* මන්ත්‍රී කී දේ නොකළ නිසා තැනින් තැනට මාරු කළා
* මා දුටු හොඳම මිනිසුන් හිටියේ කැලෑ ගම්වලයි
* රෑ දහයටත් පලංචි දිගේ අභයගිරියට නැග්ගා
ඔහුගේ පියා පහළ මධ්‍යම පන්තියේ රාජ්‍ය සේවකයෙකි. සී.ඩබ්ලිව්.ඩබ්ලිව්. කන්නන්ගර ශ්‍රීමතාණන් ඇති කළ නිදහස් අධ්‍යාපනයට පින් සිදු වන්නට මේ රටේ මහජන මුදලින් ඉගෙනුම ලබන්නට තමා වාසනාවන්ත වූ බව පවසන්නට තරම් නිහතමානී වූවෙකි. ඒ බව සිත්හි තබාගෙන අදටත් මෙරට ජනතාවට ආදරය කරමින් අවංකව සේවය කරන්නෙකි. ඒ. පී. ඒ. ගුණසේකර නම් මේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පරිපාලන නිලධාරියා එසේත් නොමැති නම් ගැමි සුවඳ මනාව හඳුනාගත් සොඳුරු සාහිත්‍යධරයා ආ ගමන් මඟ අප දිවියට ද එක් කරන්නේ වටිනාකම් රැසකි. ඔහු ආ ගමන් මඟ විමසා බැලීම අත්‍යවශ්‍ය වන්නේ එනිසා ය.
මුලින්ම ඔබ ගැන දැනගන්නට කැමැතියි?
මගේ සම්පූර්ණ නම අලගියාදුර ප්‍රේමලාල් අබේසිංහ ගුණසේකර. මා උපන්නෙ 1948 මැයි 14 වැනිදා. මගේ පියා ආතර් අබේසිංහ ගුණසේකර. ඔහු කොස්ගොඩ හෑගල්ලේ. අම්මා චාලට් ලිලියන් මැන්දිස්. ඇය අම්බලන්ගොඩ මාදම්පේ ඌරාවත්තේ. මං පවුලේ වැඩිමලා. මුලින්ම ගාල්ලෙ අධ්‍යාපනය ලබා පසුව අම්මාගේ ගමේ පදිංචියට ගියා. ඉන්පස්සේ මාදම්පේ ඌරාවත්තේ රජයේ මිශ්‍ර පාසලෙනුත් මාදම්පා මහ විද්‍යාලයෙනුත් අධ්‍යාපනය ලබලා ශිෂ්‍යත්වයෙන් කරන්දෙණිය මහා විද්‍යාලයට ඇතුළත්වෙලා උසස් පෙළින් පසුව විද්‍යාලංකාර විශ්වවිද්‍යාලයෙන් බාහිර උපාධිය හැදෑරුවා. ශාස්ත්‍රවේදී උපාධිය ලබාගෙන පරිපාලන සේවා විභාගයෙන් සමත් වී ශ්‍රී ලංකා පරිපාලන සේවයට 1973 දී එකතු වෙනවා.
ඔබේ කුඩා කල මතකය මොන වගේද?
අපිට හරියට ආර්ථික අමාරුකම් තිබුණා. තාත්තා රජයේ සේවකයෙක් වුණත් තාත්තාගේ වැටුප පවුලටම ප්‍රමාණවත් වුණේ නැහැ. මමයි, නංගියි, මල්ලිල දෙන්නයි. ඉතින් මගේ බලාපොරොත්තුව වුණේ ඉගෙන ගෙන ඉක්මනින්ම රැකියාවකට යන එකයි.
ළාබාල වයසෙන්ම ඔබට රාජ්‍ය පරිපාලන සේවයට යොමුවන්නට හැකි වෙනවා?
