“පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට යන වෙදකමක් වුණාම පළමු පරම්පරාවෙන් දෙවැනි පරම්පරාවෙ දරුවො ඔක්කෝටම වෙදකම දෙන්න සිද්ධ වෙනවා. ඒත් හැම දරුවම වෙදකම හරියට කළේ නෑ. මගේ තාත්තා විතරයි හරියට කළේ. ඒ නිසාම තමයි අද වෙනකොට ‘වෑල්ඩින් වෙද මහත්තයා’ කියන රටම දන්න නම අපිට පටබැඳුණේ.
“සීයාගෙන් වෙදකම ගත්තු අනෙක් අය යලට-මහට වෙදකම කරන්න ගියා. එයාලා බැලුවේ අපේ ප්‍රසිද්ධිය අරන් වැඩේ ගොඩ දාගන්න! ඒත් එයාලට මේක හරියට පිහිටියේ නෑ. බොරුව ටික කාලයයි මහත්තයෝ...”
වෑල්ඩින් වෙද මහතාගේ පුත් එස්. රන්ජිත් දිසානායක එසේ පිළිතුරු දුන්නේ රට පුරා තැනින් තැන හමු වන වෑල්ඩින් වෙද පරපුරේ සාමාජිකයන් යැයි කියාගන්නා ව්‍යාජ ‘වෑල්ඩින් වෙදුන්’ ගැනය.
අප රන්ජිත් වෙද මහතාගෙන් එසේ ප්‍රශ්න කරන්න හේතු වූයේ වෙද මැඳුරේ ඉදිරිපසින්ම සවි කර ඇති බැනරයක් නිසාය. එහි සඳහන්ව ඇත්තේ ඇඹිලිපිටිය, මොනරාගල, ගොඩගම ආදි ප්‍රදේශවල වෑල්ඩින් වෙද පරම්පරාවේ බව කියමින් සිදු කරන ‘කැඩුම්-බිඳුම්’ වෙදකමට සිළම්බුරාලලාගේ මුතුබණ්ඩා වෙද මහතාගේ කිසිම සම්බන්ධයක් නැති බවය.
“මට මගේ වෙදකම මැජික්එකක් නොවුණට, පැයකදි හමාරකදි කැඩුමක්-බිඳුමක් හා වෙන-එක මිනිස්සුන්ට මැජික්-එකක්. ඒ නිසා මුලදි මුලදි මේ වෙදකම ගැන කටින් කට යද්දි, වෑල්ඩින් කරනවා වගේ ඉක්මනට පාහන නිසා හොරෙන් හොරෙන් තමා වෑල්ඩින් කියන නම කටින් කට ගියේ. ඊට පස්සේ අනුරාධපුරේ තිබ්බ රැස්වීමකදී හිටපු දේශීය වෛද්‍ය ඇමැතිතුමා සාලින්ද දිසානායක මහත්තයා තමයි උතුරුමැද ප්‍රභූවරු මැද්දේ වෑල්ඩින් වෙද මහත්තයා කියල රටටම ඇහෙන්න කිවේ. මොනවද ඉතින් මමත් ඔළුව වැනුවා. පස්සේ ෆේස්බුක්-එකේ, ටීවී-එකේ ‘වෑල්ඩින් වෙද මහත්තයා’ කියල වැටෙන්න ගත්තා.”
“ඔබතුමා ඒකට අකැමැතිද?”
“අපේ මොකෝ? ඇඟේ වදිනව කියලයැ? දැන් නම් සමහරු ඒ නම මට ඇහෙන්නම කියනවා...” සිළම්බුරාලලාගේ මුතුබණ්ඩා වෙද මහතා එසේ කියද්දි රන්ජිත් වෙද මහතා කියන්නේ ඒ නම තමන්ට වාසනාව ගෙන ආ බවය.
“ළඟම තියෙන ඉස්පිරිතාලේ මරදන්කඩවල. ඊළඟට තලාව, අනුරාධපුරේ. ඔය ඉස්පිරිතාලවලට ගේන කැඩුම්-බිඳුම් රෝගියෝ විතරක් නොවෙයි, දොස්තරලා නර්ස්ලා පවා කැඩුමකට-බිඳුමකට ප්‍රතිකාර ගන්න අපි ළඟට එනවා. එච්චරටම විශ්වාසයි. සමහර දවසට ඉස්පිරිතාලෙන් දාලා එවන ගල් බැන්ඩේජ් කැපෙනවා ඩිමෝ බට්ටා ලොරියක් පිරෙන්න!”
