කවි කල්පනා

දවු­ල්දෙන මිණි­ප­හන

බණ පද වදාරා කෙලෙ­සුන් උගු­ල්ලන
සැන­සුම සතුට සැදු සිත්වල සියල් දන
දෙවි­යොද ළසෝ ගිනි බිඳ බිඳ හවුල් වින
මර­කත මැණික අප­වත් විණ දවු­ල්දෙන

ගිහි ගෙය අතැර සසු­නට වන් දිනයෙ සිට
බණ පද එකින් එක ගෙන පරි­හ­රණ යට
සම්බුදු මගෙහි පිය­වර මැන ඉදිරි යට
ඉති­හා­සය කියයි නැඟු හැටි සිහළ රට

අනු­නගෙ දියුණ පිළි­බඳ විසි­හ­තර පැයේ
හිමි වෙහෙ­සුණ අයුරු ඉති­හා­ස­යෙහි තියේ
නැත කිසි විටෙක පසු වූයේ සසර බියේ
වැඩි­යහ පෝය ගෙට බිය සැක නැතිව ළයේ

වද­නට අනුව බුදු හිමිගේ තිලොව අග
වැඩ සිටි සේක පිං මහි­මය ඉහළ නැඟ
ඇව­තක් - පචි­ති­යක් ගුණ­යට නොවුණ වග
දෙස් දෙති සඟ රුවන වැඩ­මෙව් එකම මඟ

නාග­ර්ජුන අශ්ව­ඝෝෂ විදු සක්විති මිණි වැලේ
බැබ­ලුන මර­කත මැණි­කකි දිනු ලක් මෑණිගෙ ගෙලේ
නාහිමි වැඩි මග යන කාටත් ජය කිංකිණි සැලේ
වඳිමි පාද පංකජ යුග සුපිපි දවු­ල්දෙන විලේ

ධම්ම­ධා­රිත, වින­ය­ධා­රිත, ධම්ම­චා­රිත, ධම්ම සේවිත
ඤාණ­වුද, ගුණ­වුද, තපෝ­වුද, සංඝ සෝභන ගුණ විභූ­සිත
අපේ සඟ­රජ පදවි රංජිත - අම­ර­පු­ර­වං­සාව තංසිත
ලෝක පූජිත මහා­නා­යක සමි­න්දා­ණෙනි විශ්ව ලංකිත

ලොවැසි ලොකු පොඩි හැම දෙනා­ගෙම දියුණ හැම විටෙ­කම පැතූ
දුන්හ ඒ හැම දෙනට උව­දෙස් පුතේ ඉහ­ළට යා යුතූ
හිතේ ඇති දුක දරණු නොහැ­කිය නුවන් යුග වී ඇත රතූ
නෙතේ කඳු­ළින් පුදමි නාහිමි නිවන් සැප ලැබ ගත යුතූ

නෙළු­ම්දණ්ඩේ විම­ල­සාර හිමි

නැති ­වුණු රන් ගිගිර

උණ හැදුණු මා වඩා ගෙන ගොසින් නග­ර­යට
බේත් ගෙන එන ගමන් අරන් දුන් ගිගිරි වැළ
“හනික උණ බහි­න්නට මේ තිත්ත බේත් බී
නට­න්නට හැකි පුතුනි ගිගිරි වැළ ‍පයේ බැඳ”

සිනා­සුණු හැටි මතක් වෙයි දුකින් මගෙ අම්මේ
සුජාතා වළ­ල්ලක් මගේ වම් අතේ දා
රත්ත­රන් බඩු අරන් දෙන්න වත්ක­මක් නැති
දිළිඳු වූ අම්මා කුම­රි­යක වී ඉපිදී

මිහි මවගෙ තුරුල්ලේ අනේ අම්මා මගේ
“ලොකු දුවේ” කිය­න්නම් කිසි දිනක නැත එන්නෙ
පර­පුරේ පුංචි දැරි­යක පයේ නාද දෙන
ගිගිරි වැළ ගැන කිය­න්නට අම්මේ වදන් කොහි

ජිවිතේ ගීත­වත් රන් ගිගිර නිහඬ වී
කඳුළු, තනි­කම ඇවිත් ළඟ හිඳී නෙත් මානයේ
කෑ ගසා අණ දෙමින් රැජ­නක්ව සිටි බිමේ
සිරකාරි­යයි බයක් හිතේ එහෙ මෙහෙ දුවයි

චන්ද්‍රානි වික්‍ර­ම­සිංහ

වෙනසක මිහිර

සිනා දෝතත් ඔබය
කඳුළු බිඳු­වත් ඔබය
ඔය දෙකම සුන්ද­රය
ඔබ සේම....