ඒ වන විට මට අවුරුදු 24 යි. මාස නවයක පමණ පුහුණුවකින් පසුව තමයි අපට පරිපාලන සේවයේ ප්‍රාදේශීය ආදායම් නිලධාරි පත්වීම් ලබාදෙන්නේ. ඒ පුහුණුවට රජයේ සියලුම දෙපාර්තමේන්තු පිළිබඳ දැනුම, ඒවාහි ක්‍රියාවලිය රාජකාරි කටයුතු ගැන අනිවාර්යයෙන් දැනුම ලබා දෙනවා. උසාවි කටයුතු පවා එයට ඇතුළත්. මේ විදිහට මම කුරුණෑගල, වාරියපොළ, ගෝමරන්කඩවල වැනි කච්චේරිවල පුහුණුව ලබනවා. තිස්ස දේවේන්ද්‍ර, චන්ද්‍රා නන්ද ද සිල්වා වැනි දිසාපතිවරුන් යටතේ පුහුණු වෙනවා. ඒ පුහුණුවෙන් අනතුරුව මට හොරොව්පතානේ DRO ලෙස පත්වීම ලැබෙනවා.
ඇයි ඔබ දුෂ්කර ප්‍රදේශයක් තෝරාගත්තේ?
අපි කච්චේරිවල පුහුණුවට යොමු කරන විට අහනවා මොන මොන ප්‍රදේශවලට ද යන්න කැමැති කියලා. මම තෝරාගත්තේ අන්තිම දුෂ්කර දිස්ත්‍රික්කයි. මට හිතුණා ලංකාවේ දුෂ්කර ප්‍රදේශවලට ගිහිල්ලා ඒ මිනිස්සුන්ට සේවය කරමින් ජීවිතය අත්විඳින්නට. ඒ දිස්ත්‍රික්ක ඉල්ලන්න හේතුව වශයෙන් ලිව්වේ, දුෂ්කර ප්‍රදේශවල සේවයට ඇති ළැදියාව කියන වචන හතරම විතරයි.
හොරොව්පොතානේ පළමු වැනි DRO ඔබයි?
මම පත්වීම අරගෙන හොරොව්පොතානට යන්න හරියට පාරවත් දැනගෙන උන්නෙ නැහැ. ලංකාවෙ සිතියමක් අරගෙන බලලා තමයි මම හොරොව්පොතාන හොයාගත්තේ. පුත්තලම, අනුරාධපුරය ඉඳලා ත්‍රිකුණාමල පාරේ මැද්දෙ තමයි හොරොව්පොතාන තියෙන්නේ. මම කෝච්චියෙන් තමයි වැඩ බාරගන්න ගියේ. අනුරාධපුරේට ගිහින් දිසාපති හමුවුණාම, “අයිසෙට කන්තෝරුවක් නැහැ හොරොව්පොතානෙ. ඒක අලුත් කොට්ඨාසයක්. අයිසෙ ගිහිල්ලා කහටගස්දිගිලි කච්චේරියෙ ඉඳගෙන හොරොව්පතානෙ වැඩබලනවා” කියලා කිව්වා. පසුව මම කහටගස්දිගිලියෙ උප දිසාපති නිල නිවාසයේ වසා දමා තිබූ කාමර‍යක් සුද්ද කරගෙන බිමට පත්තර පිටු එළලා සුමාන දෙකක්ම බිම නිදාගත්තා. DRO වුණාට මට ඇඳක්වත් තිබුණෙ නැහැ. පස්සේ තමයි ඇඳක් තනවා ගත්තේ. අපි ඒ කාලෙ එහෙමයි දුක් වින්දේ. දැන් කාලෙ නිලධාරීන්ට තිබෙන සැප බලපුවහම අපි මොන දුකක් ද විඳල තියෙන්නේ කියා හිතෙනවා. ඒත් ඒ සමඟම අපි ඒ වින්ද දුක හරි රසයි, හරි සුන්දරයි නේද කියලා හිතෙනවා. මං යද්දී ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයක් ලෙස නීතියෙන් වෙන්කර තිබුණා පමණයි. 1975 දී තමයි හොරොව්පොතාන DRO කන්තෝරුව විවෘත කරන්නේ. මේ විදිහට හොරොව්පොතානේ රාජකාරි කරගෙන ඉන්න කොට මාව මාරු කරනවා හොරොව්පොතානෙන් පදවියට. අනුරාධපුර කච්චේරියේ ඉඳල කිලෝමීටර් හැත්තෑ දෙකක දුරක් මම යා යුතුයි. මගේ කන්තෝරුව තිබුණේ පදවිය ගල්කුලමේ. හේතුව මන්ත්‍රීතුමා කියන වැඩ නොකිරීම සහ අවංකව, කෙළින් රාජකාරි කිරීම. ඒත් දැන් කාලෙත් එක්ක සන්සන්දනය කරල බැලුවම ඒ මිනිස්සු බොහොම බරපතළ වැරදි කරල නැහැ. 1976 දී මට තනතුරු කීපයක් එකවර ලැබුණා. කොහොම හරි පදවියේ වසර තුනක් පමණ මම රාජකාරි කළා.
