* ශිෂ්‍ය භික්ෂූන් 68නමකට අධ්‍යාපනය
* වැසි දිනට බුදුන් වඳින්නේ බණ ගෙයි
* මුලදී දානවේල දුන්නෙත් පන්සල් බිමේ ගස්වලින් හෙරළි කඩා තම්බලායි
බුද්ධාගම ප්‍රමුඛ වූ ආගමික ප්‍රබෝධයත්, ඒ හා බැඳුණු සංස්කෘතික හා කලා සම්ප්‍රදායත් මහින්දාගමනයෙන් අනතුරුව අප ලද දායාදයන්ය.රාජ්‍ය අනුග්‍රහය සහිතව මහා විහාර බිහිවීම, එම මහා විහාර ආශ්‍රෙයහි ජාත්‍යන්තර කිර්තියට පත් බුද්ධි මණ්ඩප බඳු වූ පිරිවෙන් බිහිවීමේ ඉතිහාසයක් හා ඉන් බිහිවන පැණවතුන් රටත් ලෝකයත් බැබළවීම පිළිබඳ ඉතිහාසයක් අප සතුව තිබේ.
කෙසේ නමුත් දහසය වන සියවසේදි පෘතුගීසි ආක්‍රමණයත් සමඟ පිරිවෙන් සඳහා බොහෝ කෙණෙහිලිකම් සිදුවිණි. විටින් විට පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය බිඳ වැටුණ ද 1873 දී ශ්‍රී සුමංගල මාහිමියන් විද්‍යෝදය පිරිවෙනද, 1875 දී රත්මලානේ ධම්මාලෝක හිමියෝ විද්‍යාලංකාර පිරිවෙනද ආරම්භ කළහ. මෙතැන් සිට ලංකාවේ පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය යළිත් සංවර්ධනය වන්නට විය. පසුකාලීනව මෙම පිරිවෙන් දෙක විශ්වවිද්‍යාල ලෙස නම් කෙරිණි. නමුදු විවිධ හැලහැප්පුම් මැද අපේ රටේ පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය තවමත් රැකී පවතී. මේ වන විට අපේ රටේ ඇති පිරිවෙන් ගණන පන්සිය හැත්තෑ දෙකකි.
මහින්දාගමනයත් සමඟ අප රටේ ආරම්භ වූ බෞද්ධ අධ්‍යාපනය සිහිපත් කරද්දී සාමණේර භික්ෂූන් වහන්සේට සුවිශේෂ වූ අධ්‍යාපනයක් ලබාදෙන පිරිවෙනක් පිළිබඳ තොරතුරු අසන්නට ලැබිණි. ඒ තොරතුරු ඔස්සේ ඉකුත් දිනෙක අපි ඇහැලියගොඩ ප්‍රදේශයට ගියෙමු. ගමන ආරම්භ කරන විටත් චුරු චුරු වැස්සය.
“මේ පළාතේ හැටි ඔහොම තමයි. කොයි වෙලේ වහිනවද කියන්න බැහැ.”
ඇහැලියගොඩ නගරයෙන් හැරි බෝපැත්ත ගම්මානයට යන අතර අපේ ගමන් සගයා වූ රෝහිත පැවැසීය.
ඉංග්‍රිසි මාධ්‍යයෙන් භික්ෂුන් වහන්සේ රැසකට අධ්‍යාපනය ලබා දෙන මධ්‍යස්ථානයක් යැයි කියූ විට මාසිතේ මැවි තිබුණේ විසල් ගොඩනැගිලි හා අලංකාර ගෙවත්තකින් සැරැසි ස්ථානයකි. ඒ අප ඉංග්‍රීසි පන්නය ගැන සිතාගෙන සිටින අයුරුය. මට වැරැදී ඇතිබව වැටහුණේ කිසිදු කලඑළියක් නැති විහාරස්ථානයක් ඉදිරියේ අප නතරවීමත් සමඟය.
රෝහිත අපට ඉස්සර විය. වේලාව දහවල් එකට ආසන්නය. දඟකාර වයසේ පසුවන කුඩා සාමණේර වහන්සේ එක පෙළට පන්ති කාමරවලට වඩිති. ඒ සන්සුන් ගමන සිත පහදවයි.
