යාල කලාප අංක තුන තුළ පිහිටා ඇති තලගුරුවෙහෙර සොයා පලටුපානින් උදෑසන 6.00ට පමණ අපි ගමන් ඇරැඹුවෙමු. අපගේ ගමන වනන්තරේ අබලන්වූ මාර්ගයක ජිප් රථයකින් කිලෝ මීටර් 35 ක් සහ ඉනික්බිති පාගමනින් කිලෝමිටර් 15 කට ආසන්නවු පාමුර සංචාරයක් වශයෙනුත් වු අංශ දෙකකින් යා යුතුය. ඇතැම් ස්ථානයන්හී දි අප ගමන් ගත් මාර්ගය හරහා විසල් වු බුරුත ගස් පාර හරහා වැටී තිබිණි. එවැනි විසල් ගස් පාරට ඇද දැමුවේ වනපෙතේ හයිකාරයෝය. ඒ අලි ඇත්තුය.
මාර්ගය හරහා වැටි ඇති විසල් ගස් මග හරිමින් අප ගමන් කළේ සීරුවෙන්ය. තවද මාර්ගයේ පැවැති අබලන් තත්ත්වය හේතුවෙන් ගමන සිදු වූයේ හෙමිනි.
ජන ප්‍රවාදයන්ට අනුව කතරගම දෙවියන් පිළිබද පුවත් ජන සමාජය විසින් හඳුනා ගනු ලබන්නේ දුටුගැමුණු රජු කතරගම දේවාලය ඉදි කිරීමත් හා සමඟ ය. කතරගම දේවාලය ඉදි කිරිමටද පළමු සිටම යාල වනපෙතේ මෙම අඩවිය කතරගම දෙවියන්ගේ අණසකට යටත් වුණු ප්‍රදේශයකි. මෙහි පවත්නා ගුප්ත හාස්කම් කැබිලිත්ත පුද බිමට විශේෂිතය. ඕලන්දයෝ අප රට ආක්‍රමණය කළෝය. දේවාල පන්සල් කොල්ල කෑහ. ඒ සමයේ කතරගම දේවාලයේ වස්තුව රැක ගන්න පාරම්පරික කපු මහත්වරු දිවි පරදුවට තබමින් කටයුතු කළහ. රුහුණු රටද ඕලන්දයෝ ආක්‍රමණය කළහ. කතරගම දේවාලයේ වස්තුව කොල්ලකෑමට සැරසෙන බව දැන ගත් දේවාලයේ කපු මහත්තුරු කතරගම දේවාලයේ වස්තුව පොදි බැදගෙන සියඹලා දේවාලය එනම් කැබිලිත්ත ප්‍රදේශයට පැමිණ ඇත. ඒ වන විට කැබිලිත්තේ සිටි කැබිලිත්ත රාළනම් වූ අයට දේවාලයේ වස්තුව රැක ගැනීමට පවරා ඇත. වස්තුව සියඹලා ගස් බෙනයක සඟවා පුජා පවත්වා ඇත. නමුදු එය ද වැඩිකල් පැවතුණේ නැත. හේතුව නම් ඕලන්දකාරයන් පානමට කඩා පැන දේවාලය සොයා වස්තුව කොල්ල කා තිබේ. නමුත් කැබිලිත්තේ රාළ ඕලන්දකාරයන් සමඟ සටන් කෙළේය. මේ සටනේදි ඕලන්දකාරයෝත් කැබිලිත්තේ රාළත් මියගොස් තිබේ. නමුත් මිය යන මොහොතේදීත් කැබිලිත්තේ රාළ ගේ සිතේ තිබී ඇත්තේ කෙසේ හෝ දෙවියන්ගේ වස්තුව ආරක්ෂා කර ගන්නවා ය යන පැතුමය. මේ නිසා මරණින් පසු අදෘශ්‍යමාන වේශයකින් කැබිලිත්තේ රාළ මේ බිමට අරක් ගෙන සියල්ල ආරක්ෂා කරනවා ඇතැයි යන්න අද ද ජනයා තුළ පැලපැදියම් වී ඇති විශ්වාසයකි. මේ බිමේ නොපෙනෙන දේවාලයක් තිබෙනවා යන්න ගැමි විශ්වාසයයි. හාස්කම් රැසක් ඇති තලගුලුවෙහෙරත්, නිල් මානෙල් පෑලැස්සත් පිහිටලා තිබෙන්නේ මේ ප්‍රදේශයේමය. ඒ වගේම පැරැණි බොදු සිද්ධස්ථාන නටබුන් ඒ අවට වනය තුළ සැගවී ඇත. මේ දේව අඩවියේ කතරගම දෙවියන් වැඩ ඉන්නවාය යන්න ප්‍රකට ජනප්‍රවාදයකි. අප මේ යමින් සිටින්නේ ඒ අතීත පුදබිම සොයමින්ය.
