
මෙරට එක්තරා ගම්මානයක ඡන්දදායකයන් පිරිසකට තමන්ගේ ඡන්දය ප්රකාශ කිරීමට ඡන්ද මධ්යස්ථානය වෙත යාමට කිලෝ මීටර 40කට ආසන්න දුරක් ගෙවා යාමට සිදුව ඇතැයි කිවහොත් ඔබ පුදුමයට පත්වනු ඇත. අතුරේගෙදර හා පැල්වාඩිය ලෙස හැඳින්වෙන මේ ගම්මාන දෙකේ ජනතාව අයත්වන ඉහළ මිල්ලව ග්රාම නිලධාරී වසමේ ඡන්ද මධ්යස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ මිල්ලව කණිෂ්ඨ විද්යාලයේය. මිල්ලව කණිෂ්ඨ විද්යාලයත් මේ ගම්මානයත් වෙන්කරමින් දෙල්ලව රක්ෂිතය පිහිටා ඇත.
අතුරේගෙදර හා පැල්වාඩිය නම් දෙකකින් හැඳින්වුව ද එය එකම ගම්මානයක් වන අතර ජීවත්වන්නේ පවුල් හැට ගණනකි. මේ ගැමියන්ට ඇති විශාලතම ගැටලුව වන්නේ ගාල්ල දිස්ත්රික්කයෙන් ගමට පිවිසුම් මාර්ගයක් නොමැති වීමයි. මේ නිසා ඔවුන්ට මාතර දිස්ත්රික්කයට අයත්ව ඇති වතුරාව ගම්මානය හරහා බෙලිඅත්තකුඹුරට පැමිණ එතැනින් පල්ලේබැද්ද හරහා දෙනියායටත්, දෙනියායේ සිට මොරවකටත් මොරවකින් මිල්ලවටත් යා යුතු වීමයි. මේ දුර කිලෝ මීටර 40කට ආසන්නය. ඒ අනුව තම වටිනා ඡන්දය ප්රකාශ කිරීමට කැලේ මැදින් කූඩැල්ලන්ගේ පීඩාව විඳිමින් යා යුතුය.
“ අපි ඡන්දය දාන්න යන්න ඕනෑ මිල්ලව කණිෂ්ඨ විද්යාලයට. ඒකට පාරෙන් යනවනම් කිලෝ මීටර 50ක් විතර දුරක් යන්න වෙනවා. නැත්නම් කැලේ මැදින් කිලෝ මීටර 4ක් විතර යන්න වෙනවා. මේක බොහොම දුෂ්කර ගමක්. අපිට හැමදාම කියනවා ඡන්ද මධ්යස්ථානයක් ගමට දෙන්නම් කියලා. ඒකත් ඡන්ද පොරොන්දුවක් විතරයි. ඒත් අපි තාම ඡන්දය දාන්න යනවා.“ විදානපතිරණගේ මාටින් සිංඤෝ මහතා පවසයි.
