­නු­ෂික අයු­රින් පහ­ර­දීම දඬු­වම් ලැබිය යුතු වර­දකි. "අනේ ගහන්න එපා" යනු­වෙන් මාධ්‍ය­වේ­දිනී සරසි පීරිස් හඬ නඟා පව­ස­ද්දීත් ඇයට අමා­නු­ෂික අයු­රින් පහ­ර­දුන් ආකා­රය අපි රූප­වා­හිනි මාධ්‍ය ඔස්සේ දුටු­වෙමු. මාධ්‍ය­වේ­දින් ඔවුන්ගේ රාජ­කාරි හැඳු­නු­ම්පත පෙන් වූ නමුදු එම පොලිස් නිල­ධා­රින් එය සත පහ­කට ගණන් ගත්තේ නැත.

"සිරස ආය­ත­නයේ මාධ්‍ය­වේ­දින් ඇතුළු අනෙ­කුත් මාධ්‍ය­වේ­දින්ට එදා අමා­නු­ෂික විදි­හට පහර දුන් ආකා­රය අපි දැක්කා. එය නිද­හස් මාධ්‍ය ව්‍යාපා­රය පිළි­කු­ලෙන් යුතුව හෙළා දකි­නවා. ව්‍යව­ස්ථාවේ 14.1 වග­න්ති­යෙන් රැස්වීමේ, අද­හස් ප්‍රකාශ කිරීමේ, සමා­ගමේ, රැකි­යාවේ නිද­හස යනා­දියේ අයි­තිය තහ­වුරු කර­නවා ඒ අනුව අද­හස් ප්‍රකාශ කිරීමේ මූලික අයි­ති­වා­සි­කම අපි පිළි­අ­ර­ගෙන තිබෙ­නවා. ඒ අයි­තිය උල්ලං­ඝ­නය වීම බර­ප­තළ ගැට­ලු­වක්. ඒ වගේම අධි­ක­ර­ණය මගින් දඬු­වම් ලැබිය යුතු වර­දක්. වෘත්ති­යක නිරත වෙලා සිටි­යදී හිංස­න­යට ලක් වීම ලොකු ප්‍රශ්න­යක්. මේ වන විට මේ සිද්ධිය සම්බ­න්ධ­යෙන් පොලිස් නිල­ධා­රි­ය­කුගේ වැඩ තහ­නම් කර තිබෙ­නවා. නීතිය ක්‍රියා­ත්මක වෙයි කියලා අපි විශ්වාස කර­නවා. ඒත් දඬු­වම් කිරීම පම­ණක් ප්‍රමා­ණ­වත් නැහැ. මෙවැනි සිදු­වීම් නැව­තත් සිදු නොවී­මට වග බලා ගත යුතුයි." යනු­වෙන් නිද­හස් මාධ්‍ය ව්‍යාපා­රයේ කැඳ­වු­ම්කරු ලසන්ත ද සිල්වා සඳ­හන් කළේය.

එහෙත් ජුලි 13 වැනි රාත්‍රි­යේදී ද මාධ්‍ය­වේ­දින් දෙදෙ­නෙකු තුවාල ලැබීය. ඒ පොල්දුව මංස­න්ධියේ පැවැති විරෝ­ධතා ආව­ර­ණය කිරී­මට ගිය අව­ස්ථා­වේ­දීය. මීට පෙර අප්‍රේල් 01 වැනිදා මිරි­හාන පැගි­රි­වත්ත ප්‍රදේ­ශයේ පිහිටි ජනා­ධි­පති ගෝඨා­භය රාජ­ප­ක්ෂ­යන්ගේ නිවෙස අසල පැවැති මහ­ජන විරෝ­ධ­තාව වාර්තා කිරී­මට ගිය මාධ්‍ය­වේ­දින් කීප දෙන­කුට එල්ල වූ ප්‍රහා­ර­යන් ද අපට අම­තක නැත. ඩේලි­මි­රර් පුව­ත්පතේ වරුණ වන්නි ආරච්චි සහ නිසල් බදුගේ, සිරස ආය­ත­නයේ අවංක කුමාර, දෙරණ මාධ්‍ය ජාලයේ නිශ්ශංක වේර­පි­ටිය සහ ප්‍රදීප් වික්‍ර­ම­සිංහ, ලේක්හ­වුස් ආය­ත­නයේ සුලෝ­චන ගමගේ යන මාධ්‍ය­වේ­දිහු එදා මිරි­හානේ පැවැති විරෝ­ධ­තාව අත­ර­තුර තුවාල ලැබුහ.

