ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව 1972 දී ස්ථාපිත කිරීමත් සමඟ චිත්රපට බෙදා හැරීමේ ඒකාධිකාරි බලය අයත් වූයේ ද ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවටය. එහෙත් 2000 වසරේ පටන් චිත්රපට බෙදා හැරීම පෞද්ගලික අංශයට පැවරිණි. ඒත් සිනමා නිර්මාණකරුවන්ගේ මැදිහත් වීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස චිත්රපට බෙදා හැරීම යළි ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට පවරා ගනු ලැබුවේ මේ වසරේ ජුනි 18 වැනිදාය.
එහෙත් පසුගිය ජුනි 28 වැනි දින මේ තීරණය වළකාලමින් කොළඹ දිසා අධිකරණය විසින් වාරණ නියෝගයක් නිකුත් කරනු ලැබුවේ මූවි ප්රඩක්ට්, ඊ.ඒ.පී. සමාගම, ලංකා ෆිල්ම් ඩිස්ට්රිබියුටර්ස් සමාගම ඇතුළු සමාගම් කීපයක් ගොනු කළ පැමිණිල්ලක් සලකා බැලීමෙන් අනතුරුවය.
මේ වාරණ නියෝගය දින 14 කට බලපාන පරිදි ලබා දුන අතර ලබන මස 12 වැනි දින ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට අධිකරණයේ පෙනී සිටින ලෙස නොතිසි නිකුත් කෙරිණි.
ෙම් සම්බන්ධයෙන් සිනමා නිර්මාණකරුවන් ඇතුළු පාර්ශ්ව කීපයකින් අදහස් විමසුවේ වැඩිදුර තොරතුරු දැනගැනීමටය.
අධිකරණ කටයුත්තක් නිසා කතා කරන එක සුදුසු නෑ
නිමල් අබේවර්ධන සාමාන්යාධිකාරි, ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව
සිනමා අධ්යක්ෂවරුන් හා නිෂ්පාදකවරුන්ගේ සංගමය, චිත්රපට ශාලා හිමියන්ගේ සංගමය අවුරුදු ගණනක පටන් අඛණ්ඩව ම චිත්රපට සංස්ථාවෙන් ඉල්ලා සිටියා චිත්රපට බෙදා හැරීම සංස්ථාවට පවරා ගන්නා ලෙස. දිගු කාලයක් මුළුල්ලේ ඔවුන් එක හඬින් කළ ඉල්ලීමේ ප්රතිඵලයක් වශයෙන් 2018 ජුනි 18 වැනි දින එම බලය සංස්ථාවට පවරා ගැනුණා. සංස්ථාවේ තිබූ චිත්රපට බෙදාහැරීමේ බලය පෞද්ගලික අංශයට පවරා තිබෙන්නේ 1999.06.17 වැනි දින මුදල් අමාත්යාංශය නිකුත් කළ මාර්ගෝපදේශය පදනම් කරගෙන ම ඊට අනුකූලව ඒ අය ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව සමඟ ගිවිසුම්ගත විය යුතුයි. ඒත් සමහරු චිත්රපට සංස්ථාව සමඟ ගිවිසුම්ගත වී නැහැ. කොහොම වුණත් ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවේ පනත බලාත්මකයි. ඒ පනත අනුව තමයි අපි කටයුතු කළේ. දැන් එයට අධිකරණයෙන් වාරණ නියෝගයක් නිකුත් කර තිබෙන බව දැනගන්න ලැබුණා. ඔබ මගෙන් මේ පිළිබඳව විමසා සිටින මොහොත වන තෙක් අපට අධිකරණයෙන් ඒ බව දන්වා නැහැ. සමහරවිට පසුව දැනුම් දෙයි. අධිකරණයෙන් අපට දැනුම් දුන් පසුව අපි ඒ සම්බන්ධයෙන් ඉදිරියේදී කටයුතු කරනවා. අධිකරණ කටයුත්තක් ගැන මේ අවස්ථාවේ කතා කරන්න බැහැනේ.