“ අපි හැමදේටම යන්නේ මාතර දිස්ත්රික්කයට. දරුවන් ඉගෙන ගන්නේත් මාතර. නමුත් අපි මාතර දිස්ත්රික්කය පැත්තේ හිටියත් අපි අයිති වෙන්නේ නෙළුව ප්රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයට. අපේ ගම ගාල්ලෙන් වෙන්වෙලා හුදකලා වෙලා තිබුණත් අපි අයිති ගාල්ලට. මේ නිසා අපි ලොකු අමාරුවක වැටිලා ඉන්නේ. රජයෙන් වැඩක් කරගන්න නෙළුවට යන්න ඕනෑ. නෙළුවට යන්න කිලෝ මීටර 60ක් විතර යන්න ඕන ඡන්දය දාන්න කිලෝ මීටර 50ක් විතර යන්න ඕනෑ. අනිත් සියලු වැඩකටයුතු කරගන්න යන්නේ මාතරට. නමුත් මාතර දිස්ත්රික්කයේ පොදු කටයුතු වලින් අපිට ඈත් වෙන්න වෙලා තියෙනවා. මේක ලොකු කරදරයක්. අපි මේ නිසා ගොඩක් දුක්විදිනවා. විදුලිය එන්නේ මාතරින්. පාරවල් ලැබුණේ මාතරින්. නමුත් මේ කැලේ මැදින් දෙල්ලවට, නෙළුවට යන්න පුළුවන් පාරවල් තියෙනවා. ඒවා දැව සංස්ථාවෙන් කපපු ලොකු පාරවල්. අපේ ගමේ ඉදලා සැතපුමක් නැහැ ඒ පාරවල්වලට. අපි ඉල්ලන්නේ මේ පාරක් අපිට යා කරලා එළි පෙහෙළි කරලා දෙන්න කියලා. එතකොට අපිට කැලේ මැදින් ඉතා පහසුවෙන් නෙළුවට යන්න පුළුවන්. අද උදේ මම 6.30ට මගේ වියදමින් ඡන්දය දාන්න ගිහින් එන විට සවස 2.30 වුණා. “ මනම්පේරි නන්දසිරි මහතා පවසයි.
“ මිල්ලවට යනවා කියන්නේ සම්පූර්ණ දවසක් ම වැය වෙන වැඩක්. අපේ ගමේ කාන්තාවකට ළමයෙක් ලැබෙන්න ඉන්නවානම් ළඟින් තියෙන මාතර සායනයකටවත් යන්න විදියක් නැහැ. ඒකටත් යන්න ඕනෑ මිල්ලවට. ඡන්දය ළං වුණාම හැමෝම ඇවිත් අපිට ඡන්දය දාන්න යන්න තියෙන දුර ගැන කතා කරනවා. ඒත් අපි ග්රමා නිලධාරී සහතිකයක් ගන්න පවා කිලෝ මීටර 45ක් යන්න වෙනවා. ඒකට දවසක් ඉවරයි. ඊට පස්සේ ඒක අරගෙන නෙළුව ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයට යන්න තව කිලෝ මීටර 60ක් යන්න ඕනෑ. ඒකට තව දවසක් ගතවෙනවා. මරණයක් වුණාම ග්රාම නිලධාරී මහත්තයා එනකම් ගෙදර මිනිය තියාගන්න වෙනවා. අපිට පාරක් ලැබෙනවානම් මේ ගැටලු අවසන් වෙනවා.“ සුබසිංහ ගමගේ මෙසේ පැවසුවාය.
“ප්රාදේශීය ලේකම්තුමාත් ඇවිත් අපේ ගම්මානයේ අපහසුතා ගැන සොයා බැලුවා. එන මැතිවරණයේ දි ගමට ඡන්ද පෙට්ටියක් දෙනවා කියලා පොරොන්දු වුණා. මහ මැතිවරණයට ඡන්දය දාන්න යන්න මැතිවරණ කාර්යාලයෙන් බස් එකක් එවලා තිබුණා. ඒකේ 50-60ක් විතර ගියා. කොටසක් කැලෙන් ගිහිල්ලා ඡන්දය දාලා ආවා. අපි ඉල්න එකම දේ පාර අපිට දෙන්න කියලා විතරයි.“ සුරංග හේමකුමාර පවසයි.
ඔවුන් බැංකු කටයුතුවල සිට සියලු දේ සඳහා මාතර දිස්ත්රික්කයට ගිය ද රජයේ සියලු කටයුතු සිදුකෙරෙන්නේ නෙළුවෙනි. පවුල් 60කට වැඩි ප්රමාණයක් මේ ගමේ ජීවත්වන අතර ලියාපදිංචි ඡන්ද දායකයන් සංඛ්යාව 173කි.