යාල කලාප අංක තුන යනු වියළි මිශ්‍ර සදාහරිත ලක්ෂණ වලින් අණුන වු වන පෙතකි. කලාප අංක එක, දෙක හා සම ව මෙහි ශුෂ්ක ගතියක් නැත. පලු, කෝං, දං, මාදං, වීර, බුරුත, කළු මැදිරිය ආදි වු වනස්පතීන්ය.ඒ අසල පර්වතයකි. අප ගමන් ගන්නා මාර්ගය වැටි ඇත්තේ ද මේ පර්වතය පාමුලනි. දැන් ඉතිං ගමන දුෂ්කරය. අඳුරු සළු පොරවාගත් වනපෙත බියෙන් ගල්ගැහීඇත. ගමනේ දුෂ්කරම කොටසට අපි පැමිණ සිටිමු.
“නියත වශයෙන්ම ඔය කියන වෙහෙරේ නටබුන් ඇත්තේ අන්න අර පර්වතය මුදුණෙයි”. සිත පවසයි. නමුත් පා ගමන ආරම්භ කළ සමතලා බිම කෙමෙන් කෙමෙන් උච්චත්වය කරා පිවිසෙන සැටියක් අවටින් දර්ශනය වන භු රූපයන් ගේ වෙනස් වන ස්වරූප අනුව සිතා ගත හැකිය. එබැවින් හාත්පසින්ම දිස් වන්නේ අප වට කර ගත් හුදෙකලා පර්වත සමූහයකි. ඒවා අතරින් තලගුලුවෙහෙර පිහිටා ඇති පර්වතය වන්නේ කුමක්ද? ගැටලුවකි. අතැති ජී.පී.එස්. යන්ත්‍රය පෙන්නුම් කරන්නේ අපට ඉදිරියෙන් විරාජමාන වන ගල් පව්වයි. එබැවින් ඒ වෙත යායුතුව ඇත්තේ ගල් පව්ව වටා පිහිටා ඇති පරිවාර පර්වතයන් කිහිපයක්ම මග හරිමින්ය. හරි කෙළින් ගල් පව්ව දිස් වුවත්, කළ යුතුව ඇත්තේ ඒ වටා පිහිටි පරිවාර බාධකයන් පසුකර, අනතුරුව නියමිත පර්වතය තරණය කිරීම බව වැටහුණෙන් අප කණ්ඩායම යුහුසුලුව මේ බාධකයද ජය ගන්නා අටියෙන් ගමන ඇරැඹු අතර, ලද මද විරාමය විඩා පත් ගතට ගෙනඑන්නේ අස්වැසිල්ලකි.
තරණය කළ යුතුව ඇති පරිවාර ගල් පර්වතයන්ගෙන් ඉනික්බිති තලගුලුහෙළ පාමුලට අපි පැමිණියෙමු. අවට පැතිරි ගිය වන වදුළ යම් ගුප්ත බවක් මේ ස්ථානය වෙතට ලබා දී ඇතැයි මට හිතුණු වාර නම් අපමණය. ඒ ගුප්ත හැඟුමද පෙරදැරිව කඳු තරණයට අප සැරසුණේ රාත්‍රි ගන අඳුරේ කණා පල්ලම් ගසමින් යෑමට වඩා, පර්වතය මත තවමත් රජයන බැස යන හිරුගේ ආලෝකයේ පරාවර්තනය බිම් කළුවර විසින් ගිල ගැනීමට ප්‍රථම එහි වාසිය අප වෙත ළඟා කර ගන්නා අටියෙනි. කාලයාගේ අැවෑමෙන් මකා දැමීමට උත්සාහ කළ ගල් පඩි පෙළක් ගස්-වැල්, කඳු අතරින් දිව ගියේ මේ පුණ්‍ය භූමිය අතීතයේදී පැවතුණේ කෙසේදැයි සිතුවමක් මා අභිමුව මවා පාමිනි.
