* මෙවර අස්වැන්න දෙගුණ වෙලා
* එක් ගොවියෙකුගෙන් වී කිලෝ 2000ක් මිලට ගනී
නියඟයෙන් බැට කෑ මී ඔය ගොවි පවුල් 2500 කට පමණ මෙම කන්නයේ ලද සරු අස්වැන්න නිසා දිවි සරුකර ගැනීමට හැකියාව ලැබී තිබේ. ගොවීහු කලට වෙලාවට ලද වර්ෂා උපයෝගී කරගෙන නිසි කලට නිසි පරිදි මේ මාස් කන්නයේ මී ඔය ගොවි ව්‍යාපාරයේ හැම බිම් අඟලකම වී වගාව සිදු කළහ. එම බිම් ප්‍රමාණය අක්කර 5000කි.
මී ඔය ගොවි ව්‍යාපාරය 1954 වර්ෂයේ පිහිටවු ගොවි ජනපදවලින් යුත්තවේ. අබකොළ වැව, අතරගල්ල පාලුකඩවල හා පාලුව ගොවි ජනපදවල විශාල වැව් ඉදිකර තිබේ. අබකොලවැව ගොවිජනපදයේ පවුල් 450ක් අතරගල්ල පවුල් 620 ක්, පාලුකඩවල පවුල් 1250 ක් හා පාලුව ඇතුළු මී ඔයේ ජලයෙන් පෝෂණය ලබන පාලුව ඇතුළු ඉතිරි කොටසේ ගොවි පවුල් 350 ක් පමණ ගොවිතැනින් දිවි ගෙවති.
මී ඔය හරස්කර අබකොලවැව ඉදිකර තිබෙන අතර එහි ජල ධාරිතාව අක්කර අඩි 6700කි. අතරගල්ල වැවේ ජල ධාරිතාවය අක්කර අඩි 3688 ක් වන අතර පාලුකඩවල වැවේ ජලධාරිතාවය අක්කර අඩි 7688 කි. එපමණක් නොව මී ඔයේ ජලයෙන් පිරි ඉතිරි යන පාලුව, දේවගිරිපුර ඇතුළු තවත් කුඩා වැව් රාශියකි.
කන්න පාළු කාලයේ කුඹුරුවල ලඳු කැලෑ වැවිලා
වසර තුනක කාලයක් වර්ෂාව නොලැබීම නිසා මී ඔය සිඳී ගොස් තිබිණි. මී ඔයේ ජලය අබකොලවැව වැවට ලබාගෙන අනතුරුව අතරගල්ල වැවට, පාලුකඩවල වැවට හා පාලුව ඇතුළු තවත් කුඩා වැව් රාශියකට ලබා දීම සිදු කෙරේ. මී ඔයේ ජලය නොමැති වීමත් වර්ෂාව නොලැබීමත් නිසා මෙම ගොවි ව්‍යාපාරවල කුඹුරු ඉඩම්වල විශාල ගස් පවා වැවී තිබුණි.
2018 වර්ෂයේ අගභාගයේ වැසි ලැබීමත් සමඟම කන්න හයක් වගා නොමැතිව සිටි මී ඔය ගොවි ව්‍යාපාරයේ ගොවියෝ වැඩ ආරම්භ කළ හ. ඒ වෙනකක් නිසා නොව රටට බත සපයන ජාතික කටයුත්තකට පිවිසෙන්නට හා එමගින් තම දරු මල්ලන් පෝෂණය කිරීමට තිබූ උවමනාව නිසාමය.
මේ එම කුඹුරුවල අස්වනු නෙළන සමයයි. වෙනදා අක්කරයකින් වී බුසල් හැට හැත්තෑව ලබාගත් ගොවියෝ මෙවර එම අස්වැන්න දෙගුණ කරමින් අක්කරයකින් වී බුසල් 150,160 ලබාගන්නට සමත්ව සිටිති. මේ වෙද්දී සරු අස්වනු ලද මී ඔය ගොවියන්ගේ හිසේ මල් පිපී ඇති බව පෙනේ.
අඹකොලවැව ‘ගැමුණු‘ ගොවි සංවිධානයේ ලේකම් ආර්. ඩී. සෝමරත්න මහතා ගොවීන් සරු වගාවකට යොමු කරවන ගොවි නියෝජිතයෙකි.