අපි විරුද්ධ මාෆියාවටයි බෙනට් රත්නායක -
සිනමා අධ්යක්ෂවරුන්ගේ සංගමයේ සභාපති
ඕනෑම කෙනකුට තමුන්ට අසාධාරණයක් වුණා කියලා අධිකරණයට යන්න පුළුවන්. ඒක සාමාන්ය දෙයක්. ඒ වගේම අධිකරණය විසින් තාවකාලිකව වාරණ නියෝගයක් දෙන්නත් පුළුවන්. එය අපේ රටේ අධිකරණයේ හා නීතියේ ස්වාභාවය. අපි එයට කලබලවිය යුතු නැහැ. කිසිසේත් ම කම්පා විය යුතු නැහැ. ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව චිත්රපට බෙදා හැරීම පවරා ගත්තේ ඇයි කියලා කරුණු දක්වන්න ඉදිරියේදී චිත්රපට සංස්ථාවට අවස්ථාව තිබෙනවා. ඔවුන් ඉතාමත් නිවැරදිව කරුණු දක්වාවි කියලා මම විශ්වාස කරනවා. සිනමා නිෂ්පාදකවරුන්, කලාකරුවන්, සිනමා ශාලා හිමියන් සිනමා කර්මාන්තයට තම දායකත්වය සපයන විට සීමිත කීපදෙනකු අත්තනෝමතික විදිහට චිත්රපට ආදායමෙන් 10% ක් ගන්නවා. මෙන්න මේ මාෆියාවට තමයි අපි විරුද්ධ වුණේ. ඔවුන්ගෙන් දේශීය සිනමාව මුදා ගැනීම සඳහා අපි ගත් මේ තීරණය කවුරුත් අනුමත කරයි. සිනමා කර්මාන්තයට ලැදි අය මේ ක්රමවේදය ගැන සතුටු වේවි. ඉදිරියේදී නීතිය නිවැරදිව ක්රියාත්මක වෙයි කියලා මම විශ්වාස කරවා.
සංස්ථාවේ කටයුතු ජනාධිපති කොමිසමට පටහැණියි
තුසිත ද අල්විස් -CEL මණ්ඩලයේ මෙහෙයුම් හා ප්රවර්ධන කළමනාකරු
වර්තමානයේ සිනමාවේ ගැටලු ගැන සොයා බලන්න පත් කළ ජනාධිපති කොමිසම කමිටු වාර්තාවේවත් චිත්රපට බෙදාහැරීම චිත්රපට සංස්ථාවට පවරා ගත යුතුයි කියලා සඳහන් වී තිබුණේ නැහැ. එහි තිබුණේ බෙදා හැරීමේ ආයතන ලබා ගන්නා 10% ක මුදල, 5% දක්වා අඩු කරන්න කියලා විතරයි. කරුණු කාරණා එසේ තිබියදී එක පාරටම චිත්රපට බෙදාහැරීමේ අයිතිය ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට පවරා ගත්තේ ඇයි කියලා අපිට ගැටලුවක් මතු වෙනවා. ඒ විදිහට අයිතිය පවරා ගත්තාම අපිට ලැබෙන්න තියෙන මුදල් ලබා ගන්නේ කොහොමද? මේ අවුරුද්දේ ජනවාරි - අප්රේල් කාලයට විතරක් මිලියන ගණනක් එකතු කරගන්න තියෙනවා. අපේ ආයතනවල වැඩ කරන අයට මොකද වෙන්නේ? ඒ නිසයි අපි ඊට එරෙහිව අධිකරණයට ගියේ. අනික ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට අයත් බෙදාහැරීමේ මණ්ඩලයක් රිත්ම නමින් තිබෙනවා. ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව කොහොමද චිත්රපට බෙදාහැරීමේ මණ්ඩලයක් පවත්වාගෙන යන්නේ? රිත්ම මණ්ඩලය අනෙකුත් ප්රදර්ශන මණ්ඩල සමඟ එකතු වෙලා තමයි චිත්රපට ප්රදර්ශනය කරන්නේ. ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට බෙදාහැරීමේ මණ්ඩලයක් පවත්වාගෙන යන්න බැහැ. ඒක නීති විරෝධීයි. ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව කටයුතු කරන්නේ ජනාධිපති කමිටු වාර්තාවේ නිර්දේශවලට පටහැනිව.
පරණ විදියට ම වැඩ කළොත්වැඩක් නැහැ
මාලනී ෆොන්සේකා - ප්රවීණ සිනමා නිළි හා අධ්යක්ෂ
ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව ස්ථාපිත කළේ අපේ රටේ සිනමා කර්මාන්තයේ අභිවෘද්ධිය හා ආරක්ෂාව පතා. අපේ රටේ චිත්රපට බෙදාහැරීම අනිත් රටවල්වලට වඩා හුඟක් වෙනස්. මොකද අපේ රටේ සිනමාවට ජාත්යන්තර වෙළෙඳපොළක් නැහැ. දේශීය වෙළඳපොළක් විතරයි තියෙන්නේ. ඒ වගේ ම රූපවාහිනිය පැමිණීම, විවෘත ආර්ථිකයත් සමඟ විවිධ විනෝදාත්මක නිර්මාණ ක්රමවේද පැමිණීම ඇතුළු විවිධ හේතූන් නිසා දේශීය සිනමා කර්මාන්තය අභියෝගයකට මුහුණ දුන්නා. මේ නිසා නිෂ්පාදකවරුන් චිත්රපටවලට මුදල් යොදවන්න අකමැති වුණා. මේ විදිහට ගියොත් ශ්රී ලාංකේය චිත්රපට නැත්තට ම නැති වේවි කියලා අපිට හිතුණා. ඒ නිසා ශ්රී ලාංකේය සිනමාවට ආරක්ෂාවක්, ආවරණයක් අවශ්ය වුණා. ඒ ආරක්ෂාව සහ ආවරණය ලබා දෙන්න පුළුවන් වෙන්නේ ශ්රී ලංකා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට පමණයි. ඒ නිසයි අපේ ඉල්ලීම සලකා බලලා ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව චිත්රපට බෙදා හැරීමේ බලය ඔවුන් යටතට පවරා ගත්තේ. දැන් ඒකට වාරණ නියෝගයක් නිකුත් කර තිබෙනවා. ලංකාවේ අනිත් නඩු වගේ මේකත් අවුරුදු ගණනක් ඇදි ඇදී ගියොත් නම් වැඩක් නැහැ. එය සිනමා කර්මාන්තයට උහුලන්න අමාරුයි. නඩුව ඉවර වෙනකොට සිනමා කර්මාන්තය වළපල්ලට ගිහිං තියේවි. ඉක්මනට විසඳුමක් ලැබෙනවා නම් හොඳයි.