එදාට සාපේක්ෂව ඒ පළාත්වල අද තත්ත්වය බොහෝ වෙනස්. ලංකාවෙ හොඳම මිනිස්සු මට හමුවුණේ හොරොව්පොතානෙ කැලෑ ගම්වලදී. ඒ මිනිස්සු පුදුමාකාර විදිහට අපේ පැරැණි බෞද්ධ සංස්කෘතියට අනුගත වෙච්ච හොඳ ගුණ යහපත් අය. දේශපාලනය නිසා තමයි ටිකක් කුරුවල් වෙලා තිබුණේ. මම මීට අවුරුදු පහ හයකට උඩදී එහෙ ගියා. පරණ අය කීප දෙනෙක් ජීවතුන් අතර හිටියා. ඔවුන් මාව බදාගෙන ඇඬුවා.
ඔවුන්ගේ සමාජයට ඔබ අනුගත වුණේ කොහොමද?
මම දකුණු පළාතෙ මුහුදුකරේ මනුස්සයෙක්නේ. මට ඔවුන්ගේ භාෂාව නුපුරුදුයි. එහෙ තනිකරම කෘෂිකාර්මික සමාජයක්. ඒත් ඒ භාෂාව මාස දෙක තුන යනවිට මට හුරුවුණා. ඒ වාග් විලාසයෙන් එහෙ ගැමියන් එක්ක ඒ වචන දාලා කතා කරන විට මිනිස්සු හදවතින් ම බැඳෙනවා.
ඒ ගැමියො අපිට කතා කරන්නේ, ‘හාන්දුරුවනේ’ කියලා. “අනේ! ආයුබෝවන්ඩ හාන්දුරුවනේ, තමුන්නාන්සෙ, මයෙ අප්ප, අප්පච්චි, මයෙ අම්මා, බොලං, වරෙං, පලයං. ඕං ඉතින් මයෙ අප්පච්චි කිව්වා” ඔවුන් කතා කරන්නේ එහෙමයි.
ඒ ගැමියන්ට දැවෙන ප්‍රශ්න විදිහට ආර්ථික ප්‍රශ්න, ඉඩම් ප්‍රශ්න, කෘෂිකාර්මික ප්‍රශ්න තමයි බහුලවම තිබුණේ. මට පෙනුණු දැනුණු හැටියට ඒ ගැමියන්ගේ මුළු ජීවිතේම තිබුණේ ප්‍රශ්න තමයි.
ගැමියන් පිළිබඳ ඔබ මුහුණදුන් සංවේදී අත්දැකීම් කොතෙකුත් ඇති?