අප මේ පැමිණ සිටින්නේ ඇහැලියගොඩ ගැටහැත්ත බෝපැත්ත ශ්‍රී සෝමානන්ද ඉංග්‍රීසි මාධ්‍ය මූලික පිරිවෙනටය.
“අපේ පිරිවෙන පටන් ගත්තේ 2012 අවුරුද්දේ. ආරම්භයේදී හිටියේ පොඩි හාමුදුරුවෝ දෙනමයි. දැන් නම් හාමුදුරුවරු හැට අට දෙනමක් ඉන්නවා. අපේ පිරිවෙනේ උගන්වන්නේ ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන්. සිංහල විෂය පමණයි සිංහලෙන් උගන්වන්නේ. පිරිවෙනේ රජයේ අනුමත ගුරුවරු හයදෙනෙකු ඉන්නවා. අපේ පිරිවෙන සඳහා රජයේ අනුමැතිය ලැබුණේ දෙදහස් දාහත වසරේ. මේ භික්ෂුන් වහන්සේ නේවාසිකව වැඩ ඉන්නෙත් මෙහෙමයි.” පිරිවෙන ආරම්භ කළ විහාරාධිපති රාස්සගල චන්දකිත්ති හිමියෝ පවසන්නාහ.
ගෙදරක දඟකාර වයසේ පසුවන දරුවකු හදාවඩා ගැනීම පහසු නැත. අම්මලා කට රිදෙනකම් කෑ ගසති. දඟ වැඩක් කළ විට දඩුවම් කරති. නමුදු මේ කිසිදු ආණ්ඩු මට්ටුවක් නැතිව සාමණේර වහන්සේ එක්නමක නොව හැට අටදෙනමක පිළිවෙළක් සංයමයක් ඇතිව හදා වඩා ගැනීම කොයිතරම් අසීරු කරුණක් වනු ඇද්ද? එහෙත් රාස්සගල චන්දකිත්ති හිමියෝ ඒ අසීරු කටයුත්ත බොහෝ සීරුමාරුවෙන් ඉටු කරති.
ශ්‍රී සෝමානන්ද ඉංග්‍රිසි මාධ්‍ය පිරිවෙනේ මූලික ශ්‍රේණියේ සිට පහ ශ්‍රේණිය දක්වා පන්ති පැවැත්වේ. ඉගෙනීම පහසු කාර්යයක් නොවේ. විශේෂයෙන්ම වෙනත් භාෂාවක් ඉගෙනීම පහසු නැත. නමුදු අමාරු යැයි කියා පසෙකට වී නොසිට වැර වෑයමෙන් සාමණේර භික්ෂුන් වහන්සේ නිසි මාර්ගයට ගැනීමට උපධ්‍යායන්වහන්සේ බොහෝ වගකීමෙන් කටයුතු කරති. පන්සල දියුණු නැත. පන්සල දියුණු කිරීමට ගියේ නම් සාමණේර හාමුදුරුවරුන්ට උගන්වන්නට ඉඩ ලැබෙන්නේ නැත. පොත්පත් ලබාදෙමින්, දානය ලබාදෙමින් ශිෂ්‍ය භික්ෂුන් වහන්සේට අධ්‍යාපනය ලබා දීම රාස්සගල චන්දකිත්ති හිමි දරන වෙහෙස සුළුපටු නොවේ.a
“අවුරුදු නවයේ පටන් කුඩා හිමිවරු මෙහි නේවාසිකව ඉගෙනුම ලබනවා. අපේ පිරිවෙනේ මුල ඉඳලාම ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙන් උගන්වන්නේ. ගෙවල්වල ඉන්න මේ වයසේ දරුවන්ට වගේ නෙමෙයි පන්සලේ ඉන්න පොඩි හාමුදුරුවන් වෙතින් ඉටුවිය යුතු වගකීම් රැසක් තියෙනවා. පන්සලේ ආගමික කටයුතු කරන්න ඕනැ, පන්සල අමදින්න පිරිසුදු කරන්න ඕනැ, පාංශුකුලයට බණට පිරිතට වඩින්න ඕනැ, ඒ අතරෙ තමන්ගේ සිවුරු ආදිය සෝදගන්න ඕනැ, නායක හාමුදුරුවන්ගේ ආවතේව වැඩ කරන්න ඕනැ, ඒ සියල්ලම කරන අතරේ ඉගෙනීමට මුල්තැන් දෙන්නත් ඕනෑ. එහෙම බැලුවම සාමණේරනමකට ශිෂ්‍ය ජීවිතයේදී බොහෝ කැපකිරීම් කරන්න සිද්ධ වෙනවා.
