එකල අද මෙන් ප්‍රවාහන පහසුකම් නොතිබි යුගයේ කොළඹ පැමිණි විට මගේ සෙහොයුරාගේ නිවෙසෙහි ලැගුම් ගැනීමට මම පුරුදුව සිටියෙමි. ඔහු කොළඹ ගාලු පාර අසලප පදිංචිව සිටීම ඊට හේතුවක් විය. රජයේ සේවකයකු වූ ඔහුගේ නිල නිවෙස පිහිටා තිබුණේ සර් ජෝන් කොතලාවල මැතිතුමාගේ එකල කඳවල වලව්වට නුදුරෙනි.
මගේ සොහොයුරාගේ නිවෙසේ ඔහුගේ බිරිය එනම් මගේ නෑනාගේ සොහොයුරාද නතරව සිටියේය. මගේ වියේම පසුවූ ඔහු ගැන මා වඩා සැලකිලිමත් වූයේ ඔහු නිර්භීත කිසිම දෙයකට නොපැකිළව මුහුණ දෙන තරුණයකු ලෙස ප්‍රසිද්ධව සිටීම හේතුවෙනි.
එක් දිනක් මම කොළඹ පැමිණ රෑ බෝවූ හෙයින් ගමේ යෑමට නොහැකිව සොහොයුරාගේ නිවෙසේ නතර වීමට ගියෙමි. ආගිය තොරතුරු විමසා මට සංග්‍රහ කළ මගේ නෑනා මට රැය ගෙවීම පිණිස නිවෙසේ ඉදිරි කාමරය පිළියෙල කර දුන්නාය. එය නෑනාගේ පෙර කී සොහොයුරාගේ කාමරයයි. ඔහුත් මමත් එදින රාත්‍රී ආහාරය ගෙන කාමරයට වී ඇඳන්වල වැතිර ආගිය තොරතුරු කතා කරමින් සිටියෙමු. මෙලෙස නින්දත් නොනින්දත් අතර සිටියදී මා දුටුවේ එක්වරම දනිපනි ගා ඇඳෙන් නැගිටගත් සොහොයුරා කළු පැහැති ඇඳුමක් ඇඟලා දිග උල් පිහියක්ද ඉණේ ගසා ගන්නා අන්දමය. අනතුරුව ඔහු මා ළඟට පැමිණ ඇඟිල්ලෙන් ඇන,
“මචං වරෙන් ගමනක් යන්න” යැයි පැවසීය. ඔහු අනුව යමින්
ජනේලයෙන් මිදුලට පැන අඳුරේම පිය නැඟූ මම විශාල තාප්ප පසුකර කැලෑ රොදකට පිවිසුණෙමි. දෙවට හා කටු පඳුරු අතරින් දිය සීරාද පාගමින් ඔහු පසුපස යන මට දැනුණේ දැඩි බියකි. හොරුන් මෙන් පරෙස්සමෙන් ගිය අප ඇතුළුව සිටියේ විශාල පොල් වත්තකට බව මඳ වේලාවකදී මා දුටුවේ සඳ එළියෙනි. මනා ලෙස නඩත්තු කළ බවක් දිස්වූ ඒ වත්තේ ඈතින් විසල් මැදුරක් දිස්විය. විශාල ගස් හා පලතුරු ගස් ද ඈතින් පෙනේ.
අවට ඇත්තේ දැඩි නිහැඬියාවකි. හොරකු සේ වටපිට බලමින් ඉදිරියට ගිය සොහොයුරා වඩා නොඋස් තැඹිලි ගසක් අසල නතරව හාත්පස බලා සැකහැර ගෙන තැඹිලි ගසට නැග්ගේය. හොඳ තැඹිලි ගෙඩි හතරක් කඩා ගත් ඔහු හඬ නොනැඟෙන සේ ඒවා බිමට දැමීය. ගසෙන් බැස තැඹිලි ගෙඩියක් කපා මට ද දී අනෙක බීමෙන් පසු ඉතිරි දෙක මට දිගු කළ හෙතෙම ආපසු හැරුණේය. කතාවක් බහක් නැතිව ආ ඔහු යළි හඬ අවදි කළේ කාමරයට පැමිණි පසුය.
“අපි කාගේ තැඹිලිද බිව්වේ කියා උඹ දන්නවාද? ඒ සර් ජෝන්ගේ කඳවල වත්තේ තැඹිලි”
ඒ ඇසූ මවෙතින් නින්ද තවත් ඈතට ගියේය.
ඇල්. කුලරත්න
අරුක්වත්ත උතුර