“අබකොලවැව ගොවි ජනපදයේ අක්කර 840 ක් වී වගා කරන කුඹුරු විදිහට ලේඛන ගත වෙලා තියෙනවා. ඊට අමතරව තවත් අක්කර 150 ක් විතර රක්ෂිත විදිහට හා අමතරව ඇස්වැද්දු කුඹුරු විදියට තිබෙනවා. මේ මුළු බිම් ප්‍රමාණයම අවුරුදු දෙක තුනක් පුරන් වෙලා තිබුණේ කන්න හයකට පස්සේ කුඹුරුවලට යන විට කුඹුරු විශාල ලඳු කැලෑ වෙලා වර්ෂාව ලැබීමත් සමඟම වර්ෂා ජලයෙන්ම වගා ආරම්භ කිරීමට අපි ගොවීන් යොමු කළා. දින කීපයකින් මේ කැලෑ එළිකරපු අපේ ගොවියො නියම කාලයට වගාව ආරම්භ කළා. වාරිමාර්ග දෙපාර්තමේන්තුවේ පූර්ණ සහයෝගය ලැබුණා. අද හොඳ අස්වනු ලබන ගොවියො සතුටු වෙනවා.”
නිසි කලට පොහොර හා කෘෂි උපදෙස් ලැබුණා
ගොවිනට අවශ්‍ය කෘෂි උපදෙස් ලබාදෙමින් නිසි කලට පොහොර ලබා දීමට සක්‍රිය දායකත්වයක් ලබා දෙන කෘෂිකර්ම පර්යේෂණ නිෂ්පාදන සහකාර ලක්ප්‍රිය කෝනාර මහතා ද ගොවින් ලබන සරු අස්වැන්න දැක සතුටුවන අයෙකි.
“සමහර කන්නවල ගොවින්ට පොහොර ලබාදීම තරමක් ප්‍රමාද වුණත් මේ කන්නයේ ගොවියා කුඹුරට බහිනකොටම පොහොර ටිකත් අපට දෙන්න හැකියාව ලැබුණා. ඒ විතරක් නොවෙයි. කුඹුරට ගිහින්ම කෘෂිකර්ම උපදේශක මහත්තුරු ගොවියාට අවශ්‍ය උපදෙස් හා ප්‍රායෝගික දැනුම ලබා දුන්නා. අස්වනු නෙලන තෙක්ම අපි ගොවියා සමඟ ඉන්නවා. ඒ තරමට ගොවියගෙ අත මිට සරුවෙයි කියලා හිතෙනවා.”
කෘෂි උපදෙස් මත නිසි කලට පිළිවෙළට වී වගාවේ යෙදෙන ආර්. එම්. නවරත්න තරුණ ගොවි මහතෙකි. ආදර්ශ වගා කරමින් ගොවිතැනෙන් දිවි සරු කර ගැනීමට වෙහෙස දරන අයෙකි.
“අපේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය මාර්ගය ගොවිතැනයි. කන්න පහක් හයක් ගොවිතැන නැතුව අපේ පවුල් පිටින් අනාථ වුණා. මේ වතාවේ හොඳට වර්ෂාව ලැබුණා. වැව් පිරුණා. පොහොර සහනාදාරය කලට වෙලාවට ලැබුණා. බිත්තර වී ටික ලැබුණා. අපි යුහුසුලුව වගාව ඇරඹුවා මේ කන්නෙ ලෙඩ රෝගත් අඩුයි. සරුවට ගොයම වැඩුණා. වෙනදා වී බුසල් අසූව අනූව ගත්ත අක්කරයකින් මේ වාරයේ වී බුසල් 150, 160 ගත්තා. යල මහ පැහෙනවානම් ඉතින් අපට වෙන කිසිම රක්ෂාවක් ඕනෙ නෑ. මේ සැරේ මාස් කන්න වගා කරලා යල කන්නටත් වැවේ වතුර ඉතිරි වුණා. ස්ථීර ජල මාර්ගයක් ලැබෙන තුරු මේ විදිහටවත් යල මහ පැහෙනවානම් ඉතින් මී ඔය ගොවියා ගොඩ තමයි.”