අනන්තවත් තිබෙනවා. ඒවා අතිසංවේදී මානුෂික ප්‍රශ්න. විශේෂයෙන්ම, මම රාජකාරි කරන සමයේ හැත්තෑ ගණන්වල රටේම ආහාර හිඟයි. මිනිස්සු පාන් ගෙඩියක් ගන්න පැය ගණනක් පෝලිමේ ඉන්න ඕන. දවසක් මනුස්සයෙක් අපේ නිල නිවාසෙට ඇවිත් අඬා වැටෙන්න වුණා. දරුවන් හත් දෙනයි. කන්න දෙයක් නැහැ කියලා. ඒ වෙනකොට අපේ චමරියෙ කෑම උයලා දුම් දමනවා. මම ඒ මනුස්සයට ඒ සේරම කෑම ටික අරගෙන යන්න දුන්නා. මේ වගේ සිදුවීම් නම් අනන්තව මම අත්විඳ තිබුණා. මිනිස්සු කන්න නැතිව අනන්ත දුක් වින්දා. මං ඒ ජනතාවට කළ සේවය ගැන හදවතින්ම සතුටු වෙනවා. මම ඒ ගැමියන් වෙනුවෙන් විශාල සේවයක් කළා. ගැමියන්ගේ ඉඩම් ප්‍රශ්න විසඳන අතරේ නියං සහනාධාර ක්‍රමය යටතේ වැව් හැත්තෑවකට වැඩි ප්‍රමාණයක් පිළිසකර කළා. ඇළවල් දහයක් කැපුවා. පාරවල් තිස් ගණනක් කැපුවා. අද ඒ පාරවල්වල බස් දුවනවා.
එදා අනුරාධපුර හා පදවිය අද වෙනස්ද?
මම රාජකාරි කරන සමයේ අනුරාධපුරය දිස්ත්‍රික්කයට මුහුදු වෙරළක් තිබුණා. ඒ ගැන හුඟක් අය දන්නෙ නැහැ. කෝකිලායි කලපුවෙ ඉඳලා ඒ කියන්නෙ උතුරු පළාතේ මායිමේ ඉඳලා ත්‍රිකුණාමල දිස්ත්‍රික්කයේ මායිමට එනකං යාන් ඔය මුහුදට වැටෙන තැනයි කෝකිලායි කලපුව මැද අතරෙයි තමයි මූදු වෙරළ තිබුණේ. අද ඒ කොටස ත්‍රිකුණාමලයට අයත් වෙලා. මම ඒ ප්‍රදේශවලත් සේවය කළා.
ආර්. ප්‍රේමදාස මහතාගේ මව්ගම, පියගම නිවාස වැඩසටහන යටතේ මම කළුතර දී මිනිසුන්ට ගෙවල් තුන් දාහක් ගොඩනැඟුවා. ඒ ව්‍යාපෘති දෙකම කළේ මම.
වනජීවී අධ්‍යක්ෂ ලෙසත් කලක් ඔබ කටයුතු කළා නේද?
මම පරිසරයට ආදරෙයි. එය ඇත්තටම ආස්වාදජනක තනතුරක්. මං ක්‍රියාත්මක කළ දේ දිගටම කළා නම් අද ලංකාවෙ අලි මිනිස් ගැටුමක් නැහැ. එය ඉරහඳ වගේ විශ්වාසයි. ඒත් මං කරන්න හදපු දේ කරන්න මට ඉඩ ලැබුණේ නැහැ. මං අලි මිනිස් ගැටුමට ප්‍රතිපත්ති මාලාවක් හැදුවා. අලියා කියන්නේ සංචාරය කරන සතෙක්. එක තැන තියන්න බැහැ. අනෙක අලියා හිතෙන හිතෙන තැන්වලින් යන්නෙ නැහැ. අලි මංකඩවලින් යන්නේ. ලංකාව පුරාම අලියට ආවේණික වූ මාර්ග තිබෙනවා. අලියා යන ඒ මාර්ග ටික ඌට බේරලා දෙන්න ඕන. මම ලංකාවෙම තිබෙන අලි මංකඩ ටික හඳුනගෙන සිතියම්ගත කළා. අපි ගත්තොත් බුන්දල අලි ඉන්නවා. එතැනින් උන් යාලට යනවා. යළිත් ලුණුගම්වෙහෙරට යනවා. එතැනින් උඩවලව, මඳුනාගල, නිමලව ආදී ප්‍රදේශවලට අලි යනවා. ඒ එකිනෙකට සම්බන්ධ වන අලි මංකඩවලින්. මොනරාගලට හඳපානාගලට එතැනින් අම්පාරට එතැනින් මඩකලපුවට ආදී වශයෙන් එකින් එකට සම්බන්ධ වෙනවා. මේ සියල්ල මම සිතියම් ගත කරලා අලි මංකඩවලින් මිනිස් ජනාවාස ඉවත් කළා. එයින් අලියා යන පාරවල් ටික බේරල දීලා අලියා සහ මිනිසා වෙන් කිරීම සිදුකළා. අලියයි මිනිසයි වෙන් කරන්න තිබෙන්නේ විදුලි වැටයි ජෛව වැටයි පමණයි. ජෛව වැට කියන්නේ උල් ඇති ගෝනි ගස්. මේ ගස් සිග් සැග් විදිහට පේළි තුනක් ගහන්න ඕන. විදුලි වැටට පිටින්. ඒක මැදින් අලි කවදාවත් යන්නෙ නැහැ.