බටහිර වෙදකමේ න්‍යායන් සහ ප්‍රායෝගික ප්‍රතිකාර තුළින් කැඩුම්-බිඳුම් රෝග සඳහා ස්ථීර විසඳුමක් නොලැබෙන්නේ ඇයි දැයි, අපි රන්ජිත් වෙද මහතාගෙන් විමසුවෙමු.
“එයාලා කරන්නේ කැඩුණු අස්ථිය ඇදලා, ගල් බැන්ඩේජ් දාන-එක. අනතුරේ තත්ත්වෙ හැටියට ඒක කල් තියාගන්න කාලසීමාව වෙනස්. ඒ කාලෙ ඇතුළත ගන්න කෑමෙන් ලැබෙන කැල්සියම්වලින් අස්ථි දෙක හා වෙලා ශක්තිමත් වෙයි කියන-එක තමයි බටහිර මතය. හැබැයි ඇත්තටම එහෙම වෙන්නේ නෑ. යාන්තම් අස්ථි දෙක අතරේ කැල්සියම් බැඳිලා එකතු වුණත් බර වැඩක් කරන්න බෑ. කකුලක වුණොත් කොටින්ම බර දාලා ඇවිදින්න බෑ.”
“එතකොට සිංහල වෙදකමේ?”
“අපේ එහෙම නොවෙයි. මේ ගාන තෙල් ටිකෙන් අස්ථි උණු කරලා පාහනවා. ඊළඟට බඳින පත්තුවෙන්, මැල්ලුමෙන් පියවරෙන් පියවර අස්ථිවලට පෝෂණය ලැබෙනවා. අලුතෙන් කැල්සියම් තට්ටුවක් බැඳෙනවා. ලේ එක්ක මුහු වෙන කැල්සියම් මැල්ලුම, පත්තුව බඳින තැනට ඇදිලා ඇවිත් කැඩණු අස්ථිය වටේ තැන්පත් වෙනවා. ඉක්මනටම තිබුු තත්ත්වෙට ළඟා වෙනවා. කකුලක් කැඩුණු කෙනකුට සති දෙකක් බෙහෙත් දැම්මට පස්සේ මම ඒ කකුල කැඩුණු තැනට බර දීලා නැඟලා පෙන්වනවා. ඊට පස්සේ ඇවිදින්න කියනවා.”
“සීමා එහෙම මොනවත් තියෙනවද?”
“ඔව්. බාහිර තුවාල තියෙද්දි අපිට මේ ප්‍රතිකාරය කරන්න අමරුයි. කැඩුම-බිඳුම වෙලා සති දෙකකට කලින් අපි ළඟට ආවොත් කිසිම කරදරයක් අභියෝගයක් නැතිව හොඳ කරනවා. අවුරුදු දෙක-තුන ගිහින් ආවාම මුල් තත්ත්වෙටම හොඳ කරන-එක අමාරු වැඩක්. ඒ වගේම හණුවට උඩින් වෙන කැඩුම්-බිඳුම් මේ ප්‍රතිකාරයෙන් හොඳ කරන-එක අපි බාරගන්නේ නෑ.”
මේ ලිපියේ මුල් අදි‍යරක පැවැසූ පරිදි ව්‍යාපාරයක සාර්ථකත්වය සඳහා වැදගත් වන්නේ තෘප්තිමත් පාරිභෝගිකයෝය.
අප ‘වෑල්ඩින් වෙද හාස්කම්’ බලන්නට මරදන්කඩවල ගිය දිනයේ එහි පැමිණ සිටි රෝගීන් අතුරින් හය-හත් දෙනකුම එහි පැමිණ තිබුණේ පෙර ප්‍රතිකාර ලැබූ රෝගීන්ගේ ඍජු මඟ පෙන්වීමෙනි. ඒ අතුරින් කෙනකු වූයේ කඳාන සිට පැමිණි 48 හැවිරිදි උදිත දියසේන මහතාය. ඔහු පැමිණ තිබුණේ 2015දී රිය අනතුරකින් විලුඹට උඩින් පාදය බිඳීගිය 47 හැවිරිදි සිරිනායක නම් මිතුරකු සමඟය.
“මම ඇක්සිඩන්ට් වුණේ 2015දි. ගල් බැන්ඩේජ් දාලා දවස් දෙක-තුනක් යන කොට පත්තරේ තිබුණු ලිපියක් පෙන්වලා යාළුවෙක් තමයි මේ තැන ගැන කිව්වේ. ඊට පස්සේ මාත් හොයාගෙන ආවා. දෙපාරයි ආවේ. කැඩුණු තැන හොඳ තත්ත්වෙට ආව. ඉතින් අද වෙනකල් කැක්කුමක් වත් නෑ...!”