මී ඔය ව්‍යාපාර ඉංජිනේරු කෝසල නාරංගම්මන මහතා නිරන්තරයෙන් ගොවීන් වෙනුවෙන් වෙහෙසෙන්නෙකි.
“ කන්න ගණනාවකින් පසුව තමයි මේ කන්නයේ මී ඔය ගොවියාට වගාව කරන්න ලැබුණේ. වර්ෂා ජලයෙන් ම වගාව ආරම්භ කරන්න අපි උපදෙස් දුන්නා. එහෙම කළ නිසා වැවේ වතුර ගත්තෙ ගොයමටයි. ඒ නිසා ඉදිරි යල කන්නෙටත් වතුර වැව්වල ඉතිරි කර ගන්න හැකි වුණා. මේ කන්නයේ අපේ ගොවියො අක්කරයකින් වී බුසල් 150 ටත් වඩා අර ගන්න බව තමයි දැන ගත්තේ නිසි ජල කළමනාකරණය ද මේ සඳහා දායක වුණා.”
මී ඔය ව්‍යාපාර අධිකාරි ඩී.එම්.කේ.එච්. දිසානායක මහතා මෙසේ කීය.
“මෙවර ගොවියා නියම කලට වගාවට මෙහෙයවන්න හැකියාව ලැබුණා. අවශ්‍ය උපදෙස්, පොහොර සහනාධාරය නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක කළා. මේ සියලු අංශවල එකමුතු බව තුළ ගොවියා මෙවර වාර්තාගත අස්වැන්නක් ලැබුවා. වී නිෂ්පාදන ජාතික කටයුත්තට දායක වන ගොවියාට අවාසියක් නොවී මේ ජාතික කාර්ය ඉටු කිරීමට අවශ්‍ය ශක්තිය අපි ලබාදෙනවා.”
යල කන්නෙටත් වතුර ඉතිරියි
ලැබූ සරු අස්වැන්න අලෙවි කිරීම සඳහා ගෙන ඇති පියවර සම්බන්ධයෙන් වී අලෙවි මණ්ඩලයේ කුරුණෑගල ප්‍රාදේශීය කළමනා කාර රසික වෙරංග මහතා මෙසේ පැවසුවේය.
“මේ කන්නයේ කුරුණෑගලින් වී මෙට්‍රික් ටොන් 10000 ක් මිලදී ගන්න මධ්‍යස්ථාන 17 ක් විවෘත කර තිබෙනවා. ඒ මහව, ගල්ගමුව, නිකවැරටිය, මීගලෑව, මා එළිය, ගැට්ටුවාන ප්‍රදේශවලයි. පොහොර සහනාධාර ලේඛනයට අනුව එක් ගොවියෙකුගෙන් වී කිලෝ 2000ක් දෙදාහක් මිලදී ගන්නවා. කිසිම භේදයක් නෑ. නිසි ප්‍රිමිතියට පමණයි බලන්නෙ. ක්‍රමවත් වැඩපිළිවෙළක් සකස් කර තිබෙනවා. සම්බා කිලෝ එකක් රුපියල් 41යි. නාඩු වී කිලෝ එකක් රුපියල් 38යි”
වී අලෙවි මණ්ඩලයේ නියෝජ්‍ය සාමාන්‍යාධිකාරි සමන් පාලිත බණ්ඩාර මහතාද ගොවීන් හා සතුටු වන්නෙකි.
මෙවර ගොවීන්ගෙන් වී මෙට්‍රික් ටොන් 150000 ක් මිල දී ගන්න කටයුතු සැලසුම් කළා. මෙවර තමයි අපේක්ෂිත ඉහළම වී අස්වැන්න ලැබෙන්නෙ. වී මිලදී ගැනීම සඳහා රුපියල් කෝටි 500 ක මුදලක් ලබා දී තිබෙනවා. මෙවර වී මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන 2.85 ක වාර්තාගත අස්වැන්නක් අපේක්ෂා කරන අතර එය පසුගිය කාලය හා සැසදීමේදී 24% ක වර්ධනයක්. වී අලෙවියෙදී ගැටලු ඇතිවුවහොත් වහාම දන්වන්න.
ඡායාරූප - අඹන්පොළ සමූහ