“තවත් ටිකක් ඉස්සරහට යනකොට සුදු අරලිය මල් ගස් දෙකක් මැදින් තමයි මේ ගල් පඩි ටික වැටිලා තියෙන්නේ ”ගමන් සගයකු පවසනු මගේ කනේ වැකුණි. ඔහු පෙර එක් වතාවකදී, වසර පහකට පමණ පෙර මේ ස්ථානයට පැමිණි බවත්, එහිදි අත් විඳපු සහ දැකපු දේවලුත් මේ ගමන අතරතුරදි අප හා සමග කථා බස් කළේ මේ ගමනට මග පෙන්වන්නා බවටද පත් වෙමිනි.
“හරියටම හරි...., ආන්න තියෙනවා කියපු අරලිය මල් ගස් දෙක, දැන් ඉතින් ජී.පී.එස්, ඕන වෙන්නේ නෑ, තවත් ගල් පඩි කිහිපයයි නගින්න තියෙන්නේ. හැබැයි දුෂ්කරයි. ”
අප අබිමුව විසල් අරලිය ගස් දෙකක් මැදින් දිවයන නටබුන්ව ගිය ගල් පඩි මාර්ගයක් දිස් වේ. අරලියා ගස් දෙක පසු කරමින් ඒ පඩි සටහන් නොපෙනී යන්නේ අනිවාර්යයෙන්ම මාර්ගය වංගු සහිත වු නැග්මක් සහිත බැවින් විය යුතුය. මෙතෙක් විදි දුෂ්කරතාව සහ වෙහෙස අමතක කළ අප හනි හනිකට නියමිත මාර්ගයට පිවිසුනෙමු.
අරලිය ගස් දෙක පසු කරමින් දිව යන ගල් පඩි පෙළ එක් වනම වංගුවක් ගෙන පර්වතයේ එක් කෙළවරකින්, සීග්‍ර වු නැග්මක් සහිතව පර්වතය මුදුනටම එක එල්ලේ ගමන් කරයි. ගල් බිත්තිය මත බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර කොටා ඇති සලකුණු දැක ගත හැකි විය. ඒ අනුව මේ නම් ඉපැරණි සෙල් ලිපියක නෂ්ටව ගිය කොටසක් විය යුතුය යන්න අපේ කණ්ඩායමේ නිගමනය විය. එසේම සීඝ්‍ර වු නැග්ම ආරක්ෂිතව තරණය කිරීම වෙනුවෙන් ගල් බිත්තිය මත සවි කර තිබූ අත් වැටක් ගල් බිත්තියට සවි කර තිබූ බවට වු සලකුණු ලෙස අඩි පහෙන් පහට ගලෙහි පිහිටි සිදුරුද දැක ගත හැකි විය.
“අපි මේ ඉන්න තලගුලුවෙහෙර කියන වනයෙන් යටවුණු ඓතිහාසික ස්ථානය යාල ඉතිහාසයට අයත් වුණු වැදගත් තැනක්. තළගුලුහෙල ආශ්‍රිත ඊට ආසන්න ප්‍රදේශයේ තමයි කැබිලිත්ත පිහිටලා තියෙන්නේ. ජනප්‍රවාදයේ සදහන් වෙන ආකාරයට සියඹලේ දේවාලය, කැබිලිත්ත පුද බිම කියන්නේ කතරගම දෙවියන් භාවනානුයෝගීව වැඩ වසන ශුද්ධ වු ස්ථානයක්. ”කණ්ඩායමේ සිටි අයකු පවසන්නට විය. අප දැන් සිටින්නේ යාල වන මධ්‍යයේය.දැන් ඉතින් රාත්‍රිය ගත කළ යුතුව ඇත්තේ මේ පර්වතයේය. උදෑසන සිට අපත් හා සමඟ පැමිණි හිරු ඈත ක්ෂිතිජ ඉම පසු කර සැඟව ගොසිනි.
සදමල් රශ්මී ශ්‍රී බුද්ධික