මේ ගම්මානය සොයා ගිය අපි මිල්ලව කණිෂ්ඨ විද්යාලයේ ඡන්ද මධ්යස්ථානයට ගොස් එතැනින් අතුරේගෙදර හා පැල්වාඩිය ගම්මානයට ගියෙමු. යතුරුපැදියක ගිය අපට අතුරේගෙදර ගම්මානයේ අවසාන නිවස දක්වාම වූ දුර මිල්ලව කණිෂ්ඨ විද්යාලයේ සිට කිලෝ මීටර 37කි. ඔවුන්ගේ ගමට ආසන්නතම පොදු බස්රථ පැමිණෙන ස්ථානය බෙලිඅත්තකුඹුර කඩපිලයි. එතැන සිට ගමේ අවසාන නිවසට දුර කිලෝ මීටර 5.1කි. බසයක් ගැනීමටනම් මේ ගමේ ජනතාව පයින් හෝ යතුරැපැදියකින් හෝ මේ දුර ගෙවා යා යුතුය.
ආසන්නම නගරය දෙනියායයි. දෙනියායට දුර කිලෝ මීටර 15කි. ගමේ සිට නෙළුව ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයට ඇති දුර කිලෝ මීටර 57කි.
ගමේ ජනතාව පවසන්නේ ඡන්දය ආසන්නවන විට දේශපාලනඥයන් පැමිණ පාර හදා දෙන්නම් යැයි පොරොන්දු වුව ද ඒවා කඩවුණු පොරොන්දු වන බවයි. මෙවැනි දුරක් ගෙවා ගොස් ඡන්දය භාවිතා කිරීම ඔවුන්ට ගැටලුවක් වුව ද ගමට මාර්ගයක් ලැබෙන ඇතැයි අපෙක්ෂාවෙන් ඔවුහු මෙවර ද ඡන්දය දැමූහ.
නෙළුව ප්රාදේශීය ලේකම් වන චතුරංග ගුණසේකර පවසන්නේ මෙවන් අදහසකි..
“ මේ ගම්මානය පිහිටා තිබෙන්නේ ගාල්ල දිස්ත්රික්කයේ එක්තරා කෙලවරක. දැව සංස්ථාවෙන් කැපූ මාර්ග වනාන්තරය මැදින් ගම ආසන්නයට ම තිබෙනවා. මේ මාර්ගයක් ගමට යා කරලා අවම වශයෙන් ත්රී රෝද රථයකට හෝ යන්න අවස්ථාව ලබාදෙන්න කියා ගැමියන්ගේ ඉල්ලීමක් තිබෙනවා. දැනට වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව ඒ යෝජනාවට විරුද්ධයි. අපි වනාන්තරත් ආරක්ෂා කරගත යුතුයි. ජනතා අවශ්යතා ඉටු කරමින් ඔවුන්ට පහසුකම් සපයන්නත් අවශ්යයි.
මෙවර මැතිවරණයේ දීත් ඔවුන්ට වෙනම ඡන්ද පෙට්ටියක් ලබා දීමට නොහැකි වුණා. ඒ නිසා ඔවුන්ට ඡන්දය ප්රකාශ කිරීමට යාම සඳහා බස් රථයක් ලබා දුන්නා. ඉදිරියේ දී මේ ගැටලු විසඳන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.“
“ මේ ගම්වාසීන්ට වෙනම ඡන්ද පොළක් ලබා දීමට ඇති හැකියාව ගැන සාකච්ඡාවක් කළා. ඒ සඳහා නීති ප්රතිශෝධනය කරන්න වෙනවා. ඒ නිසා මෙවර මහ මැතිවරණයේ දී ඒ දේ කරන්න අපහසු වුණා. අපි ඔවුන්ට ඡන්ද පොළ වෙත යාමට බස් රථයක් ලබාදුන්නා. ඉදිරි මැතිවරණයේ දී ඔවුන්ට වෙනම ඡන්ද පොළක් පිහිටුවීමට කටයුතු කරනවා.“ ඒ ගාල්ල දිස්ත්රික් නියෝජ්ය මැතිවරණ කොමසාරිස් කේ.යූ. චන්ද්රලාල්ය.