මෙම අව­ස්ථා­වේදී ඝාත­න­යට ලක් වූ මාධ්‍ය­වේදි ලසන්ත වික්‍ර­ම­තුංග, අතු­රු­දන් වූ මාධ්‍ය­වේදි ප්‍රගීත් එක්නැ­ලි­ගොඩ, පහ­ර­දී­ම්ව­ලට ලක් වූ මාධ්‍ය­වේදි පෝද්දල ජයන්ත, කාටුන් ශිල්පි යුනුස්, ඡායා­රූප ශිල්පි සජීව චින්තක වැනි අයද සිහි­පත් වන්නේ නිරා­යා­ස­යෙනි.

"අපේ රටේ හැම කාලෙ­ක­දිම මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහ­ර­දීම් සිද්ධ වුණා. ඒක ඛේද­නිය තත්ත්ව­යක්. ආර­ක්ෂ­ක­යන් කර­න්නෙත් රස්සා­වක්. මාධ්‍ය­වේ­දින් කර­න්නෙත් රස්සා­වක්. මේ දෙගො­ල්ල­න්ටම වෘත්තීය කට­යු­තු­ව­ලදී ගැටුම් තිබෙන්න බැහැ. ආර­ක්ෂක නිල­ධා­රින්ගේ වග­කීම වෙන්නේ ජන­තාව හා දේපළ ආරක්ෂ කිරීම. එවැනි පිරි­සක් අතින් මාධ්‍ය­වේ­දින් ඇතුළු පුර­වැ­සි­යන්ට පහර දීමක් සිද්ධ වෙනවා නම් විද්‍යුත් විකා­ශ­ක­යන්ගේ සංග­මය එය තරයේ හෙළා දකි­නවා. එදා පහ­ර­දී­මට ලක් වී තුවාල ලැබූ මාධ්‍ය­වේ­දින් ගැන විද්‍යුත් විකා­ශ­ක­යන්ගේ සංග­මය වශ­යෙන් අපි සොයා බැලීම් කළා.

අපි දිග­ටම ඔවුන් සමඟ රැදී සිටි­නවා. ඔවුන්ට පහර දුන් නිල­ධා­රින්ට එරෙ­හිව නීතිය මඟින් කට­යුතු කරන්න කියලා අපි ඉල්ලා සිටි­නවා. අපි විද්‍යුත් විකා­ශ­ක­යන්ගේ සංග­මය පිහි­ටුවා ගත්තේ අපේ කර්මා­න්තය උසස් තල­ය­කට ගෙනෙන්න. දැන් අපේ වෘත්තිය කට­යුතු වුණත් ජාත්‍ය­න්තර මට්ට­මට පත් විය යුතුයි. ඒ සඳහා මාධ්‍ය­යෙන් සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් අව­ශ්‍යයි. ජන­තාව වින­ය­වත් කිරීමේ මූලික වග­කීම තිබෙන්නේ අධ්‍යා­ප­න­යට සහ ජන­මා­ධ්‍ය­යට. ඒ නිසා ජන­මා­ධ්‍ය­යට ලොකු අභි­යෝ­ග­යක් තිබෙ­නවා. සමා­ජයේ විශාල වග­කී­මක් කර­පින්නා ගත් මාධ්‍ය­වේ­දින්ට පහ­ර­දීම සම්බ­න්ධ­යෙන් අපේ බල­වත් විරෝ­ධය සහ කන­ගා­ටුව ප්‍රකාශ කර­නවා." යනු­වෙන් පැව­සුවේ විද්‍යුත් විකා­ශ­ක­යන්ගේ සංග­මයේ කැඳ­වු­ම්කරු නුවන් ලිය­න­ගේය.

තම ජීවි­තය පර­දු­වට තබා යුද බිමට ගොස් වාර්තා කර­ණයේ යෙදෙන මාධ්‍ය­වේ­දින්, මත්ද්‍රව්‍ය හා අවි ජාවා­රම් ගැන අනා­ව­ර­ණය කරන මාධ්‍ය­වේ­දින්, රහස් වැළ­ලෙ­න්නට ඉඩ නොදී සමා­ජ­යට හෙළි­ද­රව් කරන මාධ්‍ය­වේ­දීන් වැනි සුවි­ශාල සමාජ මෙහෙ­ව­රක නිරත මාධ්‍ය­වේහු ද ලෝකයේ සිටිති. ලොවෙන් සැඟ­වෙ­න්නට ගිය ස්ටිව් බිකෝගේ මර­ණය ලෝක­යට දැන­ගැ­නී­මට ඉඩ සැල­සුණේ ඩොනල්ඩ් වුඩ්ස් මාධ්‍ය­වේ­දි­යාගේ අප­රි­මිත කැප­වීම නිසාය. කොළො­ම්බි­යාවේ ගුලි­ලර්මො කානො මාධ්‍ය­වේ­දියා ඝාත­නය වූයේ මත්ද්‍රව්‍ය ජාවා­ර­ම්ක­රු­වන් පසු­පස ලුහු­බ­ඳි­මින් තොර­තුරු වාර්තා කළ නිසාය. මේ අනුව මාධ්‍ය­වේ­දි­යාගේ කාර්ය­භා­රය හා වග­කීම ඉතා පුළුල් බව අපට පෙනේ.