හැමදාම තිබුණු විදුලිවැට වෙනුවට ප්‍රජා සහභාගිත්ව විදුලි වැට සංකල්පය මම ඇති කළා. එය අති සාර්ථක වුණා. ඒ වගේ ම මිනිස්සු කැලේ ගස් ටික කපනවා. අලි මරනවා, දළ ගලවනවා, මැණික් පතල් කපනවා, වැලි හාරනවා, බුන්දල පැත්තෙ සිප්පි නිධි හාරනවා. මේ වගේ නොයෙක් නීති විරෝධී වැඩ සිදුවෙනවා. දඩමස් බිස්නස් කරනවා. මේවා නීතියෙන් තහනම් කළත් කරනවා. මේ නිසා ජනතාව දැනුම්වත් කරන්න වැඩපිළිවෙළක් සැකසුවා. මේ කටයුතු මොනතරම් සාර්ථක වුණා ද කියනවා ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවෙන් මට ප්‍රශංසා කරලා ලිපියක් එව්වා.
ඔබ මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලෙන් සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කළා?
නිර්භයව රාජකාරි කිරීම නිසා වනජීවියෙන් මට ඉවත් වෙන්න සිදුවෙනවා. ඉන්පසුව සංස්කෘතික අමාත්‍යවරයා වුණු මොන්ටි ගොපල්ලව අමාත්‍යවරයා මට සංස්කෘතික අමාත්‍යංශයේ රාජකාරි සඳහා කතා කරනවා. ඒ අනුව අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ධූරයත් මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ රාජකාරි කටයුතු කරන්නත් මට පවරනවා. එවකට හිටි අමාත්‍ය කරුණාසේන කොඩිතුවක්කු මහතා මට මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ධූරය භාරදුන්නේ, “ගුණසේකර ඔයා ජාතික වගකීමක් ඉටු කරන්න“ කියලයි. ඒ අනුව මම සවස හතර වෙනකල් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ රාජකාරි කරලා හතරේ ඉඳන් අට වෙනතුරු සංස්කෘතික අරමුදලේ රාජකාරි කටයුතු කරනවා. ඒ අනුව මට විශාල වැඩ කොටසක් රටට ජාතියට කරන්නට හැකි වෙනවා.
මම බාරගන්න කොට මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලත් පාඩු ලබනවා. එහි සේවකයෝ ගෙදර අරින්න සූදානම් කර තිබුණේ. මං එයට විරුද්ධ වුණා. මම සේවකයන්ගෙන් වැඩ ගත්තා. ඒ අය ස්ථිර කළා. ඒක ඒ මිනිස්සුන්ට මොන තරම් දැනුණද කිව්වොත් මම විශ්‍රාම ගිහින් අභයගිරියට ගිය වෙලාවක උඩ පලංචිවල වැඩ කළ මිනිසුන්ට මගේ කටහඬ අැහිලා බැහැල දුවගෙන ඇවිත් මට දණ ගහලා වැන්දා. ඔබ තුමා නිසා තමයි අපි අද එක වේලක් හරි කාලා ඉන්නේ කියලා.
මේ කාලෙදි ඔබ කළ සංවර්ධන කටයුතු මොනවාද?
ලොකුම දේ තමයි මට ජේතවනයේ අභයගිරියේ වැඩ කටයුතු බොහෝ දුරට අවසන් කිරීමට හැකිවීම. ඒ සඳහා ලොකු ගඩොළු නිෂ්පාදනය කරන්නට අවශ්‍ය දර, මැටි තිබුණේ නැහැ. ගම්වලින් මේ දේවල් උපයා ගත්තා. ගැමියාට ඒවායින් මුදල් ලැබුණා. කොන්ත්‍රාත්කරුවන් අතරමැදියො හිටියෙ නැහැ. අභයගිරිය බඳින්නට බදාම ලෙස ගත්තේ හුඹස් මැටි, දහය්යා අළු, අළුහුනු, උළු කුඩු. මේවා ලංකාව වටින්ම අපි හෙව්වා. මම රෑ දහයට විතර ගිහින් පලංචි දිගේ අභයගිරියට නැඟලා එහි ඉදිකිරීම් කටයුතු සොයා බැලුවා. කවුරුවත් දන්නේ නැහැ. පහුවෙනිදා ප්‍රගති සමාලෝචන රැස්වීමට යනවිට මම එහි ප්‍රගතිය ඇහැට දැකලා තමයි යන්නේ. මම අභයගිරිය, ජේතවනය මුදුනටම නැඟලා තිබෙනවා. එක දවසක් මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති තුමා මගෙන් අහනවා ගුණසේකර තමුන් මහරෑට අභයගිරිය, ජේතවනය පලංචි දිගේ නගිනවද කියලා. මම ඔව් කිව්වා. ‘තමුසෙ පුදුම මිනිහෙක්නේ!’ කියලා එතුමා හිනාවුණා. සුනාමියත් එක්ක මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලට මුදල් නැතිව ගියා. මොකද සංචාරකයින් ගෙන් ලැබෙන මුදල් නැතිවුණ නිසා. සේවක පඩි ගෙවන්නවත් මුදල් නැතිව ගියා. අභයගිරියේත් ජේතවනයේ වැඩ නැවතුණා. ඒ වෙනුවෙන් පසුව ‘ශ්‍රම ශක්ති පූජා’ වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක කළා. මුළු රටේම ජනතාවගේ, ආගම් භේදයකින් තොරව සහයෝගය නිර්ලෝභීව ලබාදුන්නා. එක අම්ම කෙනෙක් අත දරුවව ගහක් යටින් තියලා එයාගෙ ශ්‍රමය ජේතවනේට ගඩොළු අදින්ට ලබා දුන්නා මතකයි. ඒ වගේම සීගිරිය කෞතුකාගාරය ගැනත් යමක් කිව යුතුයි. එයත් එවකට හිටි නිලධාරීන් වූ අපේ වැඩක්.
ඔබ සාහිත්‍යධරයෙක්?
මම පාසල් යන කාලයේ සිටම කලාවට දක්ෂයි. ‘හොරොව්පතානේ පළ‍වෙනි DRO’ කෘතිය මම රචනා කළේ 2003 දීයි. මම ලැබූ අත්දැකීම් රචනා කර තැබීමේ අදහසක් තිබුණා. වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවේ සිටිද්දී මට සරත්චන්ද්‍ර රාජකරුණා මහතා හඳුනාගන්නට ලැබුණා. ඒ වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුවෙන් සිදුකළ කැසට් පටයක ගීත රචනය සම්බන්ධව කටයුතු කිරීමේදී. ඔහු මගේ කුලුපග මිතුරෙකු බවට පත්වුණා. ඔහු තමයි මේ කෘතිය රචනා කරන්න මා උනන්දු කළේ. මෙයට පාදක වුණේ අතීතය ගැන මගේ මතකය හා මගේ දින පොත් සටහන්.
අද රටේ රාජ්‍ය සේවය ගැන මොකද හිතෙන්නේ?
අද රටේ රාජ්‍ය සේවයේ විශාල පරිහානියක් තිබෙන බව නම් පෙනෙනවා. ඒකට රටේ දේශපාලනඥයො වගකියන්න ඕනෑ. ඒ වගේම නිලධාරින්, මහජනතාවත් වගකියන්න ඕන.
ඡායාරූප - තුෂාර ප්‍රනාන්දු