වසරකට පෙර සිදු වූ රිය අනතුරකින් කකුලට සහ උරහිසට හානි වූ අයකු මෙවර පැමිණ තිබුණේ රාගම වෙසෙන තම ඥාතියකුගේ පාද බිඳුමක් සඳහා ‘වෑල්ඩින්’ ප්‍රතිකාර ලබා දෙන්නටය.දෙවසරකට පෙර කකුලක් කඩාගත් හිගුරක්ගොඩ දිසානායක මහතා මෙවර පැමිණ තිබුණේ කුඹුරු වැඩ සඳහා ගෙන ගිය ට්‍රැක්ටරයක් පෙරලී යෑමෙන් තමන්ටම වූ අනතුරකට ප්‍රතිකාර ගන්නටය.
මේ ප්‍රතිකාර මධ්‍යස්ථානයේ ලබාගන්නා ප්‍රතිකාර සඳහා අය කෙරෙන මිල ගණන් පිළිබඳ අප විස්තර විමසුවේ මැල්ලුමට බෙහෙත්-හේත් කිරා රැගෙන යන්නට සූදානමින් සිටි රෝගියෙකුගෙනි.
“ඉස්සර නම් බුලත් කොළේ තියල දෙන ගානක් තමයි අරන් තියෙන්නේ. දැන් නම් සාමාන්‍ය කැඩුමකට-බිඳුමකට රුපියල් දාහක් ගන්නවා වෙද මහත්තයාගේ ගාස්තුව විදියට. ඊළඟට අනිවාර්යයෙන් තෙල් කාලක් ගන්න ඕනෑ. තෙල් කාලෙ බෝතලේට හාරසිය පණහයි. සති දෙකට මැල්ලුමට ඕනෑ අමු කොළ වර්ග හයක්-හතක් කිරාගන්න වුණා. එතෙන්ටත් රුපියල් හයසියක් විතර ගියා.”
ඒ අනුව එම රෝගියාට වෛද්‍ය සහ ඖෂධ ගාස්තු ලෙස වැය වි තිබූ මුදල රුපියල් දෙදහසකට ආසන්න මුදලකි. තවත් රුපියල් දෙදහසත්, පන්දහසත් අතර මුදලක් වාහන ගාස්තු සහ ගමන් වියදම් ගාස්තු ලෙස ඔහුට සහ ඔහුගේ හිතවතුන්ට වැය වන්නට ඇත.
ඒ අනුව බලන කල කැඩුම්-බිඳුම් ප්‍රතිකාරයක් සඳහා වැය වන මුදල සාමාන්‍ය ආදායමක් ලැබෙන පුද්ගලයකුට දැරිය හැකි මිලක් නොවේ. එහෙත් වසර ගණනක් දුක් විඳිමින් සිටිනවාට වඩා ප්‍රතිකාරයෙන් පසු සාමාන්‍ය පරිදි ජීවත් වීමට, රැකියාව කිරීමට ඉඩකඩ ලැබෙන නිසා ණයක් තුරහක් වී හෝ ප්‍රතිකාර කරගන්නට මරදන්කඩවල දම්පැලැස්සයායට රෝගීන් පැමිණෙන්නේ කටින් කට ගොස් ඇති විස්මයජනක ප්‍රතිකාරයේ බල මහිමය නිසාය.
එහෙත් මරදන්කඩවල දම්පැලැස්සයායට පැමිණෙන රෝගීන් අතුරින්ද ලැබුණු ප්‍රතිකාරය ගැන තෘප්තිමත් නොවූ රෝගීහු ඕනෑ තරම්ය. මහනුවර සිට පැමිණ සිය උරහිසේ ආබාධයකට ප්‍රතිකාර ගත් රාජිත බණ්ඩාර අමරසිංහ මහතාටද ‘වෑල්ඩින් වෙදකම’ ගැන ඇත්තේ අතෘප්තිකර අත්දැකීමකි.