"මාධ්‍ය­වේ­දින්ට හෝ වෙනත් ඕනෑම කෙනෙ­කුට පහ­ර­දී­මක් කියන්නේ මානව හිමි­කම් උල්ලං­ඝ­නය කිරී­මක් තමයි. පොලි­සිය වැනි ආර­ක්ෂක නිල­ධා­රින් පහර දුන්නත් වෙනත් කෙනෙකු පහර දුන්නත් එය මානව හිමි­කම් කඩ­වී­මක් හැටි­යට සැල­කෙ­නවා. මාධ්‍ය­වේ­දින් රාජ­කාරි කිරී­මේදී ජීවිත පවා අහිමි වෙලා තිබෙ­නවා.

හැබැයි මාධ්‍ය­වේ­දි­නුත් රාජ­කාරි කිරී­මේදි වට­පි­ටාව හා පරි­ස­රය ගැන සැල­කි­ල්ලට ගැනීම අව­ශ්‍යයි. සම­හර මාධ්‍ය­වේ­දින් කට­යුතු කරන්නේ ගිනි නිව­න­වාට වඩා ගිනි අවු­ළු­වන එක. නිසි පරිදි වාර්තා කිරීම මාධ්‍ය­වේ­දින්ගේ වග­කී­මක්. ඒව­ගේම තමයි රාජ්‍ය නිල­ධා­රින් නීති­යට පට­හැ­නිව නීතිය ඉක්මවා කට­යුතු කිරීම වර­දක්. මේ දෙපා­ර්ශ්ව­යම නිසි අව­බෝ­ධ­යෙන් තම තමුන්ගේ රාජ­කා­රිය කළ යුතුයි.

මාධ්‍ය­වේ­දින් වුණත් රාජ­කා­රිය කිරී­මේදී සදා­චා­රා­ත්ම­කව සීමාව දැන­ගෙන කට­යුතු කර­නවා නම් හොඳයි.

සම­හර මාධ්‍ය­වේ­දින් වාර්තා­ක­ර­ණ­යේදී සීමාව ඉක්මවා කට­යුතු කරන බවක් අපිට දකින්න ලැබෙ­නවා. එය හොඳ නැහැ. බොහෝ ප්‍රශ්න මතු වෙන්නේ එවැනි අන­වශ්‍ය ආකා­රයේ සීමාව ඉක්මවා කට­යුතු කිරීම නිසයි. කොයි කවු­රුත් තමුන්ගේ සීමා­වන් දැන­ගෙන වැඩ කර­නවා නම් මානව හිමි­කම් උල්ලං­ඝ­නය වෙන්නේ නැහැ." යනු­වෙන් මානව හිමි­කම් කොමි­සමේ කොම­සා­රිස්, කළු­ප­හන පිය­ර­තන හිමියෝ පැහැ­දිලි කළහ.

කොයි කවු­රුත් තම­ත­මුන්ගේ සීමා­වන් දැන­ගෙන කට­යුතු කිරීම ඉතා යහ­පත් ය. එසේ වුව­හොත් ප්‍රශ්න නැත. මානව හිමි­කම් කඩ වෙන්නේද නැත. නමුත් පහර කෑමට ලක් වු මාධ්‍ය­වේ­දින්ව කැටුව යෑමට පැමිණි මාධ්‍ය­වේ­දි­න්ටත් පසු­ගිය 09 වැනිදා ආර­ක්ෂක නිල­ධා­රින්ගේ ප්‍රහා­ර­ය­කට ගොදුරු වීමට සිදු විය. හෙට දින­යේ­දිත් මේ ආකා­ර­යට මාධ්‍ය­වේ­දින් බැටන් පොලු පහ­රට ලක්විය හැකිය. මෙහි අව­සා­නය ගැන කාට­වත් කිව නොහැ­කිය.

 

 

Comments