විටෙක රළු - විටෙක මුදු
මලත් නටු­වත් ඔබය
දහ­මක් ය එය සොඳුරු
ඔබ සේම....

මහ වැස්ස මල් වැස්ස
දැඩි සුළඟ මඳ පවන
හිරු කිරණ සඳ එළිය
විටෙක උහු­ලනු බැරිය
විටෙක හරි මන­හ­රය
ඔබ සේම...

කළු වලා­කුළු පෙළම
රන්වන්ව දිලි­සේය
ජීවි­තය කියා දෙන
ඔබ සේම...

රංජි අමරා

සොඳුරු පැතුම

පාට පාටැති හීන කොළ ගෙන
සරුං­ග­ල­යක් හැදූයේ මම
පුතේ නුඹ­ටයි උඩ යවන හැටි
බලා ඉන්නම් ඈත ඉඳ­ගෙන

නූල කැඩෙ­තැයි බිය නොවන් නුඹ
සැඬ සුළං පහ­රට මුවා වී
තවත් දීපන් නූල උඩ­ටම
සඳ තරුත් අල්ල­නම ගානට

අඳුරු සේයා ඉරා­ගෙන ගොස්
නීල අහසේ පාවි පාවි
ගහන කර­නම් ඉතා ලස්සන
බලා ඉන්නම් හදින් සැතපී

මඟ හරි­න්නට අකුල් බාධක
දක්ෂ­යෙක් නුඹ එදා ඉඳ­ලම
තවත් දීපන් නූල උඩ­ටම
සඳ තරුත් අල්ල­නම ගානට

විසල් අහසේ ඈත දුර සිට
පාට දේදුනු මතට නැඟලා
නැළ­වෙනා කල සිහින් පවනේ
උජා­රු­ව­ටම බලා ඉන්නම්

පොපි­යනා නෙත ඉවත නොගෙ­නම
කියා දෙන්නම් අනෙක් අය­ටත්
පාට තිබ්බේ මමයි කියලා
තවත් දීපන් නුල උඩ­ටම
සඳ තරුත් අල්ල­නම ගානට

හේරත් පලා­ප­ත්වල
 

(උස) ආද­රය

සෙන්ටි­මී­ටර්
අඟල්
අඩි
නොති­බු­ණා­ නම්
කොච්චර
ලස්සන ද?
මේ ජීවි­තය
මංජුල සෙනෙ­වි­රත්න

සිතු­වම් දැක්ම­කදී
හරිත පැහැති වන පෙත මැදින්
ගලා බසින
නීල නදිය මන­රම්
මේ වියළි සිතු­වම
මා දෙනෙත රව­ටයි

සුදත් ගාමිණි බණ්ඩාර

ගසක වරුණ

ඒ පුංචි පැළය අද
යොවුන් විය පසු­ ක­රන
තර­මක් ලොකු ගසක්
සතු­ටින් සිනා­සෙ­නවා වගෙයි

මඳ සුළඟ සම­ඟින්
එහාට මෙහාට පැද්දෙ­න­කොට
සාන්තයි සුන්ද­රයි සැම විට
මේ තරම් ඉක්ම­නට

ලොකු මහත් වුණු තරම්
ගස තවත්
උසට මහ­තට වැඩෙයි
සුරත ගෙන බඳ වටා
පිරි­ම­දි­න්නට සිතෙයි

ජය­සේ­කර මල­වි­ආ­රච්චි

මිතු­රිය

සීත­ලම හාදු­ව­කින්
කොපුල් තල­යම සනහා
හමු වුණ සැණින් නික්මුණ
නුපු­රුදු දුරුතු මිතු­රිය...

උණු­සුම් එකම කඳු­ළක්
වියැළි නෙතු අග උපදා
ඈත සිට හද පිරි­මැදි
සුන්දර නවම් මිතු­රිය...

විමසා බලා හැඟු­මන්
මුදු හඬින් මා අමතා
මිතු දමේ මල් පිබිදූ
මැදින් මස මුදු මිතු­රිය...

මියුරු පල ගෙන අවු­දින්
සිත සෙනෙ­හ­සින් පුරවා
දිවිය සුව­ඳින් නැහැවූ
බක් මස වසත් මිතු­රිය...

නික්ම යන තුරු භව­යෙන්
හමු­ වන පැතුම් අතුරා
පහ­නින් පහන දැල්වූ
පින්බර වෙසක් මිතු­රිය...

සප්ත සමු­දුරු අත­රින්
ගෙවා බෝ දුර සපුරා
මා ළඟට විත් හිනැ­හෙන්
පොසොන් සඳ වී මිතු­රිය...

නදීරා රෝෂිණී නල්ල­පෙ­රුම

අද දවස හරි දිගයි

හාත්පස නිහ­ඬයි
පන්ස­ලක් වාගේ
සද්ද බද්ද නෑ
ඇඬිලි දෙඩිලි නෑ
සිනා හඬත් නෑ
මුළු ගෙයම පාළුයි

දුවන හඬත් නෑ
වැටෙන හඬත් නෑ
අත්තේ... අත්තම්මේ....
සුර­තල් වෙන හඬත් නෑ
මුළු ගෙයම පාළුයි

මුළු ගෙයම පිළි­වෙ­ළයි
තිබූ තැනම බඩු තිබෙයි
මිදු­ලත් පිරි­සි­දුයි
වැලි මාලිගා නෑ
ඒත් හරි පාළුයි

කුරුලු කිචි­බි­චිය නෑ
මාළුන්ට කෑම නෑ
සම­න­ලු­න්ටත් අද
මල් පාර වැරැ­දිලා
මුළු වත්ත පාළුයි

ඔර­ලෝ­සු­වෙත් කටු
කැර­කෙන්නෙ නෑ වගේ
අද දවස හරි දිගයි
මිනි­පි­රියො ගම් ගොසින්

ආරි­ය­රත්න ජය­සිංහ

බැඳීම්

නුගුණ නොකි­යත් කිසි­ව­කුගේ
දිවි ගෙවත් අහිං­සා­වෙන්
මනෝ විතර්ක
මනස් කුටි­යෙහි සිර කරන්නේ
අව­යව සඟවා ගත්
ඉබ්බෙකු මෙනි
රහත් උතු­මෙකි මේ
බැඳී­මක් නොමැති

(දුක්කර සූත්‍රය ඇසු­රෙන්)

තිඹි­රි­යා­ගම බණ්ඩාර
 

පුර­ඟන කවිය

සඳ ළඟ පුංචි තරු කැටය සේ
මවු උරේ දැවටී සිනා­සෙන්නී ඈ
පුංචි දිය­ණිය සුර­ඟ­නක් සේ
ළපැටි මොළ­කැටි මුහුණ
නෙතු සඟ­‍ෙළ්ම දීප්ති­යෙන් බැබළේ
මව හාදු දෙන්නී
ඈ තුරුල් වේ තව තවත්

“මතු­යම් දිනෙක ඇය...?”
සුසු­ම්ලන්නී මවු තොමෝ
යහ­ගුණ සපිරි - රූ සිරි බැබළි
කුල දුව සේ ඈ
දිනන තුරු ජීවි­තය...?

පුර­ඟ­නක් නොවී ඔබ
සුර­ඟ­නක් වනු මැනව
මා මෙන් අපායේ නොවැටී
දූ සිනා සෙන්නී
මව කඳුළු පිසින්නී

කමලා ධර්ම­ලතා ජය­සූ­රිය

මහලු විය

ජීවිත ගහේ දලු මල් නැහැ පිපෙන්නේ
ඉස්සර වගේ රහ ගුණ නැහැ දැනෙන්නේ
කල කී බොහො­ම­යක හිස් බව දකින්නේ
තනි­යක් නැහැ මරු තනි­යට සිටින්නේ

නොයෙ­කුත් රිදුම් සහ රෝදුක් පෙලන්නේ
පෙරදී ලැබුණු සෙන­හස නැහැ ලැබෙන්නේ
ගමන අගයි සසර බියයි දැනෙන්නේ
සසර නිමා කළ හැකි­නම් අගෙ­යිනේ

අනු­රාධ විජේ­රත්න

සිති­විලි

අකල් වැස්සක
තෙමෙනු රිසි­යෙන්
උනා දැමු­වෙමි
සළු පිළී
කුණා­ටු­ව­කට
පෙර නිමිති කී
වලා තිර­කට
මුවා වී
නිසො­ල්මන් ගිනි
හිරු රැසට
සිප ගන්න රිසි සේ
ඉඩ හැරී
පිනි බිඳක් විය
වැසි දියට
හසු වී ගලා ගිය
සිති­විලී