විශේෂයෙන්ම ඉංග්‍රිසියෙන් ඉගෙන ගනිද්දි ඊටත් වඩා කැප වෙන්න ඕන. අපි පිරිවෙන පටන් ගත්ත කාලේ බොහෝ අඩුපාඩුකම් තිබුණා. පන්සලේ හැම තැනම වගේ කැමරා හයිකරලා තියෙනවා. ඒ නිසා පොඩි හාමුදුරුවරු කරන්නේ මොනවද කියලා නිතර හොයා බැලෙනවා. අපි පොඩි හාමුදුරුවන් අතට සල්ලි දෙන්නේ නෑ. ජංගම දුරකථන දෙන්නේ නෑ. අනවශ්‍ය විදිහට රූපවාහිනිය නරඹන්න දෙන්නෙත් නැහැ. මේ නිසා පොඩි හාමුදුරුවරුවරුන්ට නොමඟ යන්න ඉඩක් නැහැ.”
නායක ස්වාමින් වහන්සේ පවසන්නේ පිරිවෙනේ දවස ගෙවන අයුරුය.
පිරිවෙනේ භික්ෂුන් වහන්සේ හැට අට නමක අතරින් තිස් හය දෙනෙකුම පැවිදිවී ඇත්තේ රාස්සගල චන්දකිත්ති ස්වාමීන් වහන්සේ සෙවණේය. අනෙක් ස්වාමීන් වහන්සේ වෙනත් පිරිවෙන්වලින් වැඩි අයය. මුල් කාලයේදී භික්ෂුන් වහන්සේට දානය දීමද බොහෝ දුෂ්කර විය.
දානය නොමැති ඇතැම් දිනවල වත්තේ කොස් ගහකින් කොස් කඩා තම්බා වේල පිරිමැසිනි.
නමුදු සාමණේර ස්වාමීන් වහන්සේ කිසි විටෙකත් ඊට උරණ නොවුහ.
කොතරම් අඩු පාඩු තිබුණ ද උන්වහන්සේ ඉගෙනුමට මුල්තැන දුන්හ. පන්තිකාමරවල හෝ ඉගෙනුමට අවශ්‍ය පොත් පත්වල හෝ අඩුවක් නොතිබුණ ද නේවාසික පහසුකම් අඩුය. නව ගොඩනැඟිලි ඉදිවීම අතරමඟ නතර වී ඇත. ඉදිකර ඇති ගොඩනැඟිල්ලේද අඩුපාඩු බොහෝය. පින්කැමැත්තන්ට මේ සඳහා දායක විය හැකිය. එමෙන්ම භික්ෂුන් වහන්සේ සදහා දානවේලක් බාර ගැනීමට ද හැකියාව ඇත. ඒ සඳහා ලබා දිය යුත්තේ මුදල් නොව වියළි ආහාර ද්‍රව්‍යය.
මෙහි භික්ෂුන් වහන්සේට වන්දනාමාන සඳහා ඇත්තේ පැරැණි බුදුගෙයකි. එතැන ඉඩ පහසුකම් නැති නිසා වැසි වැටෙන විට බුදුන් වඳින්නේ ධර්ම ශාලාවේය. වැසි නැති විට බෝමළුවේය.
අපි පන්තියෙන් පන්තියට ගොස් භික්ෂුන් වහන්සේ ඉගෙන ගන්නා අයුරු බලා සිටියෙමු. පිරිවෙන් අධ්‍යාපන විෂය මාලාව ඇත්තේ සිංහල භාෂාවෙනි. නමුදු මේ පිරිවෙනේ අධ්‍යාපන කටයුතු කෙරෙන්නේ ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙනි. ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙන් ඉගෙන ගන්නා සිසුවාට වඩා ඉංග්‍රිසි මාධ්‍යයෙන් උගන්වන ගුරුවරයා ඉගැන්වීම් කටයුතු සඳහා මහත් වෙහෙසක් දැරිය යුතුය.
