ලාංකේය වමේ ව්‍යාපාර ඉතිහාසය ඇරැඹෙන්නේ 1930 දශකයේ ආරම්භයත් සමඟය. මාක්ස්වාදී අදහස් දැරූ විදේශ අධ්‍යාපනයක් ලබා සිටි මධ්‍යම පාන්තික තරුණ කොටස් සමාජවාදය වැලඳගෙන ලංකාවට පැමිණි පසු තරුණ සංගම් තුළත්, සූර්ය මල් ව්‍යාපාරය තුළත්, නාගරික කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරය තුළත් ක්‍රියාත්මක වෙමින් ස්වකීය දේශපාලනය ආරම්භ කළ ස්ථානයන් දක්වා වමේ ව්‍යාපාරයේ අක්මුල් දිව යයි.
ලාංකේය මාක්ස්වාදී පිියා ලෙස සැලැකෙන පිලිප් ගුණවර්ධන 1931 දී ලංකාවට පැමිණ මාක්ස්වාදය ගැන උනන්දුව දක්වන පිරිස් ඒකරාශිකොට ඔවුන් සමඟ එක්ව ලංකා සමසමාජ පක්ෂය 1935 දෙසැම්බර් 18 ආරම්භ කිරීමට මුල් විය.
සමසමාජ පක්ෂය අධිරාජ්‍ය විරෝධි, රදල සහ ධනේශ්වර විරෝධි මෙන්ම සමාජවාදී සමාජ ක්‍රමයක් ගොඩනැඟීම අරමුණු කරගත් පක්ෂයක්ය. සමසමාජය බිහිව සිවු වසරක් යන තෙක් වමේ ව්‍යාපාරයත් සමසමාජයත් යනු දෙකක් නොව එකක් විය. සමසමාජය දෙකඩ වූයේ 1931 දීය. පසුකාලීන
 |
|
වර්ජන උද්ඝෝෂණයකදී 1980 අගෝස්තු 8 අත්අඩංගුවට ගත් වාසුදේව
බන්ධනාගාරයට ගෙන යමින්
|
දශක අටකට ආසන්න කාලය තුළ සමසමාජයෙන් කැඩුණ සහ වෙන්ව ගිය පිරිස් විවිධ දේශපාලන පක්ෂ සහ කණ්ඩායම් පිහිටුවාගත්හ. වැඩ කරන ජනතාව වර්තමානයේද භුක්ති විඳින බොහෝ අයිතීන් සහ වරප්‍රසාද ලංකා සමසමාජ පක්ෂය ප්‍රමුඛ වමේ ව්‍යාපාරය ලබාදුන් ජයග්‍රහණයන්ය.
ලංකා සමසමාජ පක්ෂයේ රැඩිකල්වාදීන් පිිරිසක් 1970 පිහිටුවූ සමඟි පෙරමුණ සභාගයට එරෙහිව සමසමාජය තුළ සටනක් ඇරැඹීම හේතුවෙන් 1972 දී පැවැති සම්මේලනයේදී එම රැඩිකල්වාදීන් සමසමාජයෙන් නෙරපනු ලැබීය. පසුකාලීනව බිහිවූ නව සමසමාජ පක්ෂයේ (නසසප) ආරම්භයේ මුල් ඉතිහාසය ඒ හා බැඳී පවතී. එම රැඩිකල් පිරිසට පේරාදෙණිය සරසවියේ ආචාර්ය වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න, කථිකාචාර්ය සුමනසිරි ලියනගේ ඇතුළු පිරිසක් එක්ව සිටියහ. වසර 1974 දී ඔවුහු සිය නාමය වාම සමසමාජ ප්‍රවණතාව ලෙස හඳුන්වනු ලැබීය.
එම වාම ප්‍රවණතා කණ්ඩායම වඩාත් ශක්තිමත් වූයේ 1972 සමසමාජ සමුළුවෙන් එළියට පැමිණි තවත් කණ්ඩායමක් එක් වීමත් සමඟය. එම කණ්ඩායමට කිරිඇල්ල පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී නීතිඥ දෙල්ගහවත්තගේ, වාසුදේව නානායක්කාර, හෝමාගම එඩ්වින් කොතලාවල, රත්නපුරේ වෛද්‍ය අර්ස කුලරත්නම්, යාපනයේ ඒ. කේ. අන්නමලේ වැනි මුල් පෙළේ වාම ක්‍රිියාකාරිකයෝ අයත් වූහ. පසුව සභාග ආණ්ඩුව 1976 බිඳ වැටීමෙන් පසු ඔස්වින් ප්‍රනාන්දු, රොනි පෙරේරා, ජේ. ටී. සිල්වා, සරණපාල සිල්වා වැනි වාම වෘත්තිය සමිති නායකයන්ද එක්වීමෙන් වමේ ප්‍රවණතාවය වඩ වඩාත් ඔපවත් විය.
වැල්ලවත්ත සරස්වතී ශාලාවට 1977 රැස්වූ එම කණ්ඩායම එක් වී සමසමාජ නව නායකත්වය ලෙස එය නම් කරන ලදී. පසුකාලීනව එනම් 1979 දී නව සමසමාජ පක්ෂය ලෙස එය නම් කළ අතර වාම සමසමාජය පුවත්පත වමේ සටන බවටද පත් විය. අනතුරුව වමේ සටන පුවත්පත 1984 සිට හරය පුවත්පත විය.
නව සමසමාජ පක්ෂයේ (නසසප) දේශපාලන ඉලක්කය වූයේ ජන අරගලය මඟින් රාජ්‍ය බලය අල්ලාගැනීමය. එහි ක්‍රියාකාරිහු 1978 ගෙන ආ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට එරෙහිවද 1980 ජූලි මහ වැඩ වර්ජනයට ක්‍රියාකාරීව මැදිහත් විය. එජාප ආණ්ඩුව 1983 ජූලි 24 සිට ජූලි 30 දක්වා රටපුරා ළැව්ගින්නක් සේ පැතිරී ගිය කළු ජූලි කෝලාහලයට මුුවාවී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ, කොමියුනිස්ට් පක්ෂය මෙන්ම නසසප ද තහනම් කළේය. ඒ 1983 ජූලි 31 වැනිදාය. පසුව නසසප, කොප පක්ෂ දෙකේ තහනම ඉවත් කරන ලදී.
නව සමසමාජ පක්ෂයෙන් ආරම්භයේ සිට මේ දක්වා දේශපාලන හේතු මත කණ්ඩායම් ගණනාවක්ම ඉවත් විය. සුමනසිරි ලියනගේ සහ ගුණසේන මහානාම ප්‍රධාන කණ්ඩායම 1982 දීද සිරිතුංග ජයසූරිය, සර් සත්‍යපාල, ජයතිලක කම්මැල්ලවීර ප්‍රධාන කණ්ඩායම 1989 දීද නීතිඥ වාසුදේව නානායක්කාර, එඩ්වින් කොතලාවල, කේ. ඩබ්ලිව්. විලේගොඩ ඇතුළු ප්‍රධාන කණ්ඩායමක් 1994 ද ජී. වී. ඩී. තිලකසිරි ඇතුළු පිරිසක් 1998 දීද ලීනස් ජයතිලක, නීල් විජේතිලක සහ ධර්මසිරි ලංකාපේලි ඇතුළු පිරිසක් 2011ද වූහ.
නසසපයෙන් 1994 දී ඉවත්වූ නීතිඥ වාසුදේව නානායක්කාර අනතුරුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වාමාංශික පෙරමුණ පිහිටුවීය. එය වාම ප්‍රගතිශීලී ජනයාට ශක්තියක් සහ ආස්වාදයක් සපයමින් අධිරාජ්‍යවාදයට, නව යටත්විජිතවාදයට සහ ප්‍රතිගාමීත්වයට එරෙහිව පෙරමුණු බළඇණියක් බවට පත් විය. එපමණක් නොව ශ්‍රිලනිප ඇතුළු (පසුව පොදුජන පෙරමුණ) ප්‍රගතිශීලි පිලේ සක්‍රීය සටන් අවියක් බවටද පත් විය. පෙබරවාරි මස 22 වන සෙනසුරාදා පස්වරු 2ට රත්නපුර සීවලී ක්‍රීඩාංගණයේදී මුලු දෙන්නෙ එහි 20 වන සංවත්සරයයි. ඇත්ත ඇති සැටියෙන් කිවහොත් සෞභාග්‍යමත් දැක්ම තුළ පෙරළිකාර ජනබලයක් නිර්මාණය කිරීම ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාව වනු ඇත.
 |
|
විජය කුමාරතුංග දේහය ඉදිරිපිට වාසුදේව නානායක්කාර
1988 පෙබරවාරි 21දා
|
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වාමාංශික පෙරමුණ නායක නීතිඥ වාසුදේව නානායක්කාර සිය සක්‍රීය දායකත්වය වමේ ව්‍යාපාරයට එක් කළේ වයස අවුරුදු 18 සිටය. වර්තමානයේ 82 වැනි වියේ පසු වුවද ඔහු සක්‍රීය දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයෙකි. සූරියමල් ව්‍යාපාරයේ සිට වාම සහ ප්‍රගතිශීලි ව්‍යාපාරය සමඟ අත්වැල් බැඳගත් වාසුදේව නානායක්කාර අදටත් බොහෝ ජන හදවත් තුළ ජීවත් වන ආදරණීය චරිතයකි. වාමාංශික දේශපාලනයේ යල් පැන ගිය නොවන්නක් බවද එය වර්තමානයට ගැළපෙන බවද ඓතිහාසිකව ඔප්පු කර ඇති බැවින් මෙම රැඩිකල්වාදී වාම බලවේගය ලාංකේය ප්‍රගතිශීලි ව්‍යාපාරය තුළ අත්‍යවශ්‍යම සාධකයක් බව නොරහසකි. නව ලිබරල්වාදය විසින් ලෝ පුරා කරන විනාශය උග්‍ර වෙමින් පැවැතීමෙන් නිරාවරණය වන්නෙ වමේ දේශපාලනය තුළ පුරෝකථනයකි.
රත්න්පුර සීවලී ක්‍රීඩාංගණයේදී ලබන 22 වන සෙනසුරාදා මුලු දෙන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පෙරමුණේ 20 වන සමුළුව සෞභාග්‍යයේ දැක්ම තුළ රටේ නව දැක්මකට පෙරවදනක් සපයන නියමුවකු බවට පත්වනු ඇත.