හැබැයි මෙතනදි තවත් කාරණාවක් කියන්න මම කැමතියි. චිත්රපට සංස්ථාව ඔවුන්ට බලතල ලැබුණ කියලා පරණ විදිහටම කටයුතු කරනවා නම් වැඩක් නැහැ. ඔවුන් ස්වාධීන අධිකාරියක් හැටියට ක්රියා කරනවා නම් හුඟක් හොඳයි. මොකද සිනමාව කියන්නේ අපේ ජීවන වෘත්තිය වුණාට එහි වැඩ කරන අයට එය හුදු රැකියාවක් පමණයි. ඒ නිසා ඉස්සර විදිහට නැතිව හොඳ වැඩපිළිවෙළක් යටතේ ඔවුන් ක්රියා කරනවා නම් හුඟක් හොඳයි. දේශපාලන පක්ෂය කවුරු වුණත් නිවැරදි තීරණයක් දීලා හොඳ වැඩපිළිවෙළක් යටතේ මේ කටයුතු සාර්ථකව සිද්ධ වෙනවා නම් එය ඉතිහාසගත වනවා නොඅනුමානයි. මේ වැඩපිළිවෙළ හොඳින් සිදු වෙනවා නම් මගේ සම්පූර්ණ සහයෝගය මම ලබා දෙනවා.
මේක පෞද්ගලික වුවමනාවක්
සුනිල් ටී. ප්රනාන්දු ලංකා එක්සත් චිත්රපට බෙදා හරින්නන් නිෂ්පාදකයන් හා ප්රදර්ශකයන්ගේ සංවිධානයේ සභාපති
චිත්රපට බෙදා හැරීම පෞද්ගලික අංශයට පැවරුණේ චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග මැතිනියගේ රජය යටතේ 2000 වසරෙදී. එතැන් පටන් අවුරුදු 18 ක් මුළුල්ලේ ආයතන හතරකින් මේ කාර්යභාරය සිද්ධ වෙනවා. අවුරුදු 18 ක් තිස්සේ අප කරපු කාර්යය එක රැයකින් සංස්ථාව පවරා ගන්නේ කොහොමද? මොන පදනමක් යටතේද? එහෙම පවරා ගන්නවා නම් ඒ දවස්වල කරන්න තිබුණනේ. අවුරුදු 18ක්ම ඉන්න ඕනෑද? මේ ආයතනවල සේවකයෝ ඉන්නවා. මේ විදිහට පවරා ගත්තාම අපේ වැඩ කරන සේවකයන්ට මොකද වෙන්නේ? ඔවුන්ට රැකියා නැතිවෙනවා. ඔවුන්ගේ දරු පවුල් අනාථ වෙනවා. ඒ වගේම බෙදා හැරීමේ කටයුතුවල නිරත වී සිටින ආයතනවලට සිනමාශාලාවලින් රුපියල් මිලියන ගණනක් එකතු කරගන්න තියෙනවා. ඒවාට මොකද වෙන්නේ? මේ වගේ කාරණ නිසා තමයි අපි අධිකරණයට ගියේ.
මේ පවරා ගැනීම එක රැයකින් කළේ එක්තරා බලවන්තයකුගේ චිත්රපටයක් ප්රදර්ශනය කරගන්න කියලා මම දන්නවා. ඒ කෙනා නිෂ්පාදනය කළ චිත්රපටය බෙදාහැරීමේ ආයතන හතරෙන් ම ප්රතික්ෂේප වුණා. ඒ චිත්රපටය හරිම නීරස ඒකාකාරී චිත්රපටයක් කියලා තමයි එය ප්රතික්ෂේප කරලා තිබෙන්නේ. එය ජාතික චිත්රපට සංස්ථාව හරහා සියලු සිනමාශාලාවල ප්රදර්ශනය කරගැනීමේ උත්සාහයක් හැටියට තමයි චිත්රපට බෙදා හැරීම ජාතික චිත්රපට සංස්ථාවට පවරා ගත්තේ. මම එය බය නැතිව කියනවා.