මෙම පිරිවෙනේ පරිවේනාධිපති ලෙස කටයුතු කරන්නේ රාජකීය පණ්ඩිත බොරලැන්කඩ අරියගවේශී ස්වාමීන් වහන්සේය.
පිරිවෙනේ ඉගෙනුම ලබන උඩවලවේ සිරි සුගත හිමියෝ තමන් පිරිවෙනේදී ලබන දැනුම ගැන මෙසේ අදහස් දැක්වූහ.
“මම පිරිවෙනේ එහක වසරට ආවේ. මුලින්නම් මට ඉංග්‍රිසි හරිම අමාරුයි. නමුත් අමාරුවෙන් ඉගෙන ගත්තා. දැන් ආශාවෙන් ඉගෙන ගන්නවා. අපි කතා බහ කරනවා. ධර්ම කරුණු ගැන කතා කරනවා. පිරිවෙන් අවසාන විභාගයට පෙනී සිටියේ ඉංග්‍රිසි මාධ්‍යයෙන්. අපි බොහෝම ආශාවෙන් ඉගෙන ගන්නේ කවදා හෝ වෙනත් රටකට ගිහින් ධර්මය ප්‍රචාරය කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.”
තරුණ භික්ෂුන් වහන්සේ පවසන්නේ සතුටිනි.
නායක ස්වාමීන් වහන්සේගේද මූලික අරමුණ වී ඇත්තේ ශිෂ්‍ය භික්ෂුන් වහන්සේ සඳහා විධිමත් අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමය.
“අද ලෝකයේම බහුතරයක් ජනතාව ථෙරවාදි බුදුදහම ගැන උනන්දුයි. නමුත් මේ දහම කියා දෙන්නට ඉංග්‍රීසි දැනුම ඇති භක්ෂුන් වහන්සේ හිඟයි. මම ඉගෙන ගත්තේ රුහුණු විශ්වවිද්‍යාලයේ.
ඒ ඉගෙන ගන්න කාලේ මම ඉංග්‍රිසි ඉගෙන ගත්තා. බොහෝ අයට කියලත් දුන්නා. පන්ති පැවැත්වූවා. මගේ හිතේ තිබුණා අපේ භික්ෂූන් වහන්සේට කුඩා කාලයේ සිටම ඉංග්‍රිසි අධ්‍යාපනය ලබා දිය යුතුයි කියලා. මගේ ගුරු හාමුදුරුවෝ අපවත් වී වදාළ ඓහාසික දිවාගුහා රජමහා විහාරාධිපති ශ්‍රී ලංකා අමරපුර මහා නිකායේ එක්නැලිගොඩ පාර්ශ්වයේ අනුනායක ධුරන්දර පුජ්‍ය මෙනේරිපිටියේ චන්ද්‍රරතන අනුනායක ස්වාමීන් වහන්සේයි. අපට මෙම ස්ථානයේ බොහේ අඩුපාඩු තියෙනවා. දායක පින්වතුන්ගේ ආධාර උපකාර නිසා තමයි ස්වාමීන් වහන්සේට මේ නේවාසික පහසුකම් හෝ ලැබිලා තියෙන්නේ.
කොතරම් අඩුපාඩු තිබුණත් ඉංග්‍රිසි මාධ්‍යයෙන් පිරිවෙන පවත්වාගෙන යාමයි අපේ අරමුණ. මල්වතු විහාරයේ පිරිවෙන හැරුණු විට අපේ පිරිවෙනේ විතරයි මේ වන විට ඉංග්‍රිසි මාධ්‍යයෙන් අධ්‍යාපනය ලබාදෙන්නේ. භික්ෂූන් වහන්සේට කුඩා කාලයේ සිටම අධ්‍යාපනය සමඟ විනයක් ලබා දිය යුතුයි. එවිටයි අපට යහපත් නැණ ගුණයෙන් යුතු උගත් භික්ෂූ පරපුරක් බිහි කළ හැක්කේ.”
රාස්සගල චන්දකිත්ති හිමියෝ අවධාරණය කරති.
මේ පිරිවෙනේ සාමණේර භික්ෂූන් වහන්සේ උදෙසා දානවේලක් හෝ වෙනත් ආධාරයක් ලබාදීමට ඔබත් කැමැත්තේනම් පහත දුරකථන අංකයෙන් විමසන්න.
036-2259311
ඡායාරූප - තුෂාර ප්‍රනාන්දු