“මම ආවේ උරහිසේ අස්ථි බිඳුමකට ප්‍රතිකාර ගන්න. පළවෙනි දවසේ තෙල් සාත්තුව කළා. කැක්කුම ඉවසගෙන හිටියා. සති දෙකකට බෙහෙත් කරන්න කියලා ලියල දුන්නා. ඒ කිව්ව විදියට කළා. ඒත් සති දෙකකින් පස්සෙත් අත උස්සන්න බෑ. ආයෙම මරදන්කඩවලට ගියා. විනාඩි දෙක-තුනක් උරහිස බලලා ඒ බෙහෙත් ටිකම ආයෙ කරන්න කිව්වා. මට තවදුරටත් ඒ ප්‍රතිකාරය ගැන විශ්වාසය තියන්න හිතුණේ නෑ. මම තලාවේ වෙන වෙද මහත්තයෙක්ගෙන් බෙහෙත් කළා. දැන් නම් මට හොඳයි.”
ඔහු මෙම අදහස දක්වා තිබුණේ ලේඛකයා විසින් මරදන්කඩවල දම්පැලැස්සයාය වෑල්ඩින් වෙද මහතා ගැන පළ කළ පසුගිය ලිපි අවසානයේ දක්වා තිබූ ඊ-ලිපිනයට පණිවිඩයක් එවමිනි.
අපි මෙවැනි අත්දැකිම් ගැන එම්. රංජිත් දිසානායක වෙද මහතාගෙන් විමසුවෙමු.
“දවසකට අපි ගාවට එන ලෙඩ්ඩු ගාන සියයක් කියල ගත්තොත් මාසෙකට තුන්දාහක්. ඉතින් ඔතනින් එක්කෙනෙකුට දෙන්නෙකුට කිසියම් හේතුවක් උඩ මේ ප්‍රතිකාරය ඔරොත්තු නොදෙන්න පුළුවන්. සමහරු රෝගය හරියට කියන්නේ නෑ, හංගනවා. වෙදකම අපි කළාට අපි දෙන උපදෙස් යටතේ සති දෙකක් හෙදකම් කරගන්න තියෙන්නේ ගෙදරදි. ප්‍රතිකාරය සැහැල්ලුවට අරන් ගෙදරදි ආබාධ සහිත තැන තෙමුවොත්, පරිස්සම් නොවුණොත් ලෙඩේ වැඩි වෙන්න පුළුවන්.”
කොතරම් දක්ෂ වෛදවරයකුට පහසුකම් සපිරි රෝහලකදි වුව ප්‍රතිකාර වැරදෙන්නට පුළුවන. ඒ දහම මරදන්කඩවල දම්පැලැස්සයාය වෑල්ඩින් වෙද මහතාටද පොදුය. ඒ මිනිස් ස්වභාවය ගැන අවබෝධයෙන් යුතුව එම්. රංජිත් දිසානායක වෙද මහතාගෙන් සමුගන්නට සූදානමින් ඔහුද ඇතුළු තෙවැනි පරපුරේ වෙද පරම්පරාවේ නෛතික පිළිගැනීම ගැන විමසුවෙමු.
“ගිය මාසෙ තමයි අවසාන වාචික පරීක්ෂණේ තිබ්බේ. මමයි මස්සිනායි දෙන්නම විභාගෙට පෙනී හිටියා. ඒත් තාම ප්‍රතිඵල නෑ. ඒක සමත් වුණාම තමයි අපට රජයේ ලියපදිංචිය ලැබෙන්නේ. තාත්තා අසූගණන්වල ඉඳන් වෙදකම් කළාට සහතිකේ ලැබෙන්නේ 2001දි. අපිත් දැන් වෙදකමට ඇවිත් අවුරුදු අටක් විතර. තාම සහතිකේ ලැබිලා නෑ. පාරම්පරික වෙදකම කියන්නේ රජයේ සහතිකේට වඩා එහාට ගිය සියුම් වැදගත්කමක් සහිත එකක්. සහතිකේ තියෙනවද නැද්ද කියන-එක ඒකට අදාළ නෑ.”
අද දවසේ ප්‍රතිකාර ලැබූ සියලු දෙනා පිටව ගොස්ය. සේවකයෝ දෙතුන් දෙනෙක් පිරිසුදු කිරීම් කටයුතුවලය. වෙදමැඳුර සහිත බිම නිසොල්මන් වන්නට පටන් ගෙන ඇත. සිළම්බුරාලලාගේ මුතුබණ්ඩා වෙද මහතාටත්, එම්. රංජිත් දිසානායක වෙද මහතා ඇතුළු තෙවැනි පරම්පරාවේ වෙද මහත්වරුනටත් දීර්ඝායු පතමින් අපි ඒ බිමින් නික්ම ආවෙමු.
ස්තුතිය - සම්බන්ධිකරණ කටයුතු සිදු කළ වජිර ප්‍රසන්න ඉලංගසිංහ මහතාට.
ඡායාරූප - තුෂාර ප්‍රනාන්දු