අනු­රාධා සංක­ල්පනී

එතෙර කවිය

අව­න්හල

මෙතන ඉඳ ගත් අය ද
අතන ඉඳ ගත් අය ද
දුමයි
වීදු­රු­වයි
වච­නයි...
ඒත්....
පිහ දමා මේසය
පිරි­සිදු කළ පසුව
ඉතිරි වනු කාගේ ද?
ඇඟිලි සල­කුණු

අව­න්හල හෙවත් බොජු­න්හල යනු ආහා­ර­පාන ගැනීම සඳහා අවශ්‍ය පහ­සු­කම් සප­යන ස්ථාන­යකි. සම­හර අව­න්හ­ල්වල මත්පැන් පානය කිරීමේ පහ­සු­කම් ද තිබේ. ටියු­නී­සි­යාව වැනි රට­වල ශ්‍රී ලංකාව වැනි රට­කට වඩා එය කැපී පෙනෙයි. ඔවුහු බොහෝ විට යාබද මේස­යක තනිවී සිටින නන්නා­ඳු­නන අයකු දුටුව ද තමන්ගේ මේසය වෙතට ආරා­ධනා කර දැන හඳුනා ගනි­මින් බොහෝ තොර­තුරු කතා­බ­හක කිරී­මට රිසි වෙති. මත්පැන් පාන­යට ඉඩ ලදොත් මේ කතා­බහ බොහෝ පුළු­ල්වට හා දුර­දි­ගට යාම දැකිය හැකිය.

එසේ නැතත් ආහාර පාන ගන්නා අතර සතුටු සාමී­චියේ යෙදීම බොහෝ විට සිදු වේ. මේ අතර දේශ­පා­ල­නය ද, ආර්ථි­කය ද, රටේ හැටි ද නාය­ක­යන්ගේ කෙරු­වා­වල් ද, තම තමන්ගේ ම පවු­ල්වල පෞද්ග­ලික ප්‍රශ්න ද තමන්ගේ දේවල් ද අනුන්ගේ දේවල් ද වල්පල් ද මේ ආදී විසිර පැතිර ගිය කතා ඇති වෙයි. ආහා­ර­පා­න­වල හොඳ නරක, ගුණ අගුණ, අගය කිරීම්, අනෙකා හෙළා දැකීම්, තර්ජ­නය කිරීම්, සම­හර විට ගහ බැණ ගැනී‍ම් දක්වා ද දුර­දිග යයි. ආහා­ර­පාන මේසය මත ද හැළෙයි. වීදුරු දපෙ­ර­ළෙයි බි‍ඳෙයි.

එසේ වුවද ඒ අව­ස්ථාවේ හැටි­යට එකතු වී මිතුරු වී ගිය හෝ සතුරු වී වෙන්ව ගිය හෝ අය ද ඔවුන් කළ කී දේ ද සියල්ල ම ඔවුන් යන­වාත් සමඟ රැගෙන යනු ඇත. ඉන් පසු මේසය මත ඉතිරි වන ආහා­ර­පාන ගැනීමේ දී හැළුණු ඉඳුල් සහ තෙත ගතිය ද පිස දමා ගත් පසුව යළිත් අලුත් අමු­ත්තන්ට දිය හැකි අලුත් තත්ත්ව­යට පත් වෙයි. එප­ම­ණක් නොව ඒ මේසය වටා සිටියේ කවු­රුන් ද, ගැහැ­නුන් ද, පිරි­මින් ද, ළම­යින් ද දෙතුන් පිරි­සම ද යැයි කියා­වත් කාට­වත් හඳුනා ගන්නට එහි කිසිදු සල­කු­ණක් ඉතිරි නො වෙයි.

කවියා අව­සන් කරන “ඇඟිලි සල­කුණ” යනු පුද්ග­ල­යකු හඳුනා ගැනීම සඳහා භාවිත කළ හැකි හොඳ ම දේ එය බැවිනි. කවියේ එන “අතන”, “මෙතන” මේස­ව­ලට ළංව සිටින අය බොමින්, දුම්වැටි උර­මින් කතා කරන බවත් ඒ සියල්ල ම ඔවුන් ගිය පසු අව­සන් වන සැටිත් කීමට සංක්ෂි­ප්තව වචන භාවිත කර ඇති සැටි පෙනේ.

කරු­ණා­ති­ලක හඳු­න්ප­ති­